Kabinet gaat ouderenzorg anders organiseren

Minister Helder heeft het startschot gegeven voor het programma Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen (WOZO). Daarin staan verschillende maatregelen, initiatieven en projecten voor een andere organisatie van de ouderenzorg. Ook voor gemeenten heeft dit gevolgen.

De manier waarop ouderen worden verzorgd en ondersteund moet anders, zo schrijft minister Conny Helder voor Landurige zorg en Sport in een brief aan de Tweede Kamer voorafgaand aan de start van het programma Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen (WOZO).

Er zijn verschillende redenen om de ouderenzorg om te vormen. Zo zijn ouderen van nu vitaler en leven ze langer dan voorheen. Ze willen en kunnen over het algemeen langer zelfstandig wonen. Ook willen zij zelf meer regie over hun leven houden en over de zorg die ze nodig hebben. Daarnaast speelt nog de vergrijzing en schaarste aan personeel een belangrijke rol, evenals het aantal mantelzorgers dat achterblijft.

Zelfredzaamheid centraal

Het WOZO-programma legt een nieuwe norm vast: zelf en thuis als het kan en digitaal als het mogelijk is. Het eerste uitgangspunt behelst dat ouderen zoveel mogelijk zelfredzaam zijn door het – zo nodig opnieuw- aanleren van vaardigheden, door fit te blijven, hulpmiddelen te gebruiken en hulp uit de omgeving te halen. Het tweede uitgangspunt gaat uit van digitale zorg als het kan. Denk aan innovaties, zoals beeldbellen met een wijkverpleegkundige, een kleine robot die tegen je praat voor het innemen van medicatie of een sensor die de verpleegkundige alarmeert als je bent gevallen.

Langer thuis wonen

Verder behelst het programma het uitgangspunt om thuis te wonen, tenzij dat niet meer kan. Daarvoor moeten er meer geschikte ouderenwoningen beschikbaar komen en moet er passende zorg aan huis worden geleverd. In de komende vijf jaar wordt hier door het kabinet 770 miljoen euro in geïnvesteerd. Dit geld wordt onder andere aangewend om geschikte woningen te realiseren waar ouderen ook zorg kunnen ontvangen. En om zorg en ondersteuning in de wijk te versterken. Daarboven op is extra geld gereserveerd om de transitie in de ouderenzorg te ondersteunen.

Subsidieregelingen en coaches

Er worden verschillende maatregelen en initiatieven uitgewerkt voor het programma. Zo komt er bijvoorbeeld een subsidieregeling voor het realiseren van huizen waar ouderen en jongeren kunnen samenwonen. Ook komen er coaches die zorginstellingen helpen om technologische innovaties goed in te zetten, zodat ze die zelf op kunnen schalen binnen hun organisatie. Daarnaast komt er een subsidieregeling voor de inzet van gezondheidstechnologie thuis. 

Nieuwe ouderenwoningen

Het doel is om tot 2030 speciaal voor ouderen 170.000 zogenaamde nultredenwoningen en 80.000 geclusterde woningen te bouwen of te verbouwen. Dit gebeurt dan als onderdeel van de totale nieuwbouwopgave in het programma Woningbouw. Ook wil minister Helder 50.000 woningen voor ouderen met een meer intensieve zorgvraag realiseren. Een overlap tussen deze categorieën is mogelijk. 

De minister is daarnaast van plan verschillende regels en afspraken aan te passen om ervoor te zorgen dat zorg zo goed mogelijk thuis kan worden georganiseerd. Verder moeten communicatieactiviteiten ouderen helpen zich voor te bereiden op het ouder worden. 

Rol van gemeenten

Alle acties die onder het programma vallen, staan in de brief die naar de Kamer is gestuurd. Ook voor gemeenten is een rol weggelegd. Zo schrijft de minister dat gemeenten, net als zorgverzekeraars en zorgkantoren, financiers van de zorg zijn en een belangrijke rol hebben ‘in het stimuleren en ondersteunen van de gewenste bewegingen rondom preventie, ondersteuning en zorg’. Om hun rol goed te kunnen vervullen vragen gemeenten (samen met andere partijen) aandacht voor onder meer het wegnemen van belemmeringen bij domeinoverstijgende financiering, het bevorderen van domeinoverstijgende samenwerking, de juiste financiële prikkels, het belang van goede risicoverevening en een inkomensafhankelijke bijdrage voor specifieke voorzieningen in de Wmo.

Versnelling woningbouw

Gemeenten komen ook in beeld bij ‘Versnelling woningbouw’, een van de drie programmalijnen. Het doel is meer woningen beschikbaar te stellen die aansluiten bij de wensen van ouderen. ‘Dit doen we door knelpunten weg te nemen bij de bouw van woningen en de regie op ouderenhuisvesting te versterken door heldere afspraken te maken met gemeenten en regio’s over de bouwopgave,’ aldus de minister.

Regionale woondeals en opname in woonzorgvisie

In het vierde kwartaal van dit jaar worden in het hele land regionale woondeals gesloten. Hierin vertalen provincies en gemeenten de woningbouwopgave naar concrete locaties. En naar afspraken over de uitvoering van de woningbouw, inclusief de opgave voor ouderenhuisvesting. 

Daarnaast verzoekt de minister in haar brief regio’s en gemeenten om, ‘daar waar al gewerkt wordt aan woonzorgvisies, de te maken afspraken over geclusterde verpleegzorgplekken op basis van Wlz-zorg thuis hierin mee te nemen’. ‘We gaan met de zorgpartijen het komende half jaar bekijken op welke wijze we nadere sturing gaan organiseren als de regionale doelstellingen niet worden gehaald.’

Filed Under: Ouderen, Sociaal, Wonen