Wie duurzaam gedrag bij inwoners wil stimuleren, moet investeren in effectieve middelen, beleidsmaatregelen en communicatie. Dat vraagt om beleid dat aansluit bij hoe mensen zich gedragen in specifieke situaties, én om communicatie die mensen raakt en in beweging brengt.
Op energieparticipatie.nl zijn de pagina’s over gedragspsychologie en inwonerprofielen geactualiseerd. Met praktische tips, herkenbare profielen en inzichten om direct toe te passen.
Casus gemeente Hoeksche Waard
De gemeente Hoeksche Waard weet inwoners met energiearmoede beter te bereiken door samen te werken met gedragspsychologen en nauwkeurig te onderzoeken welke obstakels en wensen er bij deze doelgroep leven.
Aanpak gericht op energiearmoede
Gemeenten ontvangen vaak subsidie voor verduurzaming, maar deze komt meestal terecht bij mensen die al betrokken zijn en bekend zijn met overheidsregelingen. De mensen die het het hardste nodig hebben, profiteren hier vaak niet van. De Hoeksche Waard wilde dat veranderen.
Het Energietransitieteam stelde zichzelf daarom de vraag: hoe bereiken we juist degenen die onze hulp nodig hebben? Hoe zorgen we ervoor dat zij daadwerkelijk gebruikmaken van ons aanbod? En vooral: hoe ondersteunen we hen om te beginnen met energiebesparing?
Gedragspsychologie als leidraad
In samenwerking met gedragspsychologen en een onderzoeksbureau paste de gemeente gedurende anderhalf jaar het I LOVE-model van Stichting Klimaatpsychologie toe. Dit model bestaat uit vijf fasen:
- Inventariseer: het probleem vanuit verschillende invalshoeken bekijken
- Leef je in: de doelgroep goed leren begrijpen
- Ontwerp: interventies bedenken die aansluiten bij de doelgroep
- Voer uit: de gekozen strategie uitvoeren
- Evalueer: de resultaten meten en waar nodig aanpassen
Deze aanpak leverde waardevolle inzichten op:
- Energiearmoede blijkt breed: Ook huiseigenaren met twee inkomens kunnen krap zitten door gebrekkige isolatie. Sommige mensen zetten uit angst voor hoge kosten de verwarming nooit aan, waardoor ze niet opvallen bij hulporganisaties.
- Vertrouwen is essentieel: Niet iedereen heeft vertrouwen in de overheid. Door langdurig aanwezig te zijn in de wijk, bescheiden op te treden en duidelijk te communiceren, ontstaat er langzaam vertrouwen.
- Stapsgewijze begeleiding werkt beter: In plaats van veel informatie tegelijk te geven, helpt het om samen één eenvoudige maar effectieve stap te zetten.
- Praktische drempels zoals digitalisering: Niet iedereen kan goed omgaan met online formulieren. Een telefoonnummer aanbieden werkt in deze gevallen beter dan een webadres.
Door gesprekken met maatschappelijke organisaties en het opstellen van betrokkenheidsprofielen, kreeg de gemeente goed zicht op de behoeften van de doelgroep. Met deze inzichten werden creatieve acties en communicatiemiddelen ontwikkeld, zodat er nu een aanbod ligt dat echt aansluit bij de praktijk. Vertrouwde gezichten begeleiden inwoners stap voor stap bij het besparen van energie.
Meer Social Werkerd zoals Opbouwwerkers c.q community builders en Sociaal Cultureel Werk er s bereiken juist veel mensen in de kwetsbare wijken