Huisuitzettingen zijn meestal gerelateerd aan schulden. In vijf verschillende fasen zijn interventies mogelijk om dit te voorkomen.
“Het is een natuurlijk proces dat woningcorporaties en gemeentelijke schuldhulpverlening elkaar opzoeken om afspraken te maken ter vermijding van onnodige huisuitzettingen”, schrijft beleidsadviseur Bert van Leeuwen in zijn samenvatting van de handreiking Voorkomen huisuitzettingen van de stichting Eropaf!.
“Maar ook andere disciplines zijn hierbij betrokken”, gaat Van Leeuwen verder. “Te denken valt aan betrokkenen bij het beleid ten aanzien van (her-)huisvesting, maatschappelijke opvang, opvang voor dak- en thuislozen, curatele en bewindvoering.”
De handreiking biedt geen blauwdruk, maar biedt handvatten en voorbeelden van een mogelijke aanpak, schrijft de in Den Haag werkende beleidsadviseur.
Huisuitzettingen
In 2012 werden 6750 huishoudens hun (sociale) huurwoning uitgezet. “Huisuitzetting uit sociale huurwoningen vinden in driekwart van de gevallen plaats als gevolg van huurachterstand en is dus direct gerelateerd aan de schuldenproblematiek. Andere redenen zijn bijvoorbeeld (geluids-)overlast, wietteelt en illegale onderhuur.”
Ook bij huisuitzettingen uit particuliere woningen mag worden aangenomen dat ook daar de schuldenproblematiek vaak een grote rol speelt, is Van Leeuwen het eens met de stichting. Wel zijn er weinig cijfers voorhanden als het gaat om de eigen huizen. Feit is natuurlijk dat er uitzettingen plaatsvinden na gedwongen verkoop door de bank.
Ontruimingszeef
“De handreiking biedt een analyse van het ontstaan van schuldenproblematiek, waarin zowel de zogenaamde life-events (scheiding, werkloosheid) als gedragsfactoren en mentale weerbaarheid een rol spelen, en legt dit aan tegen een fasering van de problematiek die uiteindelijk kan leiden tot een ontruiming”, legt Van Leeuwen uit.
“Het doel van deze fasering, de “ontruimingszeef” is om per fase de betrokken partijen en stakeholders te benoemen en per fase de mogelijke interventies te beschrijven.” De ontruimingszeef bestaat uit vijf fasen:
- De huurachterstand
- Deurwaarder/incasso
- Het vonnis
- Huisuitzetting
- Na de huisuitzetting
Huurachterstand
Er blijken grote verschillen te zijn tussen corporaties in de mate waarin een tweede kans wordt geboden, in de voorlichting aan de huurders over mogelijkheden voor hulp en over het inzetten van andere interventies. Vooral in deze fase kan samenwerking met de gemeente leiden tot succesvolle interventies waarmee onnodig verder oplopen van de huurachterstanden kan worden voorkomen.
De deurwaarder
Vooral in deze fase is het voor de huurder van belang om in contact te treden met de deurwaarder om afspraken te maken en erger te voorkomen. Professionele hulpverleners kunnen dit ondersteunen door advies en voorlichting te geven bijvoorbeeld over juridische bijstand.
Het vonnis
Corporaties vragen van de rechter toestemming om de huurovereenkomst te mogen ontbinden en zo nodig tot ontruiming over te gaan. In beginsel moet hier een belangenafweging plaatsvinden. In de praktijk toetst de rechter de rechtmatigheid van het ontbinden van deze overeenkomst en komt de rechtvaardigheid niet meer aan de orde. Toch wordt in driekwart van de gevallen nog een andere oplossing is gevonden.
De ontruiming
Wanneer een daadwerkelijke ontruiming aan de orde is doen zich tal van nieuwe vraagstukken voor. Allereerst speelt de vraag of op het laatste moment toch nog ontruiming kan worden voorkomen en tegen welke prijs. In de praktijk blijken grote verschillen te zijn in aantal ontruimingen tussen corporaties, gemeenten, buurten. Dit betekent dat er verschillen zijn in werkwijzen, maar ook in de effectiviteit van de hulpverlening.
Na de ontruiming
De gevolgschade van een huisuitzetting is groot. Gezinnen worden uit elkaar geslagen, dak- en thuisloosheid kan het gevolg zijn. Ook de maatschappelijke kosten nemen fors toe. Er komen vraagstukken aan de orde van herhuisvesting, noodhuisvesting, opvang voor dak- en thuislozen en dergelijke.
“De publicatie is een krachtig hulpmiddel voor beleidsmakers die zich bezighouden met vraagstukken van betalingsachterstanden, huisvesting en maatschappelijke opvang”, vindt de beleidsmaker. “Het biedt inzichten over effectieve preventie en interventie in verschillende fasen bij dreigende huisuitzettingen.”
Geef een antwoord