Het kabinet moet vaart maken met maatregelen om mensen meer grip te geven op hun omgeving via een ‘right to challenge’ en het experiment voor ‘recht op overname’. De Tweede Kamer nam vorige week een motie van die strekking aan.
De motie, ingediend door de regeringspartijen, stelt ‘dat burgers via burgerinitiatieven en coöperaties zeggenschap willen hebben over en betrokken willen zijn bij belangrijke thema’s in hun eigen woon- en leefomgeving, zoals leefbaarheid, zorg, wonen, energie, duurzaamheid en voedsel’.
In het regeerakkoord is daarom opgenomen dat er een right to challenge-regeling komt. Die moet bewoners in staat stellen om gemeentelijke taken over te nemen als zij denken het slimmer, beter, goedkoper of anders te kunnen. Een aantal gemeenten is hiermee al bezig.
Aantal verdubbelen
‘Met gemeenten worden nu initiatieven ontplooid,’ bevestigde premier Rutte tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen. ‘Er wordt naar gestreefd om het aantal gemeenten naar boven te brengen tot 75 à 100, waarmee het aantal in deze kabinetsperiode wordt verdubbeld.’
De Kamer wil nu ook dat vóór het einde van het jaar de beloofde regeling wordt uitgewerkt. Rutte zegde dit toe, waarbij hij opmerkte ‘dat er niet sprake zal zijn van een wet’.
Recht op overname
Het regeerakkoord rept ook van ‘een recht op overname, waarbij lokale verenigingen of buurtbewoners het eerste recht krijgen om maatschappelijke voorzieningen over te nemen en de bijbehorende functie voort te zetten’.
Op dit punt willen de Kamerfracties ook voor de jaarwisseling concrete stappen zien. Rutte beloofde dat er nog dit jaar ‘een initiatief’ komt.
Het grootste probleem bij “Right to challenge” in (o.a.) een stad als Rotterdam is dat middels grote (groen)aanbestedingen de mogelijkheid om de gemeente te ‘challengen’ volledig wordt dichtgetimmerd. Ook de aannemers bieden (of krijgen?) geen ruimte ruimte en budget vrij te maken om ‘right to challenge’ en bewonerszelfbeheer ook daadwerkelijk een kans te bieden. Zaterdag 29 september wordt hier met en door de gemeente Rotterdam over gepraat in de conferentie Groen van de toekomst: https://www.rotterdam.nl/wonen-leven/groen-van-de-toekomst/ waarin ook ‘right to challenge’ of ‘right to participate’ centraal staan.
Emile van Rinsum (bestuurslid Stichting Dakpark Rotterdam)