“Wat ben jij een verschrikkelijke loser, zeg”, of “Pas maar op, ik ben de kampioen!”. Trash talk wordt in de sport regelmatig gebruikt om de tegenstander te demotiveren. Op de werkvloer komt het echter ook voor, maar soms met ongewenste neveneffecten. Verstandige managers denken daarom eerst goed na in welke situaties trash talk de prestaties verbetert en wanneer het juist leidt tot een negatief resultaat.
Atleten doen het, leidinggevenden doen het, werknemers doen het. Trash talk is een vorm van beledigen die beoogt om de oppositie te intimideren. Door te benadrukken dat jij geweldig bent, zij of hij juist een loser, en soms door beledigingen over moeders of zusters. Voor sommige mensen is trash talk net zo gewoon als ademhalen. Maar wat is eigenlijk het effect van trash talk op de mensen die het doelwit zijn van deze bijtende beledigingen? En levert het wel altijd het gewenste resultaat op? Onderzoekers van Wharton University hebben dit recent onderzocht.
Onethisch gedrag
Volgens het onderzoek heeft 57 procent van de (Amerikaanse) werknemers maandelijks of vaker te maken met trash talk op de werkvloer. Het gaat dan om opschepperige of beledigende opmerkingen tussen werknemers die strijden om erkenning.
Medewerkers die trash talk over zich heen krijgen, geven aan dit niet als motiverend te ervaren. Toch concludeert het onderzoek overduidelijk dat mensen die het doelwit zijn van trash talk wel degelijk veel meer gemotiveerd raken. Bijvoorbeeld als ze routineklussen moeten doen die inspanning vereisen, zoals brieven tellen. De trash talk wakkerde een gevoel van competitie aan, waardoor medewerkers zich meer inzetten en beter presteerden.
Hier zit echter een keerzijde aan: soms raakten medewerkers zó gemotiveerd, dat ze bereid waren zich onethisch te gedragen om toch maar te winnen van hun ‘tegenstander’.
Als mensen een meer cognitieve taak moeten uitvoeren die enige creativiteit vereist, dan werkt trash talk juist ondermijnend. Het motiveert wel, maar het leidt tegelijkertijd ook af. En daardoor is het resultaat juist minder dan bij mensen die niet worden gehinderd door dergelijke praatjes.
Bijtende beledigingen
Kortom: trash talk motiveert de ander – door het aanwakkeren van de rivaliteit – tot meer inzet en betere prestaties. De motivatie om ‘te winnen’ kan echter zo groot worden, dat medewerkers bereid zijn daarvoor dingen te doen die niet door de beugel kunnen. Ze willen de trash talker straffen met verlies. Dat de ander verliest is belangrijker dan dat zij meer winst behalen.
Trash talk motiveert alleen positief bij routinetaken die inspanning vereisen. Als het gaat om meer cognitieve taken die ook enige creativiteit vereisen, dan raken mensen door trash talk wel meer gemotiveerd, maar ze scoren slechter dan mensen die geen doelwit waren van bijtende beledigingen.
Wat hebben managers aan deze bevindingen?
Het is verstandig om trash talk alleen weloverwogen te gebruiken, zo stellen de onderzoekers. Managers moeten zich bewust zijn van de verschillende effecten die trash talk op gedrag kan hebben. Zij doen er goed aan om het alleen strategisch in te zetten, dus als zij er over hebben nagedacht welke taken hun medewerkers moeten uitvoeren. Bij routinetaken die inspanning vereisen, kan het de prestaties verbeteren. Maar bij meer cognitieve taken die enige creativiteit vereisen, scoren medewerkers juist slechter.
Bij mensen die samenwerken heeft trash talk een destructief effect, aangezien het de competitie aanmoedigt. De prestaties van het samenwerkingsverband gaan dan achteruit. Maar trash talk binnen de ene groep over een andere groep (team of organisatie) kan weer wél een positief effect hebben: het leidt namelijk tot een sterkere ‘bonding’ binnen de groep.
Geef een antwoord