Prinsjesdag: steunpakket gemeenten ongewijzigd

Beeld: rijksoverheid.nl

Een dramatische oproep van burgemeesters aan de vooravond van Prinsjesdag mocht niet baten. Zoals eerder al aangekondigd kunnen gemeenten 800 miljoen extra tegemoetzien, blijkt uit de troonrede.

Koning Willem-Alexander las de hoofdlijnen van de regeringsplannen traditiegetrouw voor op de derde dinsdag van september. De boodschap is enerzijds somber vanwege de wissel die het coronavirus trekt op de economie: de klap komt eraan, zoveel is zeker.

‘Schrap zetten’

‘Nu moeten we ons schrap zetten voor de gevolgen van een zware economische terugslag, die ook doorwerkt in de economie en overheidsfinanciën op lange termijn.’ Alle recente cijfers en ramingen ‘zijn ongekend in vredestijd’, aldus de troonrede.

Een voorbeeld van zo’n prognose is een ‘historische krimp’ van de economie, met ruim 5 procent in 2020. Ook is er sprake van een ‘historische omslag’ van een overschot op de rijksbegroting, naar een tekort van 7 procent binnen één jaar.

Grens bereikt

Het kabinet wil niet extra bezuinigen maar de economie ondersteunen met extra investeringen. Daarvoor is nog altijd ruimte, zo luidt een positieve noot. Maar er zijn wel grenzen, en voor gemeenten lijkt de grens met 777 miljoen extra, om precies te zijn, voorlopig bereikt.

Dat is ook wat er afgerond volgens de troonrede in zit: ‘Voor gemeenten komt bijna 800 miljoen euro extra beschikbaar, bijvoorbeeld voor buurthuizen, sociale werkvoorziening, culturele instellingen, en voor het coronaproof organiseren van de verkiezingen.’

Miljard tekort

Burgemeesters deden vlak voor Prinsjesdag nog een oproep in het AD. Voorzitter Van Zanen van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten stelt dat zijn leden blij zijn met de steun, maar desondanks een miljard euro in de min blijven dit jaar. En dan zijn er al voorzieningen opgedoekt vanwege de tekorten.

De gemeenten willen behalve méér geld, vooral ook dat de noodpakketten worden vervangen door structurele middelen, dus zonder einddatum. Op structurele inkomsten kunnen gemeenten beter zelf plannen bouwen. Vorig jaar was de boodschap van gemeenten overigens min of meer hetzelfde.

Toch nog wat extra

Uit de op Prinsjesdag gepubliceerde septembercirculaires van het gemeentefonds blijkt wel dat er nog wat extra geld voor gemeenten in het vat zit. Zo komt er dit jaar nog 40 miljoen euro en volgend jaar 90 miljoen euro bij voor de dienstverlening aan bijstandsgerechtigden en voor het gemeentelijk schuldenbeleid 15 miljoen in 2020 en 30 miljoen in 2021. Verder is er volgend jaar 100 miljoen beschikbaar voor gemeenten om bedrijventerreinen en winkelcentra te ondersteunen in de herstructurering.

In 2022 gaat er aanvullend 300 miljoen euro naar jeugdzorg. Voor 2019 tot en met 2021 werd 1 miljard euro extra uitgetrokken voor hulp aan jongeren. Daarnaast ‘wordt nu onderzoek gedaan naar of gemeenten structureel extra middelen nodig hebben voor de uitvoering van de Jeugdwet’, aldus het ministerie van Binnenlandse Zaken.