De VNG, het IPO en de Unie van Waterschappen hebben nu over de gemeentefinanciën een onderhandelaarsakkoord bereikt dat voor de vereniging aanvaardbaar is.
De VNG heeft de afgelopen maanden steeds haar bezwaren tegen de kabinetsplannen uitgesproken vanwege de grote financiële gevolgen voor gemeenten. Het akkoord is een pakket van afspraken over de Wet houdbare overheidsfinanciën (Wet HOF), schatkistbankieren en het Btw-compensatiefonds (BCF).
Het onderhandelaarsakkoord kan pas definitief worden als gemeenten ermee instemmen. Gemeenten kunnen tot en met 31 januari aangeven of zij instemmen. De VNG heeft haar leden een brief gestuurd met uitleg over de gemaakte afspraken.
Wet Hof
Het kabinet wil met de Wet Hof realiseren dat decentrale overheden evenredig bijdragen aan de Europese afspraken over het bereiken van evenwicht op de rijksbegroting.
Gemeenten hebben echter altijd een bepaalde tekortruimte nodig voor investeringen in bijvoorbeeld de (ver)bouw van scholen. Dergelijke investeringen komen niet jaarlijks voor en kunnen niet uit de inkomsten van het betreffende jaar worden gefinancierd.
Het kabinet komt de decentrale overheden tegemoet door meer ruimte te bieden voor tekorten.
Het kabinet wil schatkistbankieren verplichten voor gemeenten. Gemeenten vinden dit principe niet juist. Met twee aanvullende afspraken komt het kabinet de gemeenten enigszins tegemoet:
1. Gemeenten mogen geld uitlenen aan andere overheden, om een hoger rendement te behalen;
2. Gemeenten hoeven niet te schatkistbankieren als ze maximaal 0,75% van hun begrotingstotaal aan overtollige financiën hebben.
Btw-compensatiefonds
Het Btw-compensatiefonds blijft bestaan. Gemeenten hebben zich steeds tegen afschaffing verzet, omdat dit samenwerking met bijvoorbeeld andere gemeenten afremt. Afschaffing zou in 2014 bovendien een eenmalige strop van ruim twee miljard euro hebben betekend voor gemeenten.
Tot slot spant het kabinet zich in om deze kabinetsperiode geen extra generieke bezuinigingen op het gemeentefonds door te voeren, afgezien van kortingen vanwege de ‘trap op trap af’-systematiek. VNG, IPO en Unie van Waterschappen concluderen dat de gemaakte afspraken aanvaardbaar zijn gezien de beperkte voorwaarden waarbinnen de onderhandelingen plaatsvonden. De afspraken bieden gemeenten voldoende investeringsruimte in het kader van de Wet HOF terwijl voorts het Btw-compensatiefonds behouden blijft.
