• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar
  • Skip to footer
Lees voor
  • Contact
  • Nieuwsbrief

Gemeente.nu

Nieuws voor gemeenten

  • Bedrijfsvoering
    • Aanbestedingen
    • AI
    • Belastingen
    • Burgerzaken
    • Communicatie
    • Digitalisering
    • Financiën
    • Ondernemersbeleid
    • Organisatie
    • Privacy
    • Vergunningen
  • Sociaal
    • Bijstand
    • Decentralisatie
    • Integratie
    • Jeugdzorg
    • Onderwijs
    • Ouderen
    • Schuldhulp
    • Sport
    • Werk
    • Wmo
  • Veiligheid
    • Boa
    • Cybersecurity
    • Evenementen
    • Handhaving
    • Ondermijning
    • Openbare orde
  • Ruimte & Milieu
    • Afval
    • Bodem
    • Bouw
    • Duurzaamheid
    • Energie
    • Infrastructuur
    • Leefomgeving
    • Omgevingswet
    • Smart city
  • Loopbaan
    • Cao
    • Integriteit
    • Leiderschap
    • Mobiliteit
    • Ontwikkeling
    • Pensioen
  • Bestuur
    • College
    • Gemeenteraad
    • Participatie
    • Samenwerking
    • Raadsledennieuws (archief)
  • Partners
    • KaFra Housing
    • KPN
    • Lefebvre Sdu
    • Segment
  • Whitepapers
  • Opleidingen

Democratie is nooit af

4 december 2017 door Wim Voeten

De griffierskring West-Brabant/Tholen organiseerde begin september ‘Vernieuwing in de lokale democratie en de rol van het raadslid’. Deze bijeenkomst diende ter inspiratie van de 170 aanwezige raadsleden. 

Centraal stond de rol als raadslid te midden van maatschappelijke ontwikkelingen zoals digitalisering, burger- en overheidsparticipatie en nieuwe vormen van democratie. Met de bijeenkomst hielpen de griffiers de raadsleden te verkennen hoe ze in het licht van voornoemde ontwikkelingen in hun rol het meest effectief kunnen zijn. In dit artikel een weergave van de bespiegelingen op het thema van Pieter Tops, hoogleraar bestuurskunde aan Tilburg University en de praktijkervaringen van Jaap Paans, burgemeester van Alblasserdam.

Goede balans

Tops sprak zijn bewondering en waardering uit voor raadsleden. “Het zijn mensen die het lef hebben de lokale politieke arena in te stappen.” Zijn bewondering is ingegeven door drie zaken die voortdurend aanwezig zijn in de discussie over democratie.

In de eerste plaats is een gemeenteraad een van de weinige organisaties waar het met elkaar oneens zijn de norm is. Als je het met elkaar altijd eens bent heb je een probleem. Ten tweede is de gemeenteraad geen hiërarchische organisatie. Als derde punt noemde Tops dat macht en inhoud op een ingenieuze manier door elkaar lopen waarbij continu op een ordentelijke wijze gezocht moet worden naar een goede balans tussen beide. Gaat het namelijk alleen om macht dan zijn de verhoudingen stuk. Gaat het alleen om de inhoud dan zijn vergaderingen dodelijk saai. Orde wordt georganiseerd door de procedures die met elkaar worden afgesproken. In de gemeenteraad kun je hard en streng zijn, als je na afloop de verhouding maar herstelt bij de borrel.

Bewieroking individualisering

Essentie van het raadswerk is maatschappelijk conflicten tot tijdelijke afspraak te brengen. In de visie van Tops moet je politieke democratie naast maatschappelijke democratie laten functioneren en niet in de plaats van. Om deze visie te onderbouwen greep Tops terug naar de historie. “Al eeuwen heeft Nederland maatschappelijke besturen die prima naast de representatieve democratie functioneren. In de jaren zeventig, tachtig en negentig van de vorige eeuw zijn deze maatschappelijke besturen tijdelijk teruggedrongen omdat de politiek het primaat claimde en burgers zag als klanten. Daarnaast vond een bewieroking van de individualisering plaats.” Hierdoor werd de ruimte voor maatschappelijke democratie naast de politieke democratie steeds beperkter. Echter: “democratie is gebaseerd op het idee van gemeenschap. Een politieke democratie kan niet vitaal zijn zonder maatschappelijk leven. Als het maatschappelijk leven afwezig is, wordt de politiek schraal en wordt de burger gelegitimeerd om alle problemen op het bord van de overheid te gooien”.

Ten slotte wees Tops er op dat het echte probleem van onze democratie niet op politiek terrein maar op sociaal terrein ligt. Er ontstaan nieuwe maatschappelijke scheidslijnen die leiden tot populisme. Populisme definieert hij net als David van Reybrouck als: “het verlangen van groepen om ook mee te kunnen doen aan politiek.”

Samenlevingsagenda

Jaap Paans lichtte vervolgens zijn praktijkervaringen in Alblasserdam toe. De gemeenschap is erg betrokken met elkaar, ondanks de twintig kerken die vinden dat ze toch echt van elkaar verschillen. Er is een samenlevingsagenda opgesteld die zoals het woord al zegt door de samenleving wordt uitgevoerd waarbij de gemeente een van de partners is.

Dit leidt tot veel nieuwe deelnemers aan de interactie tussen inwoners en gemeente. Desondanks werpt Paans de vraag op of de verbinding op het sociale vlak wel goed tot stand is gekomen. Zo’n 29 procent voelt zich namelijk niet vertegenwoordigd door de gemeenteraad. Centrale vraag voor Paans is hoe je de samenleving als geheel bedient.

Samenwerking vormgeven

Aan het begin van deze raadsperiode bespraken college en raad hoe de samenwerking met de samenleving en met elkaar vormgegeven moest worden. De conclusies waren dat geïnvesteerd moest worden in de relaties binnen de raad en de relatie raad-college.

Ook werd geconcludeerd dat ruimte gegeven moet worden om bepaalde taken samen met de samenleving te doen en andere gewoon over te laten aan de samenleving. Hierbij moeten verwachtingen worden gedeeld en het speelveld worden afgebakend door bijvoorbeeld een maximaal budget te bepalen. Het moest een continu proces worden van het voeden van de thema’s van de samenlevingsagenda waarbij vertegenwoordigers uit alle segmenten worden betrokken.

Paans: “Dit proces loopt prima. Waar we echter tegenaan lopen is dat we aan de voorkant niet hebben afgesproken welke rol de raad in het proces heeft en welke informatiebehoefte bij de raad leeft. De raad is tevreden over de samenlevingsagenda maar de invulling van hun eigen rol baart ze zorgen.”

Ten slotte had Paans de volgende tips:
– regel het niet aan de voorkant dicht, maar ga steeds in dialoog;
– maak duidelijke afspraken over de rol die de raad speelt wanneer de samenlevingsagenda wordt uitgevoerd;
– werk aan een meervoudige democratie waarbij de formele en de informele democratie met elkaar in verbinding worden gebracht.

In workshops, waarover meer in het volgende nummer van RaadsledenNieuws, werden verschillende onderdelen concreet uitgediept. Hierna gingen raadsleden geïnspireerd naar huis in het besef dat de lokale democratie aan zet is.

Wim Voeten, raadsgriffier gemeente Etten-Leur

wimvoeten@etten-leur.nl
@wimvoeten

 

 

Filed Under: Raadsledennieuws

Reageer
Vorige artikel
Democratie is nooit af (2)
Volgende artikel
BOB bedreigt de raadsvergadering

Reader Interactions

GERELATEERD

Nieuwe inzichten over levensloop woningen

Hoeveel woningen zijn er gepland, van hoeveel is de bouw begonnen en hoeveel zijn er recent gebouwd? In het nieuwe CBS-systeem kan dit soort informatie beter verwerkt worden. Daardoor ontstaat er meer inzicht in de levensloop van woningen.

19 juni | Bezwaar en beroep decentrale overheden

Om succesvol om te gaan met de Awb-bezwaarschrift- en beroepsprocedure is het belangrijk te weten hoe de procedures werken. De docent van deze cursus heeft zelf jarenlang de bezwaarschriftencommissie van een grote gemeente voorgezeten en is bovendien een ervaren bestuursrecht jurist. Hij neemt je mee in de wettelijke kaders en juridische mogelijkheden die de Algemene... lees verder

makelaar huizenprijzen

Huizenprijzen blijven komende jaren doorstijgen

De stijging van de huizenprijzen houdt komende jaren nog aan, voorspelt De Nederlandsche Bank (DNB). Prijsopdrijvers zijn het beperkte aanbod van huizen en de toename van de lonen, waardoor mensen meer kunnen lenen voor hun hypotheek. CBS-cijfers laten zien dat de prijsstijging in bijna alle gemeenten is waar te nemen.

Geef een reactie Reactie annuleren

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Primary Sidebar

TOPVACATURES

Senior beleidsadviseur onderwijs – Gemeente Eindhoven

Senior Beleidsmedewerker Wmo – Gemeente Eindhoven

Strategisch Financieel Adviseur – Gemeente Westland

Senior adviseur ruimtelijke ordening – Gemeente Waddinxveen

Toezichthouder (fysieke leefomgeving, bouw- en woningtoezicht) Gemeente Hoeksche Waard

Meer vacatures

LAATSTE ARTIKELEN

Nieuwe inzichten over levensloop woningen

13 juni 2025

19 juni | Bezwaar en beroep decentrale overheden

12 juni 2025

makelaar huizenprijzen

Huizenprijzen blijven komende jaren doorstijgen

12 juni 2025

25 sep | Driedaagse opleiding Ondermijning

12 juni 2025

Algoritmekader

Amsterdam gestopt met AI-pilot voor bijstandsaanvragen

12 juni 2025

GEMEENTE.NU PARTNERS

‘Met een integrale aanpak kun je de jeugd beter helpen’
  • Segment

‘Met een integrale aanpak kun je de jeugd beter helpen’

‘Alles onder de Wet open overheid is openbaar, tenzij…’
  • Segment

‘Alles onder de Wet open overheid is openbaar, tenzij…’

‘Nieuwe locatie voor een school roept vaak weerstand op’
  • Segment

‘Nieuwe locatie voor een school roept vaak weerstand op’

Crisisbeheer: voorbereiden op cyberaanvallen 
  • Segment

Crisisbeheer: voorbereiden op cyberaanvallen 

Vernieuwend opleidingsaanbod gebiedsontwikkeling
  • Segment

Vernieuwend opleidingsaanbod gebiedsontwikkeling

Leergang Ambtelijk Vakmanschap: groeien als ambtenaar
  • Segment

Leergang Ambtelijk Vakmanschap: groeien als ambtenaar

‘Het oliemannetje in de gemeentelijke machine’
  • Segment

‘Het oliemannetje in de gemeentelijke machine’

Nieuwe trainingen informatieveiligheid bij Segment
  • Segment

Nieuwe trainingen informatieveiligheid bij Segment

Eigen academie Maastricht biedt medewerkers ruime keuze
  • Segment

Eigen academie Maastricht biedt medewerkers ruime keuze

Burgerzaken gaat terug naar school: een nieuw concept
  • Segment

Burgerzaken gaat terug naar school: een nieuw concept

20 juni: Informatiebijeenkomst Diplomalijnen NLQF-6
  • Segment

20 juni: Informatiebijeenkomst Diplomalijnen NLQF-6

Vijf adviezen om je team up-to-date te houden
  • Segment

Vijf adviezen om je team up-to-date te houden

De drie p’s van Segment
  • Segment

De drie p’s van Segment

Segment: partner in gemeentelijke ontwikkeling
  • Segment

Segment: partner in gemeentelijke ontwikkeling

De Wet open overheid is voor iedereen relevant
  • Segment

De Wet open overheid is voor iedereen relevant

Het diploma Burgerzaken haal je bij Segment
  • Segment

Het diploma Burgerzaken haal je bij Segment

‘Neem je bivak en je matties mee’
  • Segment

‘Neem je bivak en je matties mee’

Warmdraaien voor de Omgevingswet: praktische kennis voor een naadloze overgang 
  • Segment

Warmdraaien voor de Omgevingswet: praktische kennis voor een naadloze overgang 

Vijf tips voor een betere dienstverlening en klantgerichtheid
  • Segment

Vijf tips voor een betere dienstverlening en klantgerichtheid

‘Een feestje van de ceremonie maken’
  • Segment

‘Een feestje van de ceremonie maken’

Van bestemmingplan naar omgevingsplan
  • Segment

Van bestemmingplan naar omgevingsplan

Bereid je voor op extra paspoort- en ID-kaartaanvragen
  • Segment

Bereid je voor op extra paspoort- en ID-kaartaanvragen

Professioneel risicomanagement steeds belangrijker
  • Segment

Professioneel risicomanagement steeds belangrijker

Aan de slag met de Wet open overheid
  • Segment

Aan de slag met de Wet open overheid

Nieuw: Leergang adviseur integrale gebiedsontwikkeling 
  • Segment

Nieuw: Leergang adviseur integrale gebiedsontwikkeling 

Zomerkorting bij Segment! 
  • Segment

Zomerkorting bij Segment! 

Nieuw personeel in een financiële functie snel inwerken 
  • Segment

Nieuw personeel in een financiële functie snel inwerken 

Vermijd de valkuil van niet integer handelen door raadsleden
  • Segment

Vermijd de valkuil van niet integer handelen door raadsleden

Modules Burgerzakendiploma’s in Noord- en Zuid-Nederland te volgen
  • Segment

Modules Burgerzakendiploma’s in Noord- en Zuid-Nederland te volgen

Beleidsadviseur onderwijs? Deze nieuwe cursus is voor jou
  • Segment

Beleidsadviseur onderwijs? Deze nieuwe cursus is voor jou

Beteugel agressie tegen publieke medewerkers – drie tips
  • Segment

Beteugel agressie tegen publieke medewerkers – drie tips

Zo kom je tot een robuuste begroting
  • Segment

Zo kom je tot een robuuste begroting

Vijf redenen om voor Segment te kiezen
  • Segment

Vijf redenen om voor Segment te kiezen

Online BRP-cursus: ‘Even wennen, maar veel geleerd’
  • Segment

Online BRP-cursus: ‘Even wennen, maar veel geleerd’

Eerste Hulp bij Verkiezingen
  • Segment

Eerste Hulp bij Verkiezingen

Juiste identiteitsvaststelling – belangrijker dan ooit
  • Segment

Juiste identiteitsvaststelling – belangrijker dan ooit

De missie van Segment
  • Segment

De missie van Segment


Footer

Snel naar

  • Aanbestedingen
  • AI
  • Financiën
  • Handhaving
  • Integriteit
  • Leefomgeving

Meer Gemeente.nu

  • Nieuwsbrief
  • Facebook
  • Twitter
  • Linkedin
  • Events

Help

  • Adverteren
  • Contact
  • Spelregels

Powered by Lefebvre Sdu

lefebvre SDU