De gemeente Den Haag gaat er ‘alles aan doen om te achterhalen wie de verantwoordelijke verhuurders zijn’ van woningen die door een grote brand werden getroffen. In vijf panden was sprake van illegale kamerverhuur en ‘vermoedelijk overbewoning’ door arbeidsmigranten.
Dat schrijft burgemeester Jan van Zanen in een brief aan de gemeenteraad. De brand die in de nacht van 20 mei woedde in de Schilderswijk veroorzaakte geen dodelijke slachtoffers of gewonden. Wel werden zes woningen ‘grotendeels verwoest’, zeventien woningen liepen brand- en waterschade op. Onderzoek leverde ‘geen aanwijzingen’ op van brandstichting, maar onduidelijk blijft wat de brand wel veroorzaakt heeft. ‘Bij branden met een dergelijke heftigheid is dat overigens niet ongebruikelijk.’
Schrijnende omstandigheden
In vijf van de getroffen woningen was sprake van kamerbewoning zonder de benodigde vergunningen. De bewoners waren vermoedelijk arbeidsmigranten, al dan niet met legale verblijfsstatus. In sommige gevallen leefden zij ‘onder schrijnende omstandigheden’. Een aantal van de migranten verdween direct uit beeld van de gemeente en hulpverleners. ‘Een deel van hen wilde ondanks de omstandigheden gelijk weer aan het werk uit angst hun baan te verliezen. Dit geeft blijk van een sterke afhankelijkheid en angst bij veel arbeidsmigranten.’
De gemeente trekt hieruit haar conclusies: ‘De brand legde bloot dat veel dingen beter kunnen: het tegengaan van overbewoning, de omstandigheden waaronder EU-arbeidsmigranten leven en de kwaliteit van de woningvoorraad zijn thema’s waarvan duidelijk werd dat er werk aan de winkel is.’ Technisch gezien is er sprake van overbewoning bij minder dan twaalf vierkante meter per persoon. In Den Haag is bekend dat er veel arbeidsmigranten onder slechte condities wonen. Vaak gaat het om mensen uit Oost-Europa, die werken in de glastuinbouw in de aangrenzende gemeente Westland.
Sancties verhuurders
Den Haag wil nu de verantwoordelijke huurders achterhalen. ‘Daar doen wij onderzoek naar en kijken of en zo ja welke sancties kunnen worden opgelegd. Mochten mogelijkheden daartoe ontbreken, dan treden we in overleg met het Rijk.’ Meldingen over illegale kamerverhuur of overbewoning in de getroffen panden heeft de gemeente de laatste jaren niet ontvangen. ‘De meest recente meldingen hierover stammen uit 2016 (één melding) en 2013 (één melding).’
Arbeidsmigranten in vergelijkbare wooncomplexen zullen beter in beeld worden gebracht, neemt de stad zich voor. ‘We willen deze bewoners beter leren kennen.’ Overbewoning en de huisvesting van arbeidsmigranten waren na de brand dagenlang onderwerp van gesprek op sociale media. ‘Men gaf aan dat de situatie al langer bekend is bij bewoners en dat men er niet van opkijkt. Er werden ook andere straten en wijken genoemd waar overbewoning zou plaatsvinden.’
Onderzoek woningen
Verder stelt de gemeente naar aanleiding van de brand onderzoek in naar de kwaliteit van de plaatselijke woningvoorraad. ‘De kwaliteit van Haagse woningen wordt in beeld gebracht door middel van een schouw, op basis van een representatieve steekproef. Er wordt gekeken naar alle type Haagse woningen.’ Met betrekking tot de brandveiligheid is daarbij aandacht voor de elektrische installatie, het type cv of geiser, en de aanwezigheid van rookmelders en koolmonoxidemelders.
Opvallend dat de gemeente Den Haag nu primair lijkt te gaan inzetten op overbewoning, terwijl je bij zo’n brand in meerdere wonigen toch als eerste denkt aan een slechte bouwkundige kwaliteit. Brandscheidingen bijvoorbeeld. Overbewoning of een slechte cv ketel is natuurlijk ook niet best, maar ik zie het verband met deze extreme branduitbreiding niet zo gauw.