• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar
  • Skip to footer
  • Contact
  • Nieuwsbrief

Gemeente.nu

Nieuws voor gemeenten

  • Bedrijfsvoering
    • Aanbestedingen
    • Belastingen
    • Big data
    • Burgerzaken
    • Communicatie
    • Digitalisering
    • Financiën
    • Ondernemersbeleid
    • Organisatie
    • Privacy
    • Vergunningen
  • Sociaal
    • Bijstand
    • Decentralisatie
    • Integratie
    • Jeugdzorg
    • Onderwijs
    • Ouderen
    • Schuldhulp
    • Sport
    • Werk
    • Wmo
  • Veiligheid
    • Boa
    • Cybersecurity
    • Evenementen
    • Handhaving
    • Ondermijning
    • Openbare orde
  • Ruimte & Milieu
    • Afval
    • Bodem
    • Bouw
    • Duurzaamheid
    • Energie
    • Infrastructuur
    • Leefomgeving
    • Omgevingswet
    • Smart city
  • Loopbaan
    • Cao
    • Integriteit
    • Leiderschap
    • Mobiliteit
    • Ontwikkeling
    • Pensioen
  • Bestuur
    • College
    • Gemeenteraad
    • Participatie
    • Samenwerking
    • Raadsledennieuws (archief)
  • Partners
    • Centric
    • Segment
    • TAUW
    • Sdu VIND
    • Stichting Bureau Krediet Registratie (BKR)
    • Sdu VIND Inkoop en Aanbesteding
  • Whitepapers
  • Opleidingen

Opinie Omgevingsdienst heeft duidelijke keuzes nodig

31 augustus 2020 door Rob de Greef

Keuzes omgevingsdiensten nodig

Na de vuurwerkramp in Enschede en de Volendamse nieuwjaarsbrand was het duidelijk: er schortte flink wat aan de vergunningverlening, toezicht en handhaving, kortweg het VTH-stelsel. Maar helaas, er is niet veel verbeterd sindsdien. Hoog tijd voor heldere keuzes.

Een commissie onder leiding van de Enschedese oud-burgemeester Mans, adviseerde onder meer de oprichting van een landelijk dekkend stelsel van handhavingsdiensten. Dat werd verantwoordelijk voor toezicht en het voorbereiden van sanctiebesluiten, waarna het bevoegde provincie- of gemeentebestuur zou beslissen. Alleen gemotiveerd kon van het advies worden afgeweken.

Onzin vierde bestuurslaag

Dit hybride model had grote voordelen volgens de commissie: een moeilijke taak werd de gemeenten uit handen genomen, anderzijds bleven de gemeenten wel bevoegd. Wat zij vergat te vermelden, is dat de gemeente- en provinciebesturen met die bevoegdheid óók verantwoordelijk bleven! Delegatie van bevoegdheden was immers onwenselijk, dat zou volgens de commissie leiden tot een vierde bestuurslaag. Dan zou er geen brede belangenafweging kunnen plaatsvinden omtrent de handhaving.

Dit argument van de vierde bestuurslaag is natuurlijk onzin: dan zouden ook veiligheidsregio’s en regionale gezondheidsdiensten vierde bestuurslagen zijn, net als belastingsamenwerkingsverbanden. Daar wordt óók met delegatie gewerkt. Maar het argument werkt in de praktijk altijd wonderwel: geen politicus is voor een vierde bestuurslaag. Het kabinet omarmde dan ook het rapport.

Er werd zelfs een package deal gesloten met VNG en IPO om de structuur te bevestigen en nader in te vullen. Het hybride construct bleef overeind.

Stelselwijziging verankerd

De omgevingsdiensten kwamen vervolgens ‘vrijwillig’ tot stand met de package deal als uitgangspunt. Later is dit verankerd in de Wabo. Bij die verankering was de Raad van State erg kritisch op het hybride model van de omgevingsdienst. Het semiverplichte mandaat zou afbreuk doen aan de zelfstandige positie van de omgevingsdiensten, maar ook aan de verantwoordelijkheid van de gemeente- en provinciebesturen.

De Raad van State wees ook op de toepasselijkheid van de Wet gemeenschappelijke regelingen (Wgr), die niet zou passen bij de mandaatconstructie. De Afdeling oordeelde daarom negatief over de mandaatconstructie. De minister daarentegen vond daarentegen alleen een verduidelijking van de Wabo nodig, de Raad van State had het mis waar het om de verhouding met de Wgr ging. Het advies ging ook tegen de package deal in, en kon daarom niet worden gevolgd.

Bestuurlijke spierballen

Een fraai stukje bestuurlijk spierballengebruik: we hebben een deal gesloten, en ook al is die mogelijk in strijd met de wet of zitten er andere haken en ogen aan, de deal moet doorgaan! Bij de totstandkoming van de Wabo lieten de betrokken bewindspersonen en hun ondersteuners overigens wel vaker blijken dat ze niet veel van de Wgr begrepen. De Raad van State had in dit geval helemaal gelijk. Mandaat aan bestuursorganen of ambtenaren van een openbaar lichaam is zeker niet verboden.

Wel zitten er de nodige haken en ogen aan, en het stelsel van verlengd lokaal bestuur wordt ermee doorkruist. Het mandaatmodel is overigens ook deels doorbroken door één bepaalde sanctiebevoegdheid te attribueren aan de directeur van de omgevingsdienst. Deze directeur is bevoegd bestuurlijke strafbeschikkingen op te leggen. Blijkbaar is daar de bestuurlijke verantwoordelijkheid en brede afweging niet gewenst.

Slecht controleerbaar

Een gedeelde verantwoordelijkheid tussen gemeente- en provinciebesturen, het bestuur van de omgevingsdienst én de directeur: dat is nu de praktijk. Het maakt de controleerbaarheid door volksvertegenwoordigers en door burgers er niet beter op. Gedeelde verantwoordelijkheid leidt er immers vaak toe dat niemand zich verantwoordelijk voelt. Het lijkt daarom geen toeval dat raadsleden bijvoorbeeld de omgevingsdienst als moeilijke gemeenschappelijke regeling noemen.

Dat komt naar mijn mening dus niet doordat er bij omgevingsdiensten minder goede bestuurders en ambtenaren zouden werken dan bij andere gemeenschappelijke regelingen. De oorzaak ligt juist bij dit hybride stelsel.

Nieuwe stelselwijziging

Staatssecretaris Van Veldhoven kwam onlangs met haar nieuwe uitvoeringsagenda VTH. Daarin kondigt ze onder meer aan het stelsel van de omgevingsdienst te gaan bekijken. Het eigenaarschap en opdrachtgeverschap van gemeente- en provinciebesturen ten aanzien van de omgevingsdiensten kunnen beter. Maar belangrijker nog: het recept voor het opdrachtgeverschap zou liggen in uniformering van mandaten en afspraken, over het verbinden van de beleids- en uitvoeringscycli.

Uniformering doet per definitie afbreuk aan de keuzemogelijkheden van de gemeente- en provinciebesturen – en die willen vaak juist maatwerk. De omgevingsdienst kan er zeker mee geholpen worden, maar uniforme mandaten doen ondertussen niets af aan de individuele sturingsmogelijkheden van het decentrale bestuur. Het blijft dan dus een hybride model.

Goed nadenken deze keer

Misschien moet het kabinet hier nog eens goed naar kijken. Gaan we echt door met dit hybride model, of kiezen we voor delegatie, waarbij beleidskeuzes ook bij de gemeente- en provinciebesturen kunnen worden gelaten? Of wellicht voor attributie rechtstreeks aan toezichthouders, zoals bij de bestuurlijke strafbeschikking? Eerst wachten we af wat de nieuwe commissie-Van Aartsen gaat adviseren.

Mijn handen jeuken al om iets te vinden. Want het zal waarschijnlijk wéér een bestuurlijk compromis worden: vlees noch vis, zoals de Raad van State eerder zei. Hopelijk kan de minister van Binnenlandse Zaken vanuit haar brede stelselverantwoordelijkheid voor het openbaar bestuur nu wél een keer enige invloed uitoefenen om tot duidelijkheid te komen. Dan hoeven we over vijf jaar niet weer te constateren dat het systeem niet geheel functioneert. Nog los van de eventuele aanleiding daartoe.

Tagged With: handhaving, omgevingsdienst, toezicht, vergunning Filed Under: Blog, Handhaving, Veiligheid, Vergunningen

Reageer
Vorige artikel
Whitepaper: Burenruzies - Gekmakende buren, van gezeur tot terreur
Volgende artikel
Zorgen om winter en minder boetes door bruiloft Grapperhaus

Reader Interactions

VIND Handhaving

GERELATEERD

Roep om landelijk vuurwerkverbod houdt aan

Daar waar tijdens de jaarwisseling een vuurwerkverbod gold, is toch massaal afgestoken. Desondanks houden deze gemeenten vast aan het verbod. Verscheidene burgemeesters doen opnieuw een beroep op de landelijke politiek voor een landelijk afsteekverbod. Ook volgens de boa-bonden is dat nodig, effectief handhaven is anders niet mogelijk. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) noemt het... lees verder

Minder vuurwerkschade dan bij vorige jaarwisseling

Bij de afgelopen jaarwisseling is aanzienlijk minder schade aangericht aan prullenbakken, lantaarnpalen, bankjes en andere eigendommen van gemeenten dan een jaar eerder. En dat terwijl in de meeste plaatsen mensen weer zelf vuurwerk mochten afsteken, voor het eerst in jaren. Dat is het beeld uit een rondgang van het ANP langs zo’n 160 van de... lees verder

Betere aanpak huiselijk geweld door samenwerking

Veertien gemeenten hebben de aanpak van huiselijk geweld of kindermishandeling sterk verbeterd, zo blijkt uit een tweejarig monitortraject van Toezicht Sociaal Domein (TSD). Ze stelden een verbeterplan op en werkten vooral veel meer samen met alle betrokken partijen. De veertien gemeenten brachten verbeteringen aan om de veiligheid in gezinnen te herstellen en waarborgen. Ze gebruikten... lees verder

Geef een antwoord Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Primary Sidebar

GEMEENTEVACATURES

Beleidsadviseur wonen – VNG (Vereniging van Gemeenten)

Meer vacatures

Gerelateerde vacatures

Toezichthouder Wabo (36 uur) – gemeente Soest

Coördinator Financiële administratie – Gemeente Hoorn

Medewerker Handhaving (junior) – Gemeente Leeuwarden

Coördinator Handhaving – Gemeente Leeuwarden

Integraal Handhavers – Gemeente Leeuwarden

LAATSTE ARTIKELEN

Woo

Aan de slag met de Wet open overheid

3 februari 2023

Stakingen gemeenteambtenaren breiden zich uit

2 februari 2023

ININ Gemeente_nu

‘We hebben nu écht inzicht in onze data en financiën. Dat smaakt naar meer.’

2 februari 2023

Bijna twee jaar celstraf geëist tegen ex-wethouder De Mos

2 februari 2023

Grote privacyrisico’s bij centrale opslag paspoortgegevens

1 februari 2023

GEMEENTE.NU PARTNERS

Aan de slag met de Wet open overheid
  • Segment

Aan de slag met de Wet open overheid

Opinie Standaardisatie nodig om Common Ground van de grond te krijgen
  • Centric

Opinie Standaardisatie nodig om Common Ground van de grond te krijgen

Nieuw: Leergang adviseur integrale gebiedsontwikkeling 
  • Segment

Nieuw: Leergang adviseur integrale gebiedsontwikkeling 

Opinie Common Ground moet breder gedragen worden
  • Centric

Opinie Common Ground moet breder gedragen worden

Zomerkorting bij Segment! 
  • Segment

Zomerkorting bij Segment! 

Nieuw personeel in een financiële functie snel inwerken 
  • Segment

Nieuw personeel in een financiële functie snel inwerken 

Vermijd de valkuil van niet integer handelen door raadsleden
  • Segment

Vermijd de valkuil van niet integer handelen door raadsleden

Modules Burgerzakendiploma’s in Noord- en Zuid-Nederland te volgen
  • Segment

Modules Burgerzakendiploma’s in Noord- en Zuid-Nederland te volgen

Beleidsadviseur onderwijs? Deze nieuwe cursus is voor jou
  • Segment

Beleidsadviseur onderwijs? Deze nieuwe cursus is voor jou

Compleet juridisch cursusprogramma voor de waterschapwereld
  • Segment

Compleet juridisch cursusprogramma voor de waterschapwereld

Risico’s en kansen van Common Ground
  • Centric

Risico’s en kansen van Common Ground

Maak medewerkers bewust van cybersecurity
  • Centric

Maak medewerkers bewust van cybersecurity

Digitaliseren in Rotterdam: ‘Volledig vanuit één systeem werken’
  • Centric

Digitaliseren in Rotterdam: ‘Volledig vanuit één systeem werken’

Centric en Arda vergroten securitybewustzijn binnen organisaties
  • Centric

Centric en Arda vergroten securitybewustzijn binnen organisaties

Centric en DiVault, voor duurzaam toegankelijke gemeenten
  • Centric

Centric en DiVault, voor duurzaam toegankelijke gemeenten

‘Co-creatie’ betekent nog niet vanzelf maatwerk 
  • Centric

‘Co-creatie’ betekent nog niet vanzelf maatwerk 

Digitale terinzagelegging volgens Common Ground
  • Centric

Digitale terinzagelegging volgens Common Ground

Blog – Delen die data: Omgevingswet is niet gebaat bij eilandjes
  • Centric

Blog – Delen die data: Omgevingswet is niet gebaat bij eilandjes

‘Kredieten niet klakkeloos verstrekken, maar ook niet blind afwijzen’
  • Stichting Bureau Krediet Registratie (BKR)

‘Kredieten niet klakkeloos verstrekken, maar ook niet blind afwijzen’

Blog – Gebruiksgemak is ook werk uit handen nemen
  • Centric

Blog – Gebruiksgemak is ook werk uit handen nemen

Voorbereid op de piek in Bbz-aanvragen?
  • Centric

Voorbereid op de piek in Bbz-aanvragen?

Er is een nieuwe Schulden Monitor!
  • Stichting Bureau Krediet Registratie (BKR)

Er is een nieuwe Schulden Monitor!

Podcast – Rechtmatigheid implementeren in de organisatie
  • Segment

Podcast – Rechtmatigheid implementeren in de organisatie

Blog – Nuchter innoveren met Rotterdam
  • Centric

Blog – Nuchter innoveren met Rotterdam

Strategische samenwerking Energiemissie en Centric rond e-factureren
  • Centric

Strategische samenwerking Energiemissie en Centric rond e-factureren

Blog – Innovatie die echt meerwaarde levert
  • Centric

Blog – Innovatie die echt meerwaarde levert

‘Uitfilteren loos alarm maakt vroegsignalering schulden efficiënter’
  • Stichting Bureau Krediet Registratie (BKR)

‘Uitfilteren loos alarm maakt vroegsignalering schulden efficiënter’

Vroegsignalering: de eerste ervaringen
  • Stichting Bureau Krediet Registratie (BKR)

Vroegsignalering: de eerste ervaringen

Kijk terug: BOA Webinar over groei van de handhaving
  • Segment

Kijk terug: BOA Webinar over groei van de handhaving

Innovaties Burgerzaken: ‘Meer gemak voor inwoners en professionals’
  • Centric

Innovaties Burgerzaken: ‘Meer gemak voor inwoners en professionals’

Auditbare veiligheid op het gebied van wachtwoorden
  • Centric

Auditbare veiligheid op het gebied van wachtwoorden

Stichting BKR ziet afname aantal kredieten en betalingsproblemen
  • Stichting Bureau Krediet Registratie (BKR)

Stichting BKR ziet afname aantal kredieten en betalingsproblemen

Podcast 25 jaar opleiden in de publieke sector
  • Segment

Podcast 25 jaar opleiden in de publieke sector

Súdwest-Fryslân zet de kracht van data op de kaart
  • Centric

Súdwest-Fryslân zet de kracht van data op de kaart

‘Een nieuw paspoort is geen boek dat je even koopt’
  • Centric

‘Een nieuw paspoort is geen boek dat je even koopt’

Opleidingen Omgevingswet voor Twentse gemeenten
  • Segment

Opleidingen Omgevingswet voor Twentse gemeenten

Digitale dienstverlening met de burger echt centraal
  • Centric

Digitale dienstverlening met de burger echt centraal

‘Hybride’ les laat deelnemer kiezen tussen fysiek of virtueel
  • Segment

‘Hybride’ les laat deelnemer kiezen tussen fysiek of virtueel

Met de Meetfiets de gemeente in
  • Centric

Met de Meetfiets de gemeente in

Centric stelt software inburgeringswet vrij beschikbaar
  • Centric

Centric stelt software inburgeringswet vrij beschikbaar

Schaamte houdt financiële problemen te lang achter de voordeur
  • Stichting Bureau Krediet Registratie (BKR)

Schaamte houdt financiële problemen te lang achter de voordeur

Jongeren als IT’er aan het werk voor Centric via 2TestIT
  • Centric

Jongeren als IT’er aan het werk voor Centric via 2TestIT

AI-assistent verbetert interactie burger met gemeente
  • Centric

AI-assistent verbetert interactie burger met gemeente

Beteugel agressie tegen publieke medewerkers – drie tips
  • Segment

Beteugel agressie tegen publieke medewerkers – drie tips

Business intelligence helpt bij goede ambulancezorg
  • Centric

Business intelligence helpt bij goede ambulancezorg

Provinciale Reservepool met stembureauleden
  • Segment

Provinciale Reservepool met stembureauleden

Centric en Gripvol vergemakkelijken Bbz-aanvraag ondernemers
  • Centric

Centric en Gripvol vergemakkelijken Bbz-aanvraag ondernemers

‘Coronaschade zit verstopt in een zwarte doos’
  • Stichting Bureau Krediet Registratie (BKR)

‘Coronaschade zit verstopt in een zwarte doos’

Verkiezingen in coronatijd: nervositeit en verscheurde stempassen
  • Segment

Verkiezingen in coronatijd: nervositeit en verscheurde stempassen

Diplomastelsel Burgerzaken verandert
  • Segment

Diplomastelsel Burgerzaken verandert

Masterclasses informatiebeveiliging
  • Segment

Masterclasses informatiebeveiliging

Meer jongeren in betalingsproblemen: de cijfers geduid
  • Stichting Bureau Krediet Registratie (BKR)

Meer jongeren in betalingsproblemen: de cijfers geduid

BOA Webinar: Na corona – groei handhaving vasthouden!
  • Segment

BOA Webinar: Na corona – groei handhaving vasthouden!

Hoe stel je financiële rechtmatigheid vast?
  • Segment

Hoe stel je financiële rechtmatigheid vast?

Centric en ValidSign verstevigen partnerschap
  • Centric

Centric en ValidSign verstevigen partnerschap

Schuldenaanpak effectiever met vroegsignalering in de wet verankerd
  • Stichting Bureau Krediet Registratie (BKR)

Schuldenaanpak effectiever met vroegsignalering in de wet verankerd

Friese voorlopers op weg naar Omgevingswet
  • Centric

Friese voorlopers op weg naar Omgevingswet

Collectief leren: juist in coronatijd, maar hoe dan?
  • Segment

Collectief leren: juist in coronatijd, maar hoe dan?

VNOG gaat voor financiën vanuit de cloud
  • Centric

VNOG gaat voor financiën vanuit de cloud

Zo kom je tot een robuuste begroting
  • Segment

Zo kom je tot een robuuste begroting

Online training agressie voorkomen: kan dat?
  • Segment

Online training agressie voorkomen: kan dat?

Vijf redenen om voor Segment te kiezen
  • Segment

Vijf redenen om voor Segment te kiezen

Online BRP-cursus: ‘Even wennen, maar veel geleerd’
  • Segment

Online BRP-cursus: ‘Even wennen, maar veel geleerd’

Centric presenteert Productbeleid Decentrale Overheid 2021
  • Centric

Centric presenteert Productbeleid Decentrale Overheid 2021

Whitepaper – Archiveren voor gemeenten
  • Centric

Whitepaper – Archiveren voor gemeenten

Jelly Frankes: jong, enthousiast en deskundig
  • Segment

Jelly Frankes: jong, enthousiast en deskundig

Whitepaper – Gemeenten ontzorgd met SaaS
  • Centric

Whitepaper – Gemeenten ontzorgd met SaaS

Eerste Hulp bij Verkiezingen
  • Segment

Eerste Hulp bij Verkiezingen

Juiste identiteitsvaststelling – belangrijker dan ooit
  • Segment

Juiste identiteitsvaststelling – belangrijker dan ooit

BUCH-gemeenten nemen Centric Burgerzaken in gebruik
  • Centric

BUCH-gemeenten nemen Centric Burgerzaken in gebruik

Centric en Stratech bieden totaaloplossing schuldhulpverlening
  • Centric

Centric en Stratech bieden totaaloplossing schuldhulpverlening

Centric en SNG werken samen aan rekenmodule beslagvrije voet
  • Centric

Centric en SNG werken samen aan rekenmodule beslagvrije voet

Eric Gubbels over online leren in coronatijd
  • Segment

Eric Gubbels over online leren in coronatijd

Digitale handhaving in het sociaal domein
  • Centric

Digitale handhaving in het sociaal domein

Boa’s: kennis als schild tegen angst en onzekerheid
  • Segment

Boa’s: kennis als schild tegen angst en onzekerheid

Opinie ‘Kaders’ zijn de nieuwste kleren van de keizer
  • Centric

Opinie ‘Kaders’ zijn de nieuwste kleren van de keizer

BoAcademie lanceert opleiding niveau 4 voor handhavers
  • Segment

BoAcademie lanceert opleiding niveau 4 voor handhavers

De Virtuele Inloopavond
  • Centric

De Virtuele Inloopavond

Whitepaper Talentmatch – Meedoen op de arbeidsmarkt
  • Centric

Whitepaper Talentmatch – Meedoen op de arbeidsmarkt

Whitepaper – De roadmap naar Office 365 voor gemeenten
  • Centric

Whitepaper – De roadmap naar Office 365 voor gemeenten

Aanvullende geweldsmiddelen boa’s horen erbij
  • Segment

Aanvullende geweldsmiddelen boa’s horen erbij

De missie van Segment
  • Segment

De missie van Segment

Centric publiceert publieksverslag 2019
  • Centric

Centric publiceert publieksverslag 2019

Schuldenproblematiek door de coronacrisis
  • Segment

Schuldenproblematiek door de coronacrisis

Vernieuwend opleidingsaanbod voor gemeenten
  • Segment

Vernieuwend opleidingsaanbod voor gemeenten


Footer

Snel naar

  • Aanbestedingen
  • Big data
  • Financiën
  • Handhaving
  • Integriteit
  • Leefomgeving

Meer Gemeente.nu

  • Nieuwsbrief
  • Facebook
  • Twitter
  • Linkedin
  • Events

Help

  • Adverteren
  • Contact
  • Spelregels

Powered by Sdu

SDU

Het laatste nieuws van
Gemeente.nu in je mail?

×