Uit grootschalig onderzoek van kennisinstituut Nivel blijkt dat mensen die wonen in de buurt van zware industrie, zoals bij Rijnmond, Chemelot, Chemours en Tata Steel, zich structureel ongezonder voelen dan de rest van Nederland.
Het rapport is in handen van RTL Nieuws. In deze gebieden rapporteren bewoners vaker klachten aan hart, buik, oren en ervaren ze meer vermoeidheid. Er is een duidelijke trend: hoe dichter men bij de industrie woont, hoe slechter de ervaren gezondheid. Deze relatie blijft bestaan, zelfs als rekening wordt gehouden met persoonlijke factoren als roken, alcoholgebruik en inkomen.
Kortere levensverwachting
Het onderzoek is gebaseerd op data van honderdduizenden Nederlanders uit de Gezondheidsmonitoren van de GGD’s, verzameld over meerdere jaren (2016, 2020, 2022) rond zeven grote industriegebieden. Er is bovendien sprake van een groter risico op angst- en depressieve klachten. Daarnaast verwijzen gerelateerde studies naar een kortere levensverwachting en hogere zorgkosten voor mensen die dicht bij industrie wonen, met gemiddeld 145 euro extra zorguitgaven per jaar vergeleken met het landelijk gemiddelde.
Hard wetenschappelijk bewijs ontbreekt nog
Hoogleraar Michel Dückers, betrokken bij het Nivel-onderzoek, benadrukt dat de verschillen in gezondheid structureel zijn en zich herhalen over meerdere meetjaren. Volgens hem nemen de aanwijzingen toe dat wonen nabij zware industrie schadelijke effecten heeft op de volksgezondheid. Toch ontbreekt nog altijd het harde wetenschappelijke bewijs voor een direct oorzakelijk verband tussen industriële uitstoot en ziekte, waardoor er nog geen landelijke aanpak is gerealiseerd. Politieke aandacht groeit: zo sprak een ruime Kamermeerderheid steun uit voor nader onderzoek naar de impact van industrie op gezondheid, maar deze onderzoeken worden soms uitgesteld of geannuleerd.
Zowel de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) als het RIVM concluderen dat bedrijven en overheden nog te weinig doen om de gezondheid van omwonenden te beschermen. Zo stelde het RIVM vast dat bewoners rond Tata Steel gemiddeld 2,5 maand eerder overlijden dan elders in Nederland. Er is breed draagvlak voor een meer langdurige gezondheidsmonitor, waarbij gegevens van huisartsen en bewoners continu worden gekoppeld. Hiermee kunnen de maatschappelijke gevolgen van industrie beter zichtbaar worden en kan beleidsmatig gerichter worden ingegrepen.
Het rapport van Nivel is het recentste in een reeks onderzoeken die de urgentie van het structurele gezondheidsprobleem rondom zware industrie onderstrepen. Aanbevolen wordt structureel onderzoek te doen en gezondheidseffecten van industrie beter te monitoren voor effectieve beleidsmaatregelen.




Geef een reactie