“Preventie en aanpak schulden schieten ernstig tekort”

Er is maatwerk nodig en ondersteuning voor de schuldenaar bij schuldhulpverlening. Als dat er niet is, maakt dat dat mensen slechter financieel gedrag gaan vertonen. De conclusies uit een nieuw afstudeeronderzoek zijn handige tools voor het NIBUD in hun advies aan onder meer gemeenten

Houding en sociale steun belangrijk

In haar promotietraject onderzocht de Nibud-promovenda Tamara Madern de financiële gedragingen van mensen met en zonder betalingsachterstanden. Hieruit bleek dat mensen met schulden ander financieel gedrag vertonen en dat deze gedragingen significant samenhangen met psychologische en sociologische concepten, zoals houding en sociale steun. Madern:”Een combinatie van verschillende gedragingen vergroot de kans op financiële problemen. Voor deze gedragingen en de oorzaken van financiële problemen is te weinig aandacht in preventie en aanpak van deze problemen.”

Madern promoveert op donderdag 17 september aan de Universiteit Leiden met haar onderzoek naar gezond financieel gedrag, en wat dat gedrag bevordert of belemmert. Het proefschrift van Madern is de eerste omvangrijke studie in Nederland naar financieel gedrag van mensen met schulden.

Samenwerking, geen individuele partijen

Het Nibud zegt dat dit onderzoek  een belangrijk inzicht geeft in de achterliggende oorzaken van financiële problemen, waarmee rekening gehouden moet worden in de voorlichting en bij interventies. De studie laat de complexiteit van de schuldsituatie zien en toont aan dat ondersteuning en maatwerk nu nog ernstig tekort schieten. Er is volgens Madern met name meer samenwerking tussen verschillende (ook commerciële) partijen nodig. Een individuele partij kan de problematiek niet oplossen. Dat geldt zowel voor de schuldeisers als voor gemeenten.

Lees ook>> Inzicht en overzicht essentieel bij schuldhulp

Gerichter advies

De resultaten uit dit promotieonderzoek zijn zeer waardevol, aldus NIBUD-directeur Gerjoke Wilmink: “Het legt de vinger op de zere plek. Hiermee kunnen wij als instituut veel gerichter advies geven aan de landelijke overheid, gemeenten, commerciële partijen en schuldhulporganisaties, zodat zij efficiënter te werk kunnen gaan bij het bestrijden van de schuldenproblematiek.”

Madern heeft ook een handreiking geschreven voor professionals waarin zij handvatten geeft hoe professionals gezond financieel gedrag kunnen bevorderen.

BKR: samenwerking gemeenten

Ook het BKR wees al eerder op samenwerking, essentieel volgens het Kredietregistratiebureau. Door meer informatie over schulden te delen en samen te werken kan volgens BKR de schuldenproblematiek effectief worden aangepakt. Op dit moment werkt BKR samen met een aantal gemeenten om hen via pilotprojecten te ondersteunen met signalen die duiden op schuldenproblemen. Doordat bijvoorbeeld ziektekostenverzekeraars, woningcorporaties en nutsbedrijven data over betalingsachterstanden aanleveren kan BKR voor gemeenten een inschatting van de ernst van de individuele schuldenproblematiek maken. Directeur Peter van den Bosch van het BKR pleit voor een actieve aanpak door gemeenten.
Met de genoemde inschatting kunnen gemeenten en schuldhulpverleningsinstanties huishoudens die in de financiële problemen dreigen te geraken in een vroegtijdig stadium ondersteuning bieden. “Het gaat er om dat we voorkomen dat mensen wegzakken in een schuldenmoeras. Dat kan met de juiste informatie en een actieve aanpak vanuit de gemeente.” zegt Van den Bosch.