‘Voor Wmo zijn persona nodig’

Maatwerk in de Wmo? Daarvoor hebben gemeenten de hulp van persona’s nodig. “We moeten af van de oude manier.”

“Anders kom je er niet”, zegt Kerstin Hogenbirk, directeur van Cliëntenbelang Utrecht tegen Zorg+Welzijn. Haar organisatie helpt gemeenten in de provincie Utrecht om met hulp van persona’s dat beleid vorm te geven. Samen met de mensen waarvoor het beleid bedoeld is.

Maatwerk is het codewoord in het nieuwe Wmo-beleid van gemeenten, maar hoe kom je tot dit maatwerk? Volgens Hogenbirk door samenwerking met de inwoners van gemeenten. “Door samen met inwoners vanuit verschillende doelgroepen persona’s te ontwikkelen, krijg je als gemeente een beter beeld van de behoeften en (on)mogelijkheden van deze groep. Er wordt een integraal beeld van de inwoner ontwikkeld in de eigen gemeente. Zo wordt onder meer in kaart gebracht welke concrete ondersteuningsbehoefte er is, eigen kracht wordt tot concrete inhoud gebracht, ruimte voor informele ondersteuning wordt afgetast in relatie tot de huidige professionele inzet.”

Ook biedt het inwoners meteen de ruimte om verbeterkansen aan te geven, zegt Hogenbirk. “De uitkomsten van de persona’s kun je dan weer gebruiken om samen met inwoners, dienstverleners en gemeente een concreet beeld te vormen van de gewenste inkoop op het gebied van welzijn en zorg. Je bekijkt het zo vanuit de vraag en leefsituatie van de inwoners en niet vanuit het aanbod.”

Gedoe
“Natuurlijk kun je als gemeente met inwoners in gesprek, maar voordat je het weet  praat je vanuit het bestaande systeem met rechten en plichten en de werkelijke situatie komt zo niet in beeld. Laat staan dat er een gezamenlijke aanpak ontstaat waarbij inwoners, (in)formele dienstverleners en gemeenten samenwerken. Dat is geen kritiek, dat is gewoon zoals het nu gaat. De persona maken is in feite een andere meer inhoudelijke manier om met elkaar in gesprek te gaan.”

Maatwerk gemeenten

Cliëntenbelang Utrecht begeleidt verschillende gemeenten in de provincie Utrecht bij het gebruik van de persona’s. “Je leert vanuit een collectieve behoefte bepalen wat er in jouw gemeente nodig is”, zo omschrijft de directeur het belang van deze methodiek. “We moeten af van de oude manier: het indiceren volgens de standaarden van het CIZ. We moeten toe naar een samenspel tussen de inwoners, dienstverleners en gemeenten, maar tegelijkertijd moeten we voorkomen dat er weer een nieuwe standaard komt. Het is een zoektocht naar maatwerk en slimmere manieren om zorg te bieden en eigen kracht te benutten op een manier waar iedereen blij van wordt.”

Versterken
De persona-methodiek is niet een indicatie-methode en betekent ook niet dat een gemeente straks niet meer met haar inwoners in gesprek moet gaan omdat de persona voor iedereen geldt, waarschuwt de directeur.

“Het is een manier om met je doelgroep in gesprek te gaan en concrete inhoud te verkrijgen. Het is geen middel dat inzicht geeft in concrete besparingen. Het geeft wel een schat aan informatie over besparingskansen die gezamenlijk gerealiseerd kunnen worden. Deze methodiek kan bestaan naast allerlei andere initiatieven binnen een gemeente om inwoners te betrekken. Veelal is de methodiek in te bedden. Daarbij bieden de persona’s ook de mogelijkheid om Wmo-adviesraden kennis te laten maken met nieuwe doelgroepen. Het is ook onze ervaring dat het gemeenten mogelijk maakt om op basis van persona’s te kijken waar ze elkaar kunnen versterken in hun welzijn en zorgaanbod.”

Doelgroep
Persona’s worden ontwikkeld voor specifieke doelgroepen. Het is dus wel zaak om daar zorgvuldig mee om te gaan en de doelgroep voorafgaand aan het maken van de persona goed te definiëren. “Voorafgaand aan het maken van persona’s hebben wij dan ook overleg met gemeenten om te onderzoeken welke doelgroepen zij graag in beeld willen krijgen”, aldus Hogenbirk.