Vroegsignalering is al jaren een van de speerpunten binnen het Aanvalsplan Den Bosch Schuldenvrij. De verankering ervan in de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening (Wgs) sinds begin dit jaar, zal de aanpak van schulden naar verwachting effectiever maken. Dat is hard nodig, zo blijkt ook in andere gemeenten.
Eerste Hulp Bij Geldzaken
De wettelijke status voor vroegsignalering zal leiden tot meer meldingen over dreigende problematische schulden bij bewoners. Dat voorzien gemeenten en het is feitelijk ook de bedoeling van de maatregelen. Cijfers over het eerste kwartaal van 2021 zijn er nog niet, maar in het laatste kwartaal van 2020 zag het team Eerste Hulp Bij Geldzaken (EHBG) van de gemeente ’s-Hertogenbosch het aantal meldingen van betalingsachterstanden al sterk toenemen. Hoe is dat mogelijk?
‘In de eerste maanden na de uitbraak van corona, ruwweg van medio maart tot september 2020, zetten schuldeisers hun invorderingsmaatregelen tijdelijk stil’, vertelt teamleider Ingrid Philips. ‘Hoe langer de coronacrisis duurde, des te meer je deze coulance zag afnemen. We verwachten dat deze trend zich in 2021 zal doorzetten, in de vorm van meer signalen als gevolg van de verankering van vroegsignalering in de Wgs en de ondertekening van het Landelijk Convenant Vroegsignalering op 10 november 2020 door een groot aantal partijen.’
Meteen in actie
Volgens haar was ook ’s-Hertogenbosch goed voorbereid op de wetswijziging, want vroegsignalering is al jaren één van de speerpunten binnen het Aanvalsplan Den Bosch Schuldenvrij. ‘We maken daarbij gebruik van Vindplaats van Schulden (VPS), een beveiligd informatiesysteem dat is ontwikkeld door Stichting BKR. De convenantpartners melden een betalingsachterstand van een huishouden. Als er een match is, in de vorm van twee of meer meldingen voor hetzelfde huishouden, komen we meteen in actie.’
De ervaring leert dat huurachterstand vaak niet op zichzelf staat”
– Ingrid Philips, gemeente ’s-Hertogenbosch
’s-Hertogenbosch hanteert daarbij een ‘afwegingskader’ dat onder andere topprioriteit geeft aan meldingen van een woningcorporatie. Philips: ‘We wachten dan niet altijd op een tweede melding, maar komen direct in actie. Want de ervaring leert dat een huurachterstand vaak niet op zichzelf staat. Het liefst gaan we bij iemand langs, maar door corona kan dat tijdelijk niet. In de meeste gevallen sturen we een brief, vervolgens een mail of hebben telefonisch contact.’
Van signaal tot afspraak
Dat eerste contact resulteert volgens de teamleider regelmatig in een afspraak met één van de Eerste Hulp Bij Geldzaken-consulenten op de locatie Weener XL, het werk-ontwikkelbedrijf van de gemeente. ‘De consulent bekijkt of een betalingsregeling mogelijk is. Als er sprake is van problematische schulden, wordt bekeken wat de andere mogelijkheden zijn binnen het pakket van schulddienstverlening. Daarbij kun je denken aan stabilisatie, budgetbeheer en/of een schuldregeling.’
Anticiperend op de wetswijziging en de coronacrisis heeft ’s-Hertogenbosch het aantal meldingen verruimd van 50 naar 100 per maand. Philips: ‘De toename wordt in eerste instantie opgevangen met een extra EHBG-consultent, die zich net als de drie andere collega’s twee volle dagen per week met vroegsignalering gaat bezig houden. Of dat genoeg is? Vooralsnog wel. Dat monitoren we voortdurend. Als de aangekondigde coronahausse zich aandient, hebben we binnen het EHBG-team wellicht nog meer menskracht nodig.’
Extra geld vroegsignalering
Daarom hamert wethouder Marjolein Moorman in Amsterdam erop dat er méér capaciteit en meer geld nodig is om het ‘brede schuldenoffensief’ waar onder andere de hoofdstad op aandringt, waar te maken. ‘We zijn blij met het incidentele bedrag van 146 miljoen euro dat de staatssecretaris beschikbaar heeft gesteld voor de intensivering van de armoede- en schuldenaanpak. Maar de wettelijke taak op vroegsignalering is geen incidentele taak’, aldus Moorman.
‘Door de wetswijziging zullen we veel meer meldingen gaan krijgen van bewoners met problematische betalingsachterstanden. Dit betekent dat we meer capaciteit nodig hebben om deze mensen ook echt te kunnen helpen, iets waar bij de wijziging van de Wgs niet structureel in is voorzien. Daarom blijven we in gesprek met het Rijk om structureel geld te regelen voor deze structurele taak van gemeenten.’
Geef een antwoord