De plaagdruk van de eikenprocessierups is dit jaar naar verwachting minder groot. Toch is beheersing van de invasieve exoot op verschillende plekken nog nodig. De nieuwe Leidraad Beheersing Eikenprocessierups biedt uitkomst.
De nieuwe leidraad geeft nu ook informatie over het juridische kader, het afvalprotocol en ecologisch verantwoorde beheersmethoden.
Het seizoen van de eikenprocessierups staat weer voor de deur. Vorig jaar was het aantal geregistreerde nesten lager dan in 2020 en afgelopen najaar zijn er relatief weinig vlinders uitgevlogen. Dat betekent waarschijnlijk ook minder rupsen dit jaar. Hoewel de overlast van de jeukrups minder lijkt te worden, is er nog geen reden om aan te nemen dat de rups definitief aan het verdwijnen is. Er kunnen ook nog steeds plaatselijke uitbraken zijn. De afname was het grootst in de zuidelijke helft van het land. De hoogste plaagdruk is daarom nu in het noorden te verwachten.
Leidraad voor beheersing
Om de overlast onder controle te houden is er nu de Leidraad beheersing eikenprocessierups, een uitgave van het Kennisplatform Processierups. Het bevat een nieuwe risico-inventarisatie, een meetmethode voor de plaagdruk en een overzicht van de vormen van beheer, zoals natuurlijke plaagonderdrukking. De nieuwe leidraad geeft ook informatie over het juridische kader, het afvalprotocol en ecologisch verantwoorde beheersmethoden.
De Wageningen University & Research, een van de betrokken partijen bij de leidraad, schrijft dat monitoren en registreren bij het beheersen van de eikenprocessierups van groot belang is. ‘In de leidraad wordt uitgelegd hoe je relatief eenvoudig de plaagdruk kunt bepalen op basis van het aantal nesten van verschillende omvang. Door goed zicht te houden op het verloop van de hele levenscyclus van ei tot vlinder, voorkom je verrassingen, onnodige kosten door verkeerde beheersmaatregelen en een verkeerde timing van communicatie.’
Duurzaam beheersen
De meest duurzame manier om overlast van de jeukrups te voorkomen is het minder aantrekkelijk maken van de leefomgeving van de invasieve exoot. Tegelijkertijd moet je de omgeving van de eiken juist aantrekkelijker maken voor natuurlijke vijanden van de rups. Het document beschrijft hoe drie maatregelen hiervoor effectief zijn in te zetten. Dit kan door meer variatie in boomsoorten, meer natuurlijke vegetatie en het stimuleren van natuurlijke vijanden.
Hulpmiddelen voor gemeenten
Het document bevat ook twaalf bijlagen met allerlei praktische hulpmiddelen voor gemeenten. Denk bijvoorbeeld aan een sjabloon voor het opstellen van een lokaal beheersplan. Of aan een lijst met bloeiende bermplanten voor verschillende bodemtypen, die zijn in te zetten voor het stimuleren van natuurlijke bestrijding.
Lievelingsplek van de rups
In de leidraad staan ook nieuwe inzichten over wat de meest gevoelige eiken zijn. Uit een analyse van de plaagdruk bij 65.000 eiken komt bijvoorbeeld naar voren dat in Nederlandse zomereiken twee tot vijf keer zo veel eikenprocessierupsen voorkomen dan in andere eikensoorten, zoals de Amerikaanse eik of moseik. En ook de boomhoogte blijkt van invloed te zijn op de kans van nesten vol processierupsen. Zo is een boomhoogte tussen 6 en 18 meter het meest gevoelig voor de eikenprocessierups, bomen van 18 tot 24 meter hebben een matige gevoeligheid en bomen kleiner dan zes meter of groter dan 24 meter zijn weinig gevoelig.
Samenwerkingsverband
De nieuwe leidraad werd ontwikkeld door de experts van het Kenniscentrum Eikenprocessierups. Verschillende organisaties werkten eraan mee, zoals het RIVM, Wageningen University & Research, NIVEL, de Vereniging van Bos- en Natuureigenaren en De Vlinderstichting. Ook Prorail, de Vereniging Stadwerk Nederland en een groot aantal gemeenten en andere lokale overheden verleenden medewerking.
Geef een reactie