Er zou zowel in de publieke als de private sector veel vaker gewerkt moeten worden aan dé oplossing van het probleem in plaats van een oplossing. En niet pas als het kwaad geschied is. Deze week kwamen er twee voorbeelden in het nieuws.
– COLUMN – Lobke van der Meulen
Vorige week woensdag verscheen
het bericht dat een grote sieradenroof bij de Bijenkorf in Rotterdam heeft
plaatsgevonden. De dieven zouden via de bouwplaats aan de achterzijde van het
warenhuis zijn binnengedrongen.
Ik sprak die dag met een politieman. Wat hem
het meest aan het bericht stoorde was het feit, dat de Bijenkorf nu had
besloten om bewakers op de bouwplaats neer te zetten. De politieman vond het
onvoorstelbaar dat ze zoiets pas doen als er voor een half miljoen euro aan
juwelen gestolen is. Je kunt toch van te voren bedenken dat het een risico is?
We liepen op straat en in één moeite liet hij me een aantal plekken zien waar
je ellende kunt verwachten: rommelige bouwplaatsen waar voor duizenden euro’s
aan materiaal ligt, ongesnoeide bosjes, enzovoort. Hij liet me inzien dat je veel
grotere en kleinere criminaliteit kunt voorkomen door relatief zeer simpele
ingrepen, zoals het jaarlijks snoeien van struiken.
Spoorloos
Ik heb niet meer aan het gesprek
gedacht totdat ik op Nu.nl las dat er zo’n 3.000 kunstwerken van de
Rijksoverheid spoorloos zijn. De waarde ervan is enkele miljoenen euro’s. De
Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed is inmiddels al een paar jaar bezig met
het opsporen van de werken, maar tot nog toe nauwelijks succesvol. De meeste van de stukken zijn ooit in
bruikleen gegeven, maar nu onvindbaar. “Ze kunnen uit overheidsgebouwen
gestolen zijn, bij een verhuizing verloren zijn gegaan of zijn meegegeven aan
een ambtenaar.”
Het is wel duidelijk: de Rijksoverheid heeft geen flauw idee
waar de stukken zijn. Vooral door het slot van het stuk moest ik weer denken
aan de opmerkingen van de politieman. Er wordt namelijk gezegd dat er de
laatste jaren weliswaar geen stukken zijn teruggevonden, maar dat de regels
voor bruikleen zijn aangescherpt. Typisch het geval van ‘als het kalf
verdronken is, dempt men de put’. Net als bij de Bijenkorf.
Onbereikbaar
Deze twee voorvallen lijken op
elkaar door het late ingrijpen bij problemen, in dit geval zelfs veel te laat.
Ik denk ook dat in beide gevallen het risico op deze problemen te verwachten
was. Steigers tot op de derde verdieping zorgen ervoor dat mensen plekken
kunnen bereiken die anders onbereikbaar zijn. En als je aan iemand een boek
uitleent, dan houd je toch ook een lijstje bij van wie welk boek heeft?
Bovendien vind ik het in beide gevallen geen oplossing voor het probleem.
Bewakers neerzetten of het aanscherpen van regels is alleen geschikt om nieuwe
problemen te voorkomen. Het helpt niet om de sieraden of de kunstwerken weer
terug te vinden.
Dit type reactie komen we veel
vaker tegen in ons werk. Bijvoorbeeld bij een organisatie die een bepaalde
subsidie toekent en die nog stapels aanvragen op de plank heeft liggen, omdat
de behandelaars overlopen van het werk. Als oplossing wordt aangedragen om
tijdelijk extra capaciteit in te zetten om de achterstanden weg te werken.
Daarmee bestrijd je alleen het symptoom, niet het structurele probleem.
Ik zou
dus adviseren om sowieso tijdig in te grijpen, liefst preventief. En dan niet
met een oplossing, een lapmiddel, maar met dé oplossing. Analyseer, stel een
diagnose en ga dan (meteen) aan de slag.
Geef een antwoord