Opinie Leefbaarheid en evenementen: waar ligt de grens?

De gemeente heeft tot taak de impact van evenementen te beoordelen. Zowel de positieve effecten als de gevolgen voor veiligheid en leefbaarheid. Steeds vaker nemen bewonersgroepen het voortouw om aan te dringen op duidelijke grenzen. Met een duidelijk beleidskader kan de gemeente alle belangen meewegen in haar keuzes.

Evenementen zijn onmiskenbaar van groot belang voor een gemeente. Ze dragen bij aan de levendigheid, stimuleren de lokale economie en kunnen bijdragen aan naamsbekendheid en werkgelegenheid. Door de toename van vrije tijd, mobiliteit en relatieve groei in welvaart, nemen evenementen in aantal, omvang en gemiddelde besteding toe. Die trend betekent ook een evenredig groeiende druk op de leefbaarheid en  openbare ruimte.

Wegen van een aanvraag

Bij het beoordelen van de mogelijkheid en wenselijkheid van evenementen heeft de gemeente een tweeledige opdracht. De procedure van vergunningverlening die ze per evenement doorloopt is concreet gericht op het wegen van een aanvraag op de criteria openbare orde, openbare veiligheid, volksgezondheid en milieu. Maar de gemeente zal daarnaast ook moeten afwegen hoeveel hinder evenementen mogen veroorzaken door grote aantallen bezoekers, verkeersbewegingen en parkeerdruk. Bij significante invloed van evenementen op de reguliere ruimtelijke kwaliteit moeten de specifieke belangen in het licht van de leefbaarheid worden geborgd.

(Lees verder onder de advertentie)

In de context van de ‘leefbaarheidstoets’ moet de toelaatbaarheid van evenementen worden gespiegeld aan de reguliere gebruiksfunctie van de openbare ruimte als woon-, werk, en leefomgeving. Die spiegeling moet in principe leiden tot kaderstellende regels in het bestemmingsplan of een omgevingsvergunning afwijkend gebruik. Veel gemeenten kiezen, al dan niet in de opmaat naar de Omgevingswet, voor een ondersteunende regeling in het evenementenbeleid.

In de bescherming van het woon-, werk- en leefklimaat worden de effecten van evenementen op de directe omgeving al gauw vertaald naar eenvoudig hanteerbare normen. Dit lijkt het meest duidelijk in de gangbare koppeling tussen geluid en de aard van een evenement. De toe te passen normstellingen in regelgeving en jurisprudentie bepalen de grenzen. Zolang die meetbare cijfers ook door de organisator gehanteerd worden, heeft een bezwaar of beroep op toezicht en handhaving geen kans van slagen.

Schoen gaat wringen

Steeds duidelijker wordt echter dat de schoen toch meer zal gaan wringen. Wat betreft de te hanteren grenzen in aard, aantal en omvang van evenementen lijkt het toch allemaal iets complexer te liggen dan een eenvoudige geluidsnorm. De toelaatbare bezoekerscapaciteit hoort niet alleen berekend te worden op het aantal vierkante meters beschikbare oppervlakte van de locatie. Omgevingsgerichte factoren zijn hier mede van invloed op.

Concrete keuzes over het aantal evenementen zouden in deze context aanleiding kunnen geven voor spreiding, en eventuele verplaatsing, van initiatieven naar een meer passende locatie. Het ligt voor de hand daarbij de aard van het evenement te spiegelen aan de aard van de locatie; idealiter versterken ze elkaar.

Onbereikbaarheid woonomgeving

De laatste maanden worden in een groeiend aantal gemeenten klachten geuit over de nadelige effecten van evenementen op het gebied van verkeersbewegingen en parkeren. Bewoners komen op tegen de onbereikbaarheid van de eigen woon- en leefomgeving vanwege de verkeerssituatie rond evenementen. Ook lezen we over omwonenden die in de directe context van de aard van evenementen bezwaren uiten over het gedrag van bezoekers in de omgeving.

Weer andere inwoners zijn het beu dat de openbare ruimte om de haverklap commercieel aan het reguliere openbare gebruik onttrokken wordt. Zij voelen zich beperkt in de vrije toegankelijkheid, het feitelijke gebruik en genot van die ruimte. Moeten zij de nadelige gevolgen van evenementen maar op de koop toe nemen? Is de wetenschap dat er een evenement plaatsvindt een legitieme reden voor een langere reistijd naar huis? Doet het cliché ‘als je aan een plein of bij een park gaat wonen je toch weet dat er evenementen georganiseerd worden’ hier opgeld?

Integraal evenementenbeleid

Dergelijke discussies en klachten zouden juist aanleiding moeten geven om inhoudelijke en concrete keuzes over de aard, het aantal en de omvang van evenementen af te stemmen; integraal en met belanghebbenden. Dat lijkt mij naadloos aan te sluiten op de verantwoordelijkheid van de gemeente om rekening te houden met álle betrokken belangen. Steeds meer gemeenten kiezen voor de vorming van integraal evenementenbeleid waarin de benodigde concrete onderbouwingen aan bestuurlijke keuzes ten grondslag liggen.

Integraal, locatiegericht evenementenbeleid is dan ook vooral gestoeld op afstemming met alle betrokken stakeholders. Hoewel je misschien niet iedereen ter wille kan zijn, is het toch aan de gemeente om betrokken belangen zoveel mogelijk te optimaliseren en in ieder geval de betrokken perspectieven te koppelen. Ook het perspectief van omwonenden van een locatie; zodat zij niet van een koude kermis thuiskomen.

Rik Voogt is adviseur en trainer bij het Event Safety Institute.