De kwaliteit van de taakuitvoering door de gemeentelijke organisatie voor toezicht en handhaving in de openbare ruimte staat onder druk. Dat concludeert de Rekenkamer Utrecht. Het aantal meldingen van overlast is in 8 jaar bijna verdrievoudigd en het takenpakket breidt steeds verder uit. Maar de budgetten groeien niet mee met deze ontwikkelingen.
Daardoor kunnen handhavers volgens de rekenkamer hun taken niet altijd goed meer uitvoeren. Dat is vooral te zien aan de lage en dalende tevredenheid van melders over de afhandeling van overlastmeldingen. ‘Zonder verandering zal dit steeds meer gaan knellen. De organisatie trekt daarmee een niet vol te houden wissel op zichzelf.’
Over lastig handhaven
De Rekenkamer Utrecht onderzocht de uitvoering van toezichthoudende en handhavende taken. Ze richtten zich daarbij op de taken die gericht zijn op het tegengaan en oplossen van specifieke vormen van overlast op straat, zoals (fout)parkeren, zwerf- en weesfietsen en verkeerd aangeboden afval. De resultaten zijn te lezen in het rapport Over lastig handhaven.
Ontevreden over afhandeling
Hoewel het lukt om het overgrote deel van de overlastmeldingen binnen de gestelde termijnen af te handelen, zijn melders vaak ontevreden over de manier waarop. Ze geven de afhandeling in 2023 gemiddeld een rapportcijfer 5. Het kost ze bijvoorbeeld veel moeite om een melding te doen, het leidt veelal niet tot het blijvend oplossen van overlast en/of handhavers communiceren niet goed met hen over de melding.
Vaste budgetten
Toezicht en Handhaving (VTH THOR) heeft in Utrecht 11 handhavingsopdrachten, zoals fout parkeren of bijplaatsingen afval, met elk hun eigen budget. De budgetten liggen vast en worden jaarlijks alleen voor loon- en prijsontwikkeling aangepast. Daardoor bepaalt in de praktijk vooral het budget de beschikbare capaciteit. Hierdoor kan de afdeling niet goed omgaan met veranderende omstandigheden zoals een groeiend aantal meldingen en toenemend aantal taken.
Handhavers moeten ook vaak andere taken doen dan hun eigenlijke werk. Zo moeten wijkboa’s, die speciaal zijn aangesteld om in een bepaalde wijk gericht toezicht- en handhavingstaken uit te voeren, voor een langere periode elders meldingen afhandelen.
Aanbevelingen
Om de druk op handhaving te verlichten vindt de rekenkamer dat budgetten voor toezicht en handhaving moeten worden gekoppeld aan veranderingen in de buitenwereld, zoals de ontwikkeling van de stad en het aantal meldingen. Ook moeten de gemeente en VTH THOR duidelijke keuzes en afspraken maken over welke taken wel en welke niet worden uitgevoerd. In een infographic zet de rekenkamer de belangrijkste conclusies een aanbevelingen op een rij.
Geef een reactie