Hoe ga je als docent of hulpverlener om met een jongere die zich bijvoorbeeld plots hult in traditioneel islamitische kleding en extreme uitlatingen doet op Facebook? Zorgen daarover leiden in de praktijk tot problemen waar hulpverleners zich niet altijd raad mee weten. Het nieuwe platform JEP wil gemeenten hierbij ondersteunen.
De afkorting JEP staat voor Jeugd preventie Extremisme en Polarisatie. Het is een initiatief van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, onderbracht bij het departement van Sociale Zaken. Een maand geleden werd het officieel ‘gelanceerd’. ‘Wij ondersteunen professionals én vrijwilligers met alle mogelijke vragen op dit gebied,’ zegt projectleider Ellen Meijer. Gemeente.nu sprak met haar.
Horen radicalisering en extremisme niet eerder thuis bij het ministerie van Justitie en Veiligheid?
‘In dit geval niet, want wij richten ons echt op de vroege preventie. Mensen die werken met jongeren vinden het vaak moeilijk daarmee op een goede manier om te gaan. Daar komen in toenemende mate vragen over, zo blijkt uit onderzoek.’
Wat is het probleem bijvoorbeeld?
‘Ten eerste is het binnen organisaties vaak moeilijk bespreekbaar. De ene leraar signaleert een probleem, collega’s zijn het daar soms helemaal niet mee eens. Daar krijgen ze dan letterlijk ruzie over. Ons antwoord daarop is: zorg dat je als instelling weet waarvoor je staat. Ga met je medewerkers in gesprek. Welke openheid hebben we nodig? Bedenk met elkaar waar je als school of hulpverlenende instantie voor staat, en wat je wil uitdragen.’
Jullie ondersteunen ook gemeenten, wat moeten die hier precies mee?
‘De gemeente heeft een regierol hierin. Richting scholen wat minder, maar richting welzijnswerk, waarvan de gemeente vaak opdrachtgever is, wel degelijk. Gemeenten kunnen een enorm stimulerende rol spelen om samenwerking tussen verschillende instanties te bevorderen. Die zitten met vragen als: welke informatie mag ik vanuit het oogpunt van privacy uitwisselen? Daarvoor hebben we een wegwijzer ontwikkeld. Ook laten we gemeenten in zogenoemde werkateliers met onder meer de kinderbescherming, onderwijzers, GGZ en andere instanties oefenen met deze vragen.’
Wie doen er mee aan die projecten?
‘Daar hebben zich nu vijf gemeenten bij aangesloten, waarvan ik de namen nog even niet wil noemen, maar we staan open voor meer lokale overheden die hiermee aan de slag willen. Verder hebben we onder meer in Haarlem, Amersfoort en Tilburg bestuurders en beslissers bij elkaar gebracht om te bespreken hoe de samenwerking kan worden bevorderd.’
Is dit allemaal gericht op moslimextremisme, of is het breder?
‘Nee, het gaat echt over alle vormen van radicalisering en polarisatie, ook rechts en links bijvoorbeeld. We willen gedrag voorkomen dat problematisch is. Daarmee bedoel ik dat jongeren zodanig tegenover elkaar komen te staan dat ze niet meer vreedzaam naast elkaar leven. Dat kan zich woordelijk of fysiek uiten, waarbij geen ruimte meer bestaat voor anders denken.’
Kunnen gemeenten ook gewoon bij jullie aankloppen voor een concreet probleem, of gaat het alleen om projecten?
‘We staan open voor alle vragen die hiermee samenhangen, daarvoor hebben we een speciale hulplijn opgericht, de JEP Advieslijn. Daarachter zit een pool van deskundigen, die op zoek gaat naar de beste oplossing voor elke vraag.’
