Meerdere gemeenten wijken af van de richtlijnen van het Rijk, waarbij studenten geen recht hebben op de energietoeslag. Tot er meer bekend is over hoe minister Schouten (Armoedebeleid) dit met gemeenten en studenten wil gaan oplossen, maken meerdere gemeenten het voor uitwonende studenten toch mogelijk om energiesteun aan te vragen. Deze keuze valt onder de lokale beleidsvrijheid, aldus de VNG.
De uitspraak van de rechter dat de gemeente Nijmegen studenten niet mag uitsluiten van de energietoeslag leidt tot een hoop onduidelijkheid onder gemeenten. Minister Schouten adviseerde namelijk om studenten als categorie uit te sluiten van het recht op de eenmalige energietoeslag. Over de uitspraak en de gevolgen voor gemeenten zou worden gesproken en gedebatteerd, maar daar is het nog op wachten.
In gesprek
De Vereniging van Nederlandse Gemeenten is nog in gesprek met het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. ‘Gemeenten zien inwoners in de problemen komen door hun energierekening. Het liefst willen ze iedereen helpen die dat hard nodig heeft,’ aldus een woordvoerder. ‘Maar de VNG is van mening dat energietoeslag voor studenten echt geregeld zou moeten worden door DUO. Zij hebben de nodige gegevens van studenten, gemeenten hebben die niet. Maar hierover zijn we dus in gesprek.’
Gemeentelijke vrijheid
Meerdere gemeenten kiezen ervoor om studenten nu al de mogelijkheid te geven energietoeslag aan te vragen, omdat zij acuut hulp nodig hebben. De VNG ziet tegelijkertijd dat veel gemeenten dat ook zouden willen, maar dat financieel niet kunnen dragen of geregeld krijgen. ‘De kosten voor energietoeslag en uitvoeringslasten en inzet van een middelgrote studentenstad vergeleken met een stad als bijvoorbeeld Amsterdam, schelen nogal. Het is een kwestie van gemeentelijke vrijheid, gemeenten maken zelf die keuze.’
In Zwolle kunnen intussen uitwonende studenten de toeslag aanvragen. Ook in Delft kunnen ze dat als het energiecontract op hun naam staat. En studenten in Den Bosch kunnen in aanmerking komen als ze aan alle voorwaarden voldoen. ‘De eenmalige energietoeslag keren we per adres uit aan de hoofbewoner. Daarbij gaan we ervan uit dat deze gebruik maakt van de maximale leenmogelijkheid.’
Tilburg
Tilburgse studenten met een zelfstandige woonruimte kunnen sinds 15 september de verhoogde energietoeslag van 1300 euro aanvragen. De gemeente wijkt af van de landelijke richtlijnen omdat deze studenten dezelfde energiekosten hebben als niet-studenten. Voorwaarde is dat ze een laag inkomen hebben en de woonkosten en energierekening van de eigen bankrekening betalen.
De Brabantse studentenstad wacht niet langer op een landelijke oplossing vanwege ‘verschillende signalen van de raad en uit de stad’ en zet de aanvraag voor studenten open. De gemeente heeft de aanvraagtermijn voor de energietoeslag verlengd tot en met 31 december 2022. Zo hopen ze nog meer huishoudens te bereiken en hebben ook studenten ruim drie maanden de tijd om de toeslag aan te vragen. Eerder wachtte Tilburg de landelijke regels voor het uitkeren van de energietoeslag niet af en betaalde alvast uit aan inwoners.
Middelburg
Het college van Middelburg ‘staat er positief tegenover om studenten die verder aan de generieke voorwaarden voldoen ook tot de doelgroep voor energietoeslag te rekenen’. De gemeente wacht ook op de uitkomst van het overleg tussen gemeenten en het ministerie over de gerechtelijke uitspraak. ‘Want dat betekent dat de situatie voor studenten weer kan veranderen.’
Ondertussen wil het college vooruitlopend op de uitkomst de beleidsregel op dit onderdeel aanpassen. De uitspraak van de rechtbank betekent dat een aanvraag van een student niet meer direct wordt afgewezen. ‘Als de aanvraag voldoet aan de generieke voorwaarden wordt deze via het maatwerkprincipe beoordeeld. Op basis van de hardheidsclausule van de beleidsregel Energietoeslag kan deze toegekend worden.’
Groningen
Vakbond FNV en de Landelijke Studentenvakbond (LSVb) wachten de nieuwe afspraken niet af en dreigen met acties. Ook starten ze rechtszaken om gemeenten de toeslag ook aan studenten uit te laten keren, te beginnen met Groningen. ‘We weten niet of een rechter bij ons beleid tot dezelfde uitspraak komt. Duidelijk is wel dat het verstrekken van de energietoeslag aan studenten op dit moment voor ons als gemeente onbetaalbaar en onuitvoerbaar is. Wij roepen daarom samen met andere gemeenten het ministerie op om snel met een landelijke oplossing te komen,’ meldt de gemeente.
Individuele bijzondere bijstand
Wel kunnen studenten die als gevolg van de hoge energieprijzen niet meer rond kunnen komen een aanvraag indienen voor individuele bijzondere bijstand. Dit is ook het geval in Leiden en in Nijmegen. Dit was wat minister Schouten aanraadde om studenten toch te kunnen compenseren. FNV en de LSVb noemden dit ‘absurd’. Ook de rechtbank Gelderland vond het geen redelijk alternatief. ‘Criteria voor individuele bijzondere bijstand verschillen volstrekt van de criteria die gelden voor de categoriale bijzondere bijstand.’
Niet toetsen
Daar heeft de gemeente Den Haag wat op gevonden, waardoor studenten binnenkort toch energiesteun kunnen aanvragen bij de gemeente. ‘Bij steun via de individuele bijzondere bijstand, wordt er bij studenten van alles getoetst: hun studiefinanciering, inkomen, spaargeld, bezittingen. Het resultaat daarvan is dat ze uiteindelijk veel te weinig vergoeding krijgen en dus nog steeds in de financiële problemen zitten,’ aldus D66-raadslid Yousef Assad. ‘Het stadsbestuur heeft door een aangenomen motie de bevoegdheid om niet te toetsen aan deze voorwaarden, waardoor studenten toch voldoende steun krijgen om de hoge kosten mee te kunnen betalen.’
Geef een reactie