De uitdagingen bij de implementatie van de webrichtlijnen zijn evident. Daarom een zoektocht naar een nieuwe invalshoek: Waarom zijn de webrichtlijnen zo belangrijk en voor wie?
– COLUMN –
Enkele maanden geleden kwam ik als communicatieadviseur bij het projectteam Webrichtlijnen van Stichting ICTU om met een frisse en onbevangen blik te communiceren over de webrichtlijnen. Hoe meer ik te weten kwam over de webrichtlijnen, hoe meer vragen het aanvankelijk bij mij opriep. Welke relatie hebben de webrichtlijnen met de internationale normen voor toegankelijkheid, opgesteld door W3C? Hoe staan de webrichtlijnen in verhouding tot de andere projecten uit het NUP? Wie houden zich binnen een gemeente bezig met de webrichtlijnen? Waar lopen gemeentes tegen aan bij implementatie? Welke ondersteuning verwachten zij van ons? En wat heb je aan de webrichtlijnen?
Inmiddels weet ik dat het gaat om een kwaliteitsmodel voor de toegankelijkheid van websites en dat overheidswebsites eind van dit jaar aan de webrichtlijnen moeten voldoen als onderdeel van het Nationaal Uitvoerings Programma (NUP). Ook is mij bekend dat een tweede versie van de webrichtlijnen in ontwikkeling is, die nauw aansluit bij de meest actuele internationale standaarden van W3C op het gebied van kwaliteit en toegankelijkheid van websites.
In beeld
Ik zag de uitdagingen waar overheden mee te maken hebben bij implementatie van de webrichtlijnen en zocht naar een nieuwe invalshoek: Waarom zijn de webrichtlijnen zo belangrijk en voor wie? Het antwoord kwam toen ik samen met een collega een fotoshoot organiseerde voor de nieuwe website www.webrichtlijnen.nl. Onze insteek was om de voordelen van de webrichtlijnen over te brengen in maximaal zes foto’s. En dan blijkt dat één beeld meer duidelijkheid geeft dan 1.000 woorden.
De fotoshoot was een eye-opener. Ik zag nu zelf dat je met de webrichtlijnen eenvoudig vanaf je mobiele telefoon of laptop zonder muis een site kan checken, dat een website beter gevonden wordt door een zoekmachine en dat een slechtziend persoon met behulp van een screenreader nu veel makkelijker digitaal kan werken. De webrichtlijnen kregen betekenis. Dat werd ook de nieuwe invalshoek in de communicatie over de webrichtlijnen. Aan zowel websitebezoekers als gemeentes laten zien wat je eraan hebt.
Webrichtlijnen: nu of straks?
Waarom wachten gemeentes met de implementatie als blijkt dat de webrichtlijnen zoveel voordelen opleveren voor de websitebezoeker? Een veelgehoord argument is dat gemeentes liever wachten op webrichtlijnen versie 2, om zo dubbel werk te besparen. Afwachten is echter niet verstandig en ook niet nodig. Ten eerste kunnen sites die voldoen aan Webrichtlijnen versie 1 met een kleine aanpassing straks voldoen aan versie 2, vergelijkbaar met een ‘upgrade’. Ten tweede is versie 2 nog in ontwikkeling. Naar verwachting wordt deze versie pas medio 2011 de nieuwe standaard (met een overgangsperiode van ca. twee jaar in de ondersteuning), terwijl in het NUP staat dat eind van dit jaar alle sites al moeten voldoen.
Voordelen van nu aan de slag gaan
Voldoen aan de webrichtlijnen levert gemeentes daarbij direct voordelen op: een hogere positie op de overheidsmonitor, een betere vindbaarheid via zoekmachines, een verbeterde toegankelijkheid en na officiële keuring het verkrijgen van een kwaliteitsmerk, het waarmerk Drempelvrij.nl (groen mannetje met drie sterren). Krimpen aan den IJssel is de eerste gemeente met dit waarmerk. Enkele andere voorlopers voldoen nu nagenoeg. Tot eind 2010 worden overheden in elk geval nog ondersteund bij de implementatie met gratis trainingen, een nieuwe website, een servicedesk en voorlichtingsmateriaal. Wacht dus niet tot morgen om klaar te zijn voor de toekomst!
Madeleine Reinders is sinds 1 juli 2010 communicatieadviseur voor het projectteam Webrichtlijnen. Het project Webrichtlijnen wordt in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties uitgevoerd door het programma e-Overheid voor Burgers, onderdeel van Stichting ICTU.
Het komt misschien over als een plaagstootje, maar het illustreert wel het nut en de meerwaarde van de webrichtlijnen.
“Typ deze code over” is de titel van een van de velden die moet worden ingevuld als je op dit artikel reageert. De bedoeling van dit veld is om mensen te kunnen onderscheiden van spambots, geautomatiseerde systemen die formulieren op websites misbruiken om boodschappen op websites te plaatsen. CAPTCHA’s worden dergelijke antispamvoorzieningen genoemd: “Completely Automated Public Turing-test to tell Computers and Humans Apart”
Op zichzelf is het voorkomen van spam een prima doel. De hier gekozen technische oplossing zorgt er echter voor dat een blinde of slechtziende niet op dit bericht zal kunnen reageren. De toegepaste techniek leidt hier dus tot buitensluiting.
Daar is in de praktijk vaker sprake van. En dat is onwenselijk: Doel is immers dat iedereen gebruik moet kunnen maken van informatie en dienstverlening die in toenemende mate via internet wordt aangeboden. Dat is een belangrijke overweging geweest bij het verplicht stellen van de webrichtlijnen voor overheidswebsites.
Weer terug naar de CAPTCHA. Op http://versie1.webrichtlijnen.nl/toetsen/ wordt een soortgelijk filter toegepast, maar dan met een simpele anti-spamvraag. Die oplossing is ook zeer geschikt om mensen van spambots te onderscheiden, zo is inmiddels gebleken. Alleen leidt een oplossing als deze niet tot buitensluiting door de manier waarop techniek wordt ingezet.
Behalve CAPTCHA’s zijn er nog een heleboel andere valkuilen die een websitebeheerder maar beter kan omzeilen. De webrichtlijnen zijn daarbij een geschikt middel. Ook de huidige versie 1.
Duidelijk! Dank voor de motivatie om niet te wachten met webrichtlijnen 2.0
Hoe je saaie stof toch smeuiig over kunt brengen….
Complimenten voor de redacteur!