Sociaal werk draagt bij aan de mentale gezondheid van kwetsbare burgers.
Dit blijkt uit het onderzoek ‘Sociaal Werk en Gezondheid’ van Amc/UvA dat twee sociale interventies ‘Natuurlijk een netwerkcoach!’ en ‘Kwartiermaken’ heeft bekeken. Beide methoden beogen om de participatie van kwetsbare burgers te vergroten.
Netwerk vergroten
Bij ‘Natuurlijk een netwerkcoach!’ helpt een vrijwillige coach een cliënt strategiëen te ontwikkelen om beter met problemen om te gaan. Ook ondersteunt de coach in het vormen en vergroten van het sociale netwerk. Deelnemers aan het onderzoek ervaren een positief effect op hun mentale gezondheid. Een kleine groep heeft niet direct baat bij deze interventie. Het gaat om mensen met een klein familienetwerk. Dat de interventie deze kleine, zeer kwetsbare groep tóch bereikt is op zich bijzonder, maar er is meer onderzoek nodig om te achterhalen waar zij dan wél baat bij hebben.
Het onderzoek naar ‘Kwartiermaken’ vond plaats in Amsterdam en in Arnhem. De Stamtafel in Amsterdam richt zich op mensen met een licht verstandelijke beperking. De Stamtafel organiseert in de wijk laagdrempelige eetbijeenkomsten voor deze doelgroep om hun participatie te bevorderen en eenzaamheid tegen te gaan. Deelnemers ervaren een positief effect op hun gezondheid en een hogere kwaliteit van leven.
Meedoen in de wijk
‘De Kwartiertafel’ in Arnhem koppelt de participatievraag van een cliënt met bijvoorbeeld psychische klachten aan het aanbod in een wijk (vrijwilligerswerk, maatje, enzovoort). Cliënten voelen zich hierdoor meer deel van de wijk. Dit heeft een positief gevolg voor hun mentale gezondheid.
Beide sociale interventies hebben een gunstig effect op de gezondheid van deelnemers, al geldt dat niet voor alle groepen. Mensen met een klein netwerk (zowel in omvang als in diversiteit) schieten er het minst mee op. Mensen met al een eigen netwerk, hebben juist wel baat bij de interventies. Hun netwerk wordt steviger, meer gevarieerd of groter. Of dit gebeurt niet, maar de deelnemers voelen zich wél beter. Deze discrepantie wordt het Mattheuseffect genoemd: mensen die het al goed hebben krijgen het steeds beter en mensen die het minder goed hebben krijgen het steeds slechter.
Verder onderzoek
Vóór dit onderzoek was nog maar weinig bekend over de bijdrage van sociale interventies aan gezondheid. De conclusies van het onderzoek onderbouwen het belang van sociaal werk voor het welbevinden van deelnemers. En laten volgens de onderzoekers de noodzaak zien om meer onderzoek te doen naar passende interventies voor de meest kwetsbare groepen.
