Wie een bijstandsuitkering aanvraagt of ontvangt, moet hiervoor gegevens verstrekken over zijn of haar woon- en verblijfsituatie. Bij twijfel over de gegevens, kan er een huisbezoek plaatsvinden. Een nieuwe handreiking schetst onder welke voorwaarden dit mag en kan.
Om te bepalen of iemand recht heeft op een uitkering is het nodig de de feitelijke woon- en verblijfsituatie te kunnen vaststellen. Bij twijfels kan een huisbezoek uitkomst bieden, tenzij er een ander, minder ingrijpend middel voor handen is. Een zorgvuldige afweging is hierbij belangrijk. De handreiking Huisbezoek Participatiewet is een hulpmiddel voor ambtenaren die deze wet uitvoeren. Het document geeft houvast om binnen de kaders van deze wet en binnen bestaande bevoegdheden een huisbezoek af te leggen.
Basisvoorwaarden
Voor het uitvoeren van een huisbezoek zijn er twee basisvoorwaarden, zo schrijft VNG die afzender van het document is. De eerste voorwaarde is dat er ‘redelijkerwijs’ twijfel is over de informatie over de woon- of verblijfssituatie, die de aanvrager of ontvanger verstrekt. Dit moet voorafgaand aan het huisbezoek duidelijk zijn en gebaseerd zijn op concrete, objectieve feiten en omstandigheden. De tweede voorwaarde voor het afleggen van een huisbezoek is dat de gegevens niet op een andere, minder belastende manier te achterhalen zijn.
Fatsoen en rechtmatigheid
Een huisbezoek in het kader van de Participatiewet is een vergaand controlemiddel met gevolgen voor de privacy. Zorgvuldigheid is daarom van groot belang, ook voor de rechtmatigheid van het huisbezoek. ’De beginselen van proportionaliteit en subsidiariteit dwingen u om de afweging te maken of een huisbezoek het juiste middel is, maar ook om het huisbezoek zorgvuldig uit te voeren,’ zo schrijft de koepelorganisatie in de handreiking.
Daarvoor zijn er een verschillende aandachtspunten die de revue moeten passeren. In welke rol wordt het huisbezoek uitgevoerd bijvoorbeeld? Is er sprake van vrijwillige toestemming om de woning binnen te treden op basis van informed consent? Wanneer weet je zeker dat hij of zij begrijpt wat er wordt gevraagd en wat te doen als iemand niet of niet genoeg medewerking verleent? Wat zijn eigenlijk de regels voor het openen van deuren, kasten of laden en het maken van foto’s? Belangrijke punten als je het hebt over fatsoen en rechtmatigheid.
Richtlijnen en formulieren
De handreiking bevat een bijlage met richtlijnen. Die zijn belangrijk in verschillende fasen van het huisbezoek, van de voorbereiding en binnentreden tot de veiligheid, verslaglegging en nazorg. Ook is er een bijlage met een instemmingsverklaring huisbezoek, net als een formulier voor aanvullende toestemming.
Geef een antwoord