Voor 100 procent duurzaam inkopen? Geen uitdaging, volgens twee medewerkers van het ingenieursbureau in Apeldoorn. De gemeente pioniert met de CO2-Prestatieladder.
“Nadat wij voor het eerst hoorden over de criteria voor
duurzaam inkopen van Senter Novum bleek vrij snel dat we deze al grotendeels hadden
verwerkt in ons proces”, aldus teamleider Sander Lubberhuizen. “Het bleek dus mee te vallen. Eigenlijk is dit op je sloffen te halen.”
Projectleider Arno klein Goldewijk legt uit dat het gaat om
criteria zoals het hergebruiken van grond en de eis geen PVC, maar het
milieuvriendelijker PE te gebruiken. “Dat deden wij al.” De leiders willen meer doen. Daarom heeft Apeldoorn gebruik gemaakt van de zogeheten
CO2-Prestatieladder, ontwikkeld door ProRail. “Het is een handig middel”, vindt
Goldewijk. “Het zegt veel over de kwaliteit die bedrijven kunnen leveren. Zo
kunnen we vragen duurzamer te werken en je krijgt meteen meer betrokken
ondernemers.”
Hoger niveau
De vraag is: zitten ondernemers te wachten op strengere
eisen? “Wij doen het al. In Apeldoorn is op deze manier bijvoorbeeld een straat
en een weg aangelegd.” Collega Lubberhuizen vult aan dat aan bedrijven al snel
een hoger niveau op de ladder bereiken. “Aannemers gaan hierin mee. Je ziet een
splitsing in de markt. Middelgrote spelers gaan zich specialiseren en de
kleinere opdrachtnemers werken dan vaak als onderaannemers, die zich ook steeds
meer bewust zijn van het criterium.”
De medewerkers van het ingenieursbureau benadrukken dat elk
project uniek is, waarmee ze willen zeggen dat gemeenten goed naar de inhoud
van de klus moeten kijken. Moet dit voor alle opdrachten gelden? Nee. Als stelregel zou je de ladder voor middelgrote en
grote projecten moeten hanteren. “Maar de relatieve grootte van een project is
ook afhankelijk van hoe groot de gemeente is.”
Inkoopwet
Goed. Dit werkt, volgens de kenners in Apeldoorn. Moet het
dan worden opgenomen in de nieuwe Aanbestedingswet? “Wij zien de goede voorbeelden,
maar denken niet dat je dit van boven moet opleggen”, vinden Lubberhuizen en
Goldewijk. Met een ‘traditioneel’ bestek kom je al ver. In Apeldoorn vullen ze
dit zelf aan.
De Vereniging van Nederlandse Gemeenten werkt aan uniforme
regels voor het proces van aanbesteden en inkopen. Zo hoeven inkopers zich niet
meer op het proces te richten, maar op de inhoud, volgens de VNG. Hoe zien
Lubberhuizen en Goldewijk het flankerende beleid van de VNG? “Een dergelijk
spoorboekje is niet nodig”, stelt Goldewijk. “Zo ga je weer aan het werk om die
ondergrens te halen, terwijl je de bovengrens wilt verschuiven.”
In Apeldoorn blijven ze kijken naar een dynamische verhouding
tussen prijs en kwaliteit, en de ladder wordt doorontwikkeld. De eisen worden
strenger, verklaren de medewerkers. Wat ze nog missen is grotere aandacht voor
de levensduur van materialen. Verder zouden inkopen duurzamer worden als de
schotten tussen budgetten worden afgebroken.
Keurmerk
In andere gemeenten is het gebruiken van de prestatieladder sinds kort
een stuk eenvoudiger, omdat het middel wordt overgedragen aan de onafhankelijke
stichting Klimaatvriendelijk Ondernemen & Aanbesteding. De ladder hing nog onder
de vlag van ProRail; nu wordt het zelfs een erkend keurmerk. En ja, ook prins
Willem-Alexander is aanwezig bij de overhandiging.
Bekijk het dossier over Inkoop & Aanbesteden >>
