Gemeenten hebben, zeker als het gaat om ruimtelijk ordening, veel te maken met provincies. Wat vragen politieke partijen van dit middenbestuur? “Kleed de provincie uit.”
De PVV is kritisch over de rol van de provincies. “Minder bestuurslagen, kleed de provincie uit”, stelt de partij zonder uit te leggen wat hiermee bedoeld wordt. Verder moeten gemeenten en
provincies financieel worden gekort als ze uitzettingen voorkomen, aan
ontwikkelingshulp doen of “multikul-subsidies” uitdelen.
Ook het CDA wil minder bestuurlijke drukte. “Provincies richten zich op hun kerntaken. WGR+ regio’s
worden opgeheven.” De partij vraagt ook specifieke aandacht voor krimpgebieden.
“Bij de verdeling van middelen uit het provincie- en gemeentefonds, dient
rekening gehouden te worden met specifieke problematiek en kansen in
krimpgebieden.”
Drukte
Als het over de
provincies gaat, beginnen partijen al snel over bestuurlijke drukte. “Het Rijk moet regie nemen op het
gebied van volkshuisvesting en ruimtelijke ordening om ons land leefbaar te
houden”, wil de PvdA. “Concurrentie tussen gemeenten of provincies is
schadelijk. Het Nederlandse stedenlandschap is sterk verweven en dat vergt
afstemming op Rijksniveau.”
De
sociaal-democraten zijn een rol voor de overheid om mensen aan het werk te
helpen. “Provincies en gemeente moeten zoveel mogelijk opdrachten gunnen aan
SW-bedrijven, tenzij er zwaarwegende redenen zijn om dat niet te doen.”
Kerntaken
De liberalen
zien het anders. “De VVD is daarbij voor een overheid van kerntaken. Het Rijk moet zich
bijvoorbeeld niet bezighouden met gedetailleerde ruimtelijke ordening, de
provincies niet met sociaal beleid en gemeenten niet met het subsidiëren van
straatfeesten. Als iedere overheidslaag zich tot haar kerntaken beperkt is er
minder bestuurlijke
drukte en – nog belangrijker – meer vrijheid en verantwoordelijkheid voor
mensen zelf.”
Wat moeten ze organiseren? Ruimtelijke ordening, mobiliteit en regionale economie. “Andere taken –
zoals jeugdzorg, cultuurbeleid, arbeidsmarktbeleid, onderwijs en daklozenzorg
worden afgestoten naar het Rijk of de gemeenten. De VVD wil dit wettelijk
vastleggen (gesloten huishouding). De omvang van het provinciefonds wordt
aangepast aan dit kerntakenpakket.”
Waterschappen
Ook de SP is
druk met bestuurlijke drukte. “De waterschappen brengen we onder bij de provincies.
Bestuursregio’s heffen we op, omdat burgers hier nauwelijks inspraak hebben.
Deelgemeenten heffen we eveneens op, ten gunste van betere manieren om burgers
te betrekken bij de organisatie van hun eigen buurt.”
De
partij is ook kritisch op de veelheid aan voorlichters bij de overheden. “Er is
een wanverhouding tussen het aantal journalisten en het aantal voorlichters.
Daarom gaan we het aantal communicatiemedewerkers bij ministeries, provincies
en gemeenten verminderen.”
Fietsen
Zoals
gebruikelijk gaat het bij GroenLinks alweer snel over duurzaamheid. “Fietsen wordt krachtig
gestimuleerd. Er komen meer stationsstallingen en ov-fietsen. Gemeenten en
provincies moeten voldoen aan kwaliteitsnormen voor fietsvoorzieningen.” Dat is
het enige dat de partij heeft te melden over provincies.
Ook D66 toont zich kritisch. “Provincies zijn een tussenlaag tussen
Europa, rijk en gemeenten. Zij leveren een belangrijke bijdrage aan de
bestuurlijke drukte. Ook vervullen zij taken die, te kleine, gemeenten niet
aankunnen. D66 wil voor provincies enerzijds een focus op kerntaken en aan de
andere kant een samenvoeging tot een kleiner aantal, grotere landsdelen, te
beginnen met de Randstad.”
Belastinggebied
Voor de taken van gemeenten en provincies is natuurlijk
geld nodig, maar waar moet dat budget vandaan komen? “Vanwege democratische verantwoording krijgen gemeenten en
provincies meer mogelijkheden om belastingen te heffen”, vindt de ChristenUnie.
“Dit mag per saldo niet tot lastenverzwaring leiden.”
Herindelingen
zoals D66 wenst, staan bij de christenen niet meteen hoog op de agenda. “Het
opschalen van gemeenten of provincies vindt in beginsel alleen plaats van onderop.
Hierbij moet aandacht zijn voor nabijheid via dorps- en wijkraden en decentrale
loketten.”
Eerder verschenen over de programma’s:
