De overheid moet meer grip krijgen op de woningbouw, inclusief mogelijkheden om deze te versnellen. Dat is de gedachte achter de Wet versterking regie volkshuisvesting, die minister De Jonge (Volkshuivesting en Ruimtelijke Ordening) vorige week in consultatie bracht.
De Jonge vindt de woningbouw in Nederland te langzaam gaan. ‘In de periode vanaf 2014 werden jaarlijks gemiddeld zo’n 15.000 sociale huurwoningen opgeleverd, in de nationale prestatieafspraken is een jaarlijks aantal van bijna 28.000 opgenomen,’ schrijft hij in de toelichting op het nog voorlopige wetsvoorstel.
Scheve verdeling
Daarbij wijst de minister erop dat de huidige verdeling van sociale woningbouw scheef is over gemeenten. ‘Vooral grote steden hebben een hoger aandeel sociale huurwoningen dan omliggende gemeenten, en er zijn gemeenten met meer dan 40 procent sociale huurwoningen terwijl de naastliggende gemeenten soms een aandeel hebben van minder dan 20 procent.’
Het kabinet wil 900.000 woningen bouwen tot en met 2030, waarvan twee derde ‘betaalbaar’. Om de vinger hierbij aan de pols te houden, komt De Jonge met de verplichting dat Rijk, provincie en gemeenten een ‘volkshuisvestingsprogramma’ opstellen. ‘Op deze manier werken de overheden als één overheid samen aan de volkshuisvestelijke opgave,’ aldus het ministerie.
‘Niet zonder ingrijpen’
Om het gezamenlijke optreden te waarborgen, krijgt ‘zowel het Rijk als provincies de mogelijkheid om juridisch te sturen via instructies, bijvoorbeeld om een knoop door te hakken over een nieuwbouwlocatie’. Dit is volgens de minister ‘het in ere herstellen van de volkshuisvesting’.
Problemen op de woningmarkt, zo stelt De Jonge, ‘laten zich niet zonder structureel, gecoördineerd en sturend ingrijpen vanuit alle overheidslagen oplossen’.
Achterstandswijken
De Jonge krijgt vanuit de coalitie kritiek op zijn plannen. VVD-Kamerlid Peter de Groot wil niet dat Den Haag bepaalt welke gemeenten extra sociale huurwoningen moeten bouwen. ‘Deze minister wil de achterstandswijken van de toekomst over heel Nederland uitrollen,’ aldus De Groot over de plannen die hij ‘absurd’ noemt.
De Jonge doet deze kritiek af als ‘liefdeloos’. Hij begrijpt niet waarom de VVD zo reageert, aangezien al is vastgelegd dat gemeenten met weinig sociale huurwoningen moeten streven naar het landelijk gemiddelde van 30 procent.
De VVD zal zich niet geliefd maken onder zijn kiezers als het deze plannen steunt. Het wordt dan ook hard tijd dat zij ertoe gedwongen worden. Het over het land verspreiden is beter. Het concentreren van armoede is het vormen van getto’s. Dat dat niet werkt weten we al heel lang.
Om de kansen voor mensen gelijk te trekken is verspreiden noodzakelijk. Want, al beseffen de VVD stemmers dat liever niet, armoe van een deel van de bevolking is slecht voor de hele bevolking en verergerd de polarisatie. En armoe kost de maatschappij handen vol geld.
Als liberalisme gelijk blijft staan aan egoïsme, zullen we geen van de huidige crises.oplossen.