De mogelijkheid om alcohol te schenken in de detailhandel heeft twee kanten. Bureau Berenschot verwacht ‘positieve economische effecten voor ondernemers en gemeenten en negatieve effecten voor de volksgezondheid, verkeersveiligheid en openbare orde’.
Berenschot bekeek in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid het initiatiefwetsvoorstel van VVD-Kamerlid Erik Ziengs om de regels te versoepelen. Hij wil mogelijk maken dat ondernemers klanten extra’s kunnen bieden om de ‘beleving van het winkelen’ te vergroten. Het positieve effect zit hem in de klantbeleving, bevestigen de onderzoekers, maar ook in ‘meer samenwerking tussen ondernemers en meer levendigheid in de binnenstad’.
Vergunning nevenactiviteiten
Concreet zouden horecabedrijven en slijters bij de gemeente een vergunning voor ‘nevenactiviteiten’ kunnen aanvragen. ‘Hiermee wordt het bijvoorbeeld voor slijterijen mogelijk om proeverijen aan te bieden en mogen zij bij de verkrijgbare wijn lichte spijzen verkopen.’ Restauranteigenaren, op hun beurt, mogen onder meer recepten en wijnen te koop aanbieden, of de schilderijen die aan de muur hangen. Voorwaarde is dat de hoofdactiviteit ‘duidelijk blijft’ en voor de meeste omzet blijft zorgen.
Gratis of tegen betaling
Voor andere winkeliers wordt in het voorstel het ‘gemengde kleinhandelsbedrijf’ geïntroduceerd in de Drank- en Horecawet. ‘Dat zijn winkels waar alcohol dan met een vergunning als nevenactiviteit mag worden verkocht of ter plaatse mag worden geschonken. Dit mag gratis of tegen betaling.’ Te denken valt aan kledingwinkels, de boekhandel, warenhuizen en delicatessen- en levensmiddelenwinkels. Gemeenten kunnen hieraan nadere eisen stellen in het kader van de openbare orde en veiligheid, zo is het idee.
Focus op alcohol
Staatssecretaris Blokhuis (VWS) liet de mogelijke gevolgen onderzoeken voor de volksgezondheid, economie, openbare orde en verkeersveiligheid. ‘De focus lag daarbij op de uitbreiding van de regels voor alcoholhoudende dranken,’ aldus Berenschot. De conclusies bevatten geen harde uitspraken. Wel worden verwachtingen uitgesproken op basis van interviews met betrokken partijen en een literatuurstudie.
Toename ongewis
Berenschot wijst erop dat ‘in de praktijk nu al in tal van ondernemingen mengformules worden toegepast, ook al is het niet legaal. Het wetsvoorstel maakt deze en eventuele extra mengformules onder voorwaarden wel legaal.’ De onderzoekers kunnen hierdoor niet vaststellen of het aantal locaties waar alcohol wordt verstrekt, daadwerkelijk zal toenemen. Als dat zo is, dan zijn de positieve economische effecten ‘redelijk aannemelijk’. Hetzelfde geldt voor incidentele verstoringen van de openbare orde die samenhangen met de versoepeling.
Meer verkeersslachtoffers
Over risico’s voor de volksgezondheid is Berenschot iets stelliger: die zijn ‘aannemelijk’, niet meer en niet minder. ‘Specifieke risicogroepen zijn dan in ieder geval kinderen, jongeren, jongvolwassen en mensen met (gevoeligheid voor) verslavingsproblematiek.’ De ernstigste dreiging, gekwalificeerd als ‘zeer aannemelijk’, is dat er meer verkeersslachtoffers te betreuren zullen zijn als overal de fles op tafel staat. Vooral bij tankstations lijkt dit niet bevorderlijk voor de verkeersveiligheid.
