Laat ik eens beginnen waar Kim Putters (SCP), mee eindigt in zijn Kees Lunshof-lezing op 18 november 2015. Het zijn de woorden van Herman Tjeenk Willink, mijn voormalige hoogleraar ten tijde dat hij tevens regeringscommissaris was: “Macht zonder voldoende tegenmacht wordt absolute macht”.
Directeur Sociaal en Cultureel Planbureau Kim Putters:
“Ik ben niet optimistisch. Als mensen zich steeds minder in de democratie herkennen, als adequate informatievoorziening en verantwoording ontbreken, als de technocratie toeneemt en als rechtsgelijkheid en rechtszekerheid worden weggedrukt, dan komt de democratische rechtsstaat in gevaar. (…) Barack Obama stelt dat een democratie alleen goed kan functioneren als we op de goede bedoelingen van medeburgers vertrouwen. Bij het bestaan van stevige maatschappelijke verbanden waarin mensen zeggenschap delen kan dat nog wel, maar die zijn er nauwelijks nog. Ik vul dit voor de zekerheid dus toch graag aan met de wijze woorden van Herman Tjeenk Willink: “Macht zonder voldoende tegenmacht wordt absolute macht.””
Putters is op zichzelf daarmee al een tegenmacht en ik raad iedereen aan zijn lezing integraal te lezen, het is zeer de moeite waard.
Wat moet er gebeuren
Over wat er moet gebeuren is hij heel duidelijk:
1. Nieuwe combinaties van representatieve en participatieve democratie.
2. Grotere griffies, betere scholing en hogere vergoedingen voor raadsleden.
3. Betere en actieve rekenkamers.
4. Betere bezwaar- en beroepsprocedures en lokale ombudsfuncties.
5. Meer onafhankelijke informatievoorziening en sterkere media.
Geruststellen medewerkers
Tegenmacht betekent meer dan het vaststellen van nota’s burgerparticipatie of bestuurlijke vernieuwing. Het is durven experimenteren, samen met burgers, en niet bang te zijn ‘op je bek’ te gaan. Het is het zodanig versterken van de griffie en rekenkamer(commissie) dat er een geducht geluid kan worden gemaakt als tegenwicht voor de bestuurlijke plannen. Het is bijvoorbeeld ook het geruststellen van de medewerkers van de weekkrant, dat een zeer kritisch stukje niet zal leiden tot het opzeggen van het contract en de officiële publicatiepagina. En het is het voor een gemeente actief promoten van een echt goed geoutilleerde ombudsfunctie die niet ergens weggestopt op de website terug te vinden is.
Betere beloning
En ach, als de kwaliteit van raadsleden er beter van wordt en zij ook meer onafhankelijk met meer ruimte en tijd hun werkzaamheden kunnen en gaan verrichten, is er niets op tegen dit ook beter te belonen dan de huidige karige vergoedingen. Al was het maar minimaal dat – net als nu al geldt voor ambtenaren, burgemeesters en wethouders – ook zij kosteloos naar cursussen en congressen kunnen gaan. En dat geldt zeker ook voor die raadsleden die er allerlei ondersteunende functies op nahouden (voorzitter commissie, presidium lid, ad hoc-commissies, agendacommissies) en dan al helemaal voor diegenen die een dubbel democratisch circus per maand hebben zoals met een regionale raad, bijvoorbeeld in de Drechtsteden.
Arno Janssen, raadslid Papendrecht en Drechtsteden
(foto: raadzaal Oude IJsselstreek (foto: Roel Kleinpenning))
Geef een antwoord