Criminelen beïnvloeden gemeenten niet op grote schaal

Lokale bestuurders worden in hun werk geconfronteerd met pogingen tot criminele beïnvloeding, maar niet op grote schaal. Dat is de eerste indruk na onderzoek naar criminele ondermijning in het lokaal bestuur.

Burgemeesters, vooral in de grotere gemeenten, worden het vaakst vanuit een crimineel oogmerk bedreigd. Bij de bedreigingen gaat het om (anonieme) uitingen. Dat zegt bijna een kwart (24%) van de 225 ondervraagde burgemeesters in het onderzoek ‘Criminele beïnvloeding van het lokale openbaar bestuur’. Deze enquête onder bijna 4.000 burgemeesters, wethouders, raadsleden en ambtenaren levert een eerste indicatie op van de aard en omvang van de problemen met bedreiging, omkoping en infiltratie in het lokale bestuur.

Besluitvorming

Van alle ondervraagden heeft 1 procent te maken gehad met bedreiging met een crimineel oogmerk, waarbij dat invloed heeft gehad op de besluitvorming(sprocessen). Omkoping wordt veel minder tot niet genoemd. Voorbeelden en vermoedens van infiltratie door een functionaris met een crimineel oogmerk, wordt in 8 procent van de gemeenten gezien.

Landelijk

Volgens de onderzoekers is er geen sprake van grootschalige beïnvloeding en kan niet worden vastgesteld wat de impact is op de nationale veiligheid. Wel dat er sprake is van een landelijk probleem en dat het probleem van pogingen tot criminele beïnvloeding gevoeld wordt. Criminelen proberen zowel in grote als in kleine gemeenten om bestuurders, raadsleden en ambtenaren te beïnvloeden.

Expertsessies

De ondervraagden geven verder aan dat bestaande maatregelen om het lokaal bestuur weerbaar te maken tegen criminele ondermijning, intensiever kunnen worden ingezet. De komende periode organiseren de ministeries van Veiligheid en Justitie en van Binnenlandse Zaken expertsessies met burgemeesters, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), Commissarissen van de Koning, wetenschappers en beroepsverenigingen in het lokale bestuur “om de problematiek beter in kaart te brengen en de weerbaarheid tegen deze vorm van ondermijnende criminaliteit te vergroten”.