Door de regelgeving en rechterlijke uitspraken wordt het steeds duidelijker: te laat besluiten kost serieus geld. Veel overheden lijken dat echter nog niet voor elkaar te hebben.
– COLUMN – Bouke Kruize
Zoals bekend bestaan er termijnen waarbinnen de overheid geacht wordt een besluit te nemen. Deze termijnen zijn onder andere bedoeld om rechtszekerheid te bieden aan de aanvrager en eventuele bezwaarmakers. De termijnen werden echter met grote regelmaat overschreden. Mede daarom werd de wet dwangsom en beroep bij niet tijdig beslissen opgesteld. Als er niet tijdig een besluit wordt genomen en er is een ingebrekestelling verstuurd, kan het bestuursorgaan een dwangsom van maximaal € 1260,– verbeuren. Deze regeling mag inmiddels wel als bekend worden beschouwd.
Beroep
Naast deze dwangsomregeling kan de belanghebbende beroep indienen bij de rechtbank omdat er niet tijdig door het bestuursorgaan wordt besloten. De rechter kan dan bepalen dat het bestuursorgaan een besluit moet nemen en bij het nalaten daarvan een extra dwangsom zal verbeuren. Deze dwangsom is vele malen hoger dan de wettelijke dwangsom. Zie voor een voorbeeld van een dergelijk geval de uitspraak van de rechtbank Haarlem van 19 november 2009. De dwangsom werd bepaald op €100,– per dag met een maximum van € 15.000,–
Europa
Ook vanuit Europa wordt aandacht besteed aan te lange procedures. In artikel 6 van het EVRM is bepaald dat een juridisch geschil binnen een redelijke termijn moet worden afgerond. Deze redelijke termijn is gespecificeerd als vijf jaar, waarvan een jaar voor het bezwaar, twee jaar voor het beroep en twee jaar voor het hoger beroep. De Afdeling bestuursrechtspraak heeft hier een vergoeding aan gekoppeld van € 500,– per half jaar dat de redelijke termijn is overschreden. Overigens is het de bedoeling dat er een wet komt waarin de vijf-jaarstermijn en bijbehorende financiële sanctie wordt gecodificeerd (concept-wetsvoorstel ‘Wet schadevergoeding bij overschrijding van de redelijke termijn’).
Extra Aandacht
Naast deze betalingsverplichtingen is er sinds eind vorig jaar nog een extra aandachtspunt bijgekomen. In zijn arrest van 22 oktober 2010 heeft de Hoge Raad de gemeente Eindhoven veroordeeld tot het betalen van een vergoeding wegens vertragingsschade aan een projectontwikkelaar omdat te laat op een bezwaarschrift was besloten. Uit dit arrest volgt dat het niet-tijdig besluiten onder omstandigheden kan leiden tot een onrechtmatige daad jegens de wederpartij. Het schadebedrag in deze zaak betrof meer dan € 125.000,–. Te laat beslissen kan al met al een grote kostenpost opleveren voor het bestuursorgaan.
Extra nadruk
De genoemde gevolgen van te laat besluiten zijn over het algemeen wel bekend. Ook de uitspraak van de Hoge Raad is alweer een paar maanden oud. Toch vond ik het een aanvulling om mijn column aan dit onderwerp te wijden. Als interim-jurist van Yacht kom ik bij veel verschillende overheden binnen en hoor ik van collega’s hoe het er bij ‘hun’ opdrachtgever voor staat. Uit deze signalen blijkt dat het tijdig beslissen niet altijd even goed voor elkaar is. Vandaar dat ik de gevolgen op een rij heb gezet in de hoop dat er (nog) harder wordt gewerkt aan snelle en correcte besluitvorming. Dat is een belangrijke service richting de burger en scheelt het overheidsorgaan veel geld. En daarom is het nooit verkeerd om nog een keer te benadrukken.
