Professionals die betrokken zijn bij bewonersinitiatieven hebben behoefte aan regelruimte en ruggensteun. Dit blijkt uit een publicatie hierover van Katalys, waarin beleidsmakers en -uitvoerders hun ervaringen delen en tips geven.
Katalys helpt inwoners met hun plannen voor de eigen omgeving. Voor deze publicatie sprak de organisatie met ruim 600 direct betrokkenen, van ambtenaren tot wethouders en van wijkwerkers tot ervaren initiatiefnemers. Samen gingen zij in gesprek over voorbeelden, obstakels, kennis en geitenpaadjes. Deze ervaringen zijn samen met feiten, cijfers en reflecties van experts vastgelegd in de publicatie ‘Ruimte maken, waar wachten we op? Samenwerken met bewonersinitiatieven’.
‘Niet meer labelen als pilot’
Uit het document blijkt onder meer dat de professionals graag zien dat bewonersinitiatieven niet langer als uitzondering gelden, maar voortaan onderdeel uitmaken van een logische en structurele samenwerking. Volgens Jitske Tiemersma, directeur van Katalys, hangt er verandering in de lucht met een aanstaande nieuwe dynamiek tussen publiek, privaat en collectief. ‘Om de kracht van lokale gemeenschappen tot volle bloei te laten komen, is het nodig dat organisaties rondom bewonersinitiatieven stoppen deze als een pilot te zien of de mensen als pioniers.’
Gezamelijke behoefte
De beweging van actieve bewoners telt volgens Tiemersma maar liefst 4,2 miljoen Nederlanders. ‘Onze samenleving heeft die mensen keihard nodig. Niet alleen om de contacten in de buurt goed te houden, maar ook om elkaar op te vangen en te zorgen voor elkaar, om de wijk leefbaar te houden en daarnaast om de klimaatverandering het hoofd te bieden.’ De professionals die staan voor een betere samenwerking met bewonersinitiatieven, verdienen volgens haar rugdekking. ‘Initiatiefnemers en professionals hebben een gezamenlijke behoefte: maak geen regels, maar regel het!’
Struikelblokken
In de publicatie worden verschillende struikelblokken benoemd. Veel professionals zijn allang doordrongen van de noodzaak om bewonersinitiatieven de ruimte te geven, maar tegelijkertijd lopen ze aan ‘tegen de kaders en ongeschreven wetten van onze overgeorganiseerde samenleving’. ‘Ze ervaren met name struikelblokken op het gebied van financiën, regels en systemen,’ aldus Tiemersma.
De spagaat tussen de systeemwereld en de leefwereld wordt vaak genoemd als een van de struikelblokken. Eén van de voornaamste factoren die de kloof in stand houdt, is angst, zo blijkt uit de gesprekken. ‘Angst dat dingen mislukken, voor aansprakelijkheid, precedentwerking en reputatieschade of angst om te stoppen als er eenmaal (veel) geld in zit. Angst leidt vaak tot meer regels en of controle. Om dit te doorbreken is een andere interne cultuur nodig. Een cultuur waarin bestuurders stáán voor hun beleid en voor ‘het apparaat’.’
Een ander groot obstakel is dat de regels voorop worden gesteld. Ook het werken met mensen die de regels vooropstellen helpt niet mee. Processen komen soms klem te zitten, omdat er zoveel regels zijn. Het derde struikelblok is geld. Er lijkt weinig overeenstemming te zijn over dit onderwerp. Dat komt vooral door de grote verscheidenheid aan regels en de versnippering van de budgetten.
Oplossingen en goede voorbeelden
In het document komen ook oplossingen aan bod die volgens de professionals wel goed werken. Dit levert een keur aan goede voorbeelden op. Net als tips van en voor professionals om initiatieven meer ruimte te geven, struikelblokken te omzeilen en adviezen voor minder regeldruk en subsidies.
Geef een reactie