Handhaving en burgerparticipatie kunnen hand in hand gaan, bewijst Den Haag. “Je moet op tijd beginnen.”
Ambtelijk coördinator Edwin Berg is de spin in het web om de Haagse jaarwisseling in goede banen te leiden. Zeker in de jaren ’80 was het buitengewoon onrustig in de stad verlicht door enorme vreugdevuren, waarbij de inzet van de mobiele eenheid meer dan eens nodig was. Het gaat er rustiger aan toe momenteel. Niet door keiharde repressie; meer door het betrekken van de inwoners van Den Haag.
Voor de jaarwisseling is geen vergunning nodig, waarbij een organisatie zich aan voorschriften dient te houden en zij primair verantwoordelijk is als de orde en veiligheid op het evenemententerrein in het geding is. “De jaarwisseling gebeurt hoe dan ook”, zegt Berg. “De taak is de festiviteiten onder controle te houden.”
Tentakels
De vraag is: hoe betrek je bewoners bij de handhaving? Het advies is vroeg te beginnen. “De gemeente, politiemensen en jongerenwerkers moeten hun tentakels in de samenleving hebben. Dat lukt nooit als je pas op het laatst in de wijken gaat vragen wat er gaande kan zijn tijdens het feest.”
Het lukt Den Haag zelfs om jongeren op straat te laten surveilleren en leeftijdsgenoten aan te spreken bij dreigende verstoringen van de openbare orde. “Als je het hele jaar geen contact hebt met bewoners is de kans niet groot dat je vlak voor de jaarwisseling nog mensen kunt enthousiasmeren om bijvoorbeeld vrijwillig te surveilleren”, zegt Berg. “Zeker geen jongeren. Nog los van de tijd die het vergt om iets te organiseren. Dit vraagt dus om de inzet van jongerenwerkers met een lange adem.”
Rolmodellen
Berg coördineert de inzet van brandweer en politie, hulpdiensten, et cetera. Den Haag doet tegelijkertijd aan preventie. “We brengen risicolocaties in beeld, brengen straatmeubilair in veiligheid en zorgen er bijvoorbeeld voor dat er geen straatvuil aan de weg staat op 31 december.” Redelijk nieuw aan het scala van maatregelen is de inzet van rolmodellen uit de wijken zelf.
Het project Rolmodellen loopt in de wijken Escamp, Transvaal en Schilderswijk-West. Een voormalige wijkagent is momenteel actief in die buurten om mensen te vinden die respect genieten van hun buurtbewoners. “Die lopen op straat en spreken mensen aan op hun gedrag waar nodig.” Het blijkt te helpen. Dit jaar lukte het om honderden vrijwilligers de straat op te krijgen als rolmodel voor hun buurt.
In Den Haag wordt gekeken of dit bijvoorbeeld ook kan helpen bij het bewaken van de orde tijdens het Europees Kampioenschap of Koninginnedag. “Dit staat nog wel in de kinderschoenen”, voegt Berg toe.
Regels
Overigens is de participatie van burgers een positieve bijdrage aan de orde, korte lijnen met de politie blijven dan ook zeker van belang. Verder zijn heldere regels en praktische afspraken ook essentieel tijdens grote evenementen. Dit ook vanwege de veiligheid van deze vrijwilligers.
Kennisbank Handhaving:
| Wat zijn de bevoegdheden van handhavers? |
|---|
Als eerst dient de overheid voor de veiligheid van haar burgers te zorgen. Dit onderdeel is alleen een probleem, vanwege openstelling EU onderdanen en mobiele banditisme, overval, prostitutie en inbraak. Dat burgers zelfredzaamheid hebben en dienen te alarmeren bij incidenten staat voorop. Maar de burger verschuilt, zich steeds vaker achter haar voordeur en vooral in de grotere gemeenten is de sociale cohesie slecht. Oorzaken zijn er voldoende, wie eerlijk is wordt immers gestraft. Maar dit geheel heeft ook te maken met de wetten van Nederland. Deze duwen fraude naar een trechter, en men ziet geen effecten onderaan deze trechter. Voor de gemeenten en overheid zal er meer begrip moeten zijn om anders te werken. Dit andere werken, zal een lange weg zijn. Een voorbeeld iemand heeft een uitkering, maar ook veel schulden. Hij werkt zwart, om uit zijn schulden te komen. Een deurwaarder weet dit, maar als hij dit zou melden. Dan begrijpt u wel dat de handhavingskraan verder wordt ingezet. Hierdoor kan de deurwaarder helemaal niet incasseren. Hij is bijna aan de beurt om te verhalen, na meerdere schuldeisers. Melden houdt in terug in de rij.Zo zijn er miljoenen zaken op meerdere wetten te zien. Privaatrecht is een zwaar ondergeschoven kindje. Ambtenaren hebben dit slecht in beeld.