Opheffing van de ‘intelligente lockdown’ begint lokaal

Nederland gaat, zoals verwacht, stapsgewijs van slot. Dat heeft het kabinet woensdagavond bekendgemaakt. De eerste maatregelen die het einde van de ‘intelligente lockdown’ moeten inluiden, zijn gericht op de lokale situatie.

‘Het kabinet begint met het aanpassen van maatregelen in de buurt, lokaal. Dat geeft weinig drukte op straat, in het verkeer en in het openbaar vervoer. Dan volgen aanpassingen op regionaal niveau, dan op landelijk niveau,’ zo schetst het kabinet de volgorde. ‘Het toestaan van groepen gaat van klein naar groot om alles zo beheersbaar en georganiseerd mogelijk te laten verlopen. De komende tijd worden hiervan de details verder uitgewerkt.’

Contactberoepen op afspraak

Sporten voor kinderen was het eerste slot dat er vanaf ging. Ook was al bekend dat de scholen maandag 11 mei weer openen, weliswaar op halve kracht. Sporten voor alle leeftijden – vrij ingetogen nog wel – komt daarbij op die datum. En zoals voorzien mogen de ‘contactberoepen’ waaronder kappers dan weer aan de slag, ook met gepaste voorzichtigheid.

‘Het werk wordt zoveel mogelijk op anderhalve meter afstand georganiseerd. Er wordt gewerkt op afspraak.’ De aankondiging van dit nieuws gonsde al de hele dag rond en veroorzaakte grote drukte in de reserveringssystemen voor een knipbeurt. Ook bibliotheken mogen maandag weer open.

Terrassen uitbreiden?

Maandag 1 juni lijkt vooralsnog ook een dag waar veel Nederlanders naar uitzien: dan mogen de terrassen namelijk weer open. Maar ook dáár gelden beperkingen: het ‘nieuwe normaal’ van de ‘anderhalvemetersamenleving’. Oftewel afstand bewaren. Het is aan gemeenten om dit plaatselijk in goede banen te leiden.

‘Het lokale gezag moet kijken naar het  crowdmanagement dat daarvoor nodig is,’ beantwoordde premier Rutte een vraag tijdens de persconferentie over de maatregelen (hieronder in z’n geheel terug te kijken). Het is daarmee aan gemeenten om ‘te voorkomen dat het te druk wordt in de toevoerstraatjes naar de terrassen.’

Een vraag die daarbij allicht opkomt, is of er extra ruimte beschikbaar kan komen, bijvoorbeeld door uitbreiding van terrassen naar de openbare ruimte. ‘Wat mij betreft prima. Maar dat hangt af van de lokale situatie, zoiets kunnen wij niet als kabinet vanuit Den Haag gaan bepalen,’ verhelderde Rutte. Door horecaondernemers die ‘kans’ te bieden is het wellicht mogelijk ‘de drukte meer te spreiden’, merkte hij nog wel op.

Mondkapjesplicht OV

Een andere grote wijziging is dat het openbaar vervoer vanaf 1 juni weer op volle sterkte gaat rijden. In termen van materieel althans: de vervoerscapaciteit zou dan ‘ongeveer 40 procent van de normale bezetting’ zijn. In het OV zal het desondanks ingewikkeld zijn om de anderhalvemeter afstand altijd te respecteren. In dat licht wordt het dragen van een ‘niet-medisch’ mondkapje verplicht voor reizigers.

Daarop wordt gehandhaafd, het kabinet werkt uit wat een passende boete is voor wie het gebod aan zijn laars lapt. Mensen kunnen bijvoorbeeld zelf kapjes maken, meent de regering. De medische variant wil het kabinet uitsluitend beschikbaar houden voor medisch personeel.

Check vooraf

Het kabinet denkt er voorlopig niet aan de mondkapjes ook op andere plekken verplicht te stellen, zoals de supermarkt. ‘Voor contactberoepen neemt een check vooraf veel risico’s weg,’ zo luidt de verklaring waarom de beschermende middelen daar niet nodig zouden zijn.

Bij het maken van de afspraak bespreken klant en ondernemer of bezoek geen onverantwoorde risico’s oplevert, is het idee. Verder blijft gewoon gelden dat mensen bij klachten thuis moeten blijven, bij serieuze klachten zelfs het hele gezin. Iedereen die coronaklachten ervaart, zou vanaf 1 juni getest kunnen worden op het virus.

Geen grote evenementen

Het langste wachten geldt onder andere voor grotere, vergunningplichtige evenementen met meer dan honderd mensen. Die mogen pas weer doorgaan op 1 september. Sportclubs en sauna’s moeten daar ook rekening mee houden. ‘De lockdown is er daarmee nog niet helemaal uit, en dat zal ook nog wel even duren,’ temperde Rutte het enthousiasme.

Samenkomsten tot honderd bezoekers zouden vanaf 1 juli over het algemeen wel weer kunnen. Maar zodra het virus een nieuwe uitbraak vertoont, kan ook deze vrijheid weer snel voorbij zijn. In plaats van ‘blijf thuis’ wordt ‘vermijd drukte’ het uitgangspunt voor Nederland. En, nog steeds: ‘werk zoveel mogelijk thuis’.

Testen en traceren

‘We zijn er pas echt vanaf zodra er een vaccin beschikbaar is,’ benadrukte minister De Jonge van Volksgezondheid. Het kabinet wil in de tussentijd de effecten van de versoepelingen nauwlettend volgen. Om eventuele nieuwe uitbraken de kop in te drukken, moet de testcapaciteit uitbreiden naar zo’n 30.000 coronatests per dag.

De personeelssterkte voor ‘contactonderzoek’ bij besmettingen is al drie keer zo groot als normaal en groeit nog verder, stelde De Jonge. ‘Testen en traceren zijn van groot belang.’

Nieuwe ‘basisregels’

Het Rijk vat de nieuwe basisregels samen in de onderstaande afbeelding.