De jeugdcriminaliteit onder minderjarigen en jongvolwassenen is in de periode 2015 tot 2021 vergeleken met de vijftien jaren daarvoor afgenomen. Wel laten een aantal vormen van criminaliteit de laatste jaren een stabilisatie of toename zien, waaronder ernstig geweld gepleegd door minderjarigen.
Dat blijkt uit de Monitor Jeugdcriminaliteit 2020, een rapport dat het CBS iedere twee à drie jaar in samenwerking met het WODC publiceert. Hierin worden ontwikkelingen in de jeugdcriminaliteit door minderjarigen (12 tot 18 jaar) en jongvolwassenen (18 tot 23 jaar) in de periode 2000 tot 2021 beschreven. De nadruk ligt hierbij op de jaren 2015 tot 2020.
Gedaald
Vergeleken met de jaren voor 2015 daalde de jeugdcriminaliteit in de periode 2015 tot 2020 onder de meeste bevolkingsgroepen, binnen de meeste buurten en voor de meeste typen delicten. Zo zakte het aantal door de politie geregistreerde minderjarige verdachten van 18 per 1000 leeftijdsgenoten in 2015, naar 15 in 2019. En het aantal veroordeelde minderjarigen in 2019 is vergeleken met 2015 met een derde gedaald naar 5700.
Meer meisjes
De groep jongens verdacht van misdrijven is nog altijd een stuk groter dan die van meisjes. Maar de groei bij de meisjes was met 42 procent naar verhouding het sterkst. In 2022 was 26 procent van de verdachte minderjarigen een meisje, in 2021 was dit nog 20 procent. Ook bij jongens was er in 2022 een lichte stijging van 3 procent. Het aantal meisjes dat verdacht werd van winkeldiefstal steeg in 2022 met 70 procent.
Ernstiger en complexer
De afgelopen jaren zijn enkele opvallende uitzonderingen op de ingezette dalingen te zien. Misdrijven gepleegd door minderjarigen worden steeds vaker buiten het strafrecht afgehandeld. Bijvoorbeeld door naar Halt te verwijzen voor een alternatieve straf. De zaken die bij justitie overblijven lijken wel ernstiger en complexer te worden.
Het aantal door justitie veroordeelde minderjarige daders van doodslag steeg sinds 2016 met meer dan de helft naar 45 in 2019. Het aantal veroordeelde minderjarige daders van vermogensdelicten met geweld nam met 13 procent toe naar 604 in 2019. Ook het aantal daders van zware mishandeling bleef gelijk.
Zorgelijke ontwikkelingen
De laatste jaren lijkt de daling van de jeugdcriminaliteit die rond 2007 is ingezet te stagneren. Er zijn ook enkele zorgelijke ontwikkelingen de afgelopen jaren, die belangrijk zijn om in de gaten te houden. Zo zijn er meer jeugdigen betrokken bij wapenincidenten en ernstige geweldsmisdrijven én veroordeeld voor cybercriminaliteit. Het is volgens de onderzoekers dan ook te vroeg om te concluderen of de algemene daling van de jeugdcriminaliteit sinds 2007 continueert, stagneert, of omslaat in een stijging.
Verander de wet zodat justitie dat tuig aan kan pakken met strenge straffen i.p.v dat sociaal geleuter.