De Gouden Zaklantaarn, voor de meest homovriendelijke kleine gemeente, gaat dit jaar naar Hillegom. De Lantaarnprijs voor grotere gemeenten is voor Amsterdam. “De lokale overheid kan moreel leiderschap tonen.”
Eerst de financiën. Extra beleid voor een specifieke groep –
wat mag dat kosten in krappe tijden? “Dat hoeft nauwelijks iets te kosten”,
zegt Judith Schuyf
van onderzoeksbureau MOVISIE, het bureau dat met een enquête bepaalt wie de
winnaars zijn. “Vaak kunnen bestaande middelen worden aangepast.”
In Hillegom is aan de website van het Centrum voor Jeugd en
Gezin bijvoorbeeld informatie toegevoegd om uitleg te geven over uiteenlopende
seksuele voorkeuren. De bedoeling is jongeren die vragen hebben over
homoseksualiteit te helpen met informatie, maar ook te laten zien dat het niet
vreemd is zo te zijn. “Gemeenten moeten laten zien waar ze voor staan”, vindt
Schuyf.
Rolvoorbeelden
Wethouder Gerrit Kleijheeg uit Hillegom werd door Schuyf al
vaak gesignaleerd tijdens bijeenkomsten over het onderwerp. En dat is misschien
wel het belangrijkste: iemand die de kar wil trekken. Iemand die uitdraagt dat
uitsluiting of erger onacceptabel is.
Een rolvoorbeeld werkt ook heel goed, zoals de met een man
getrouwde burgemeester Peter Rehwinkel dat is voor Groningen. “Rolvoorbeelden
zijn te lang onderschat”, zegt Schuyf. “Dat is ontzettend belangrijk.” Het
verschil tussen kleine en grote gemeenten? “In kleine gemeenten zijn de lijnen
korter. Het is dan wat eenvoudiger om door persoonlijke contacten een positieve
invloed te hebben.”
De onderzoeker was ooit op bezoek in een kleine gemeente.
Als ze daar vragen hadden over het onderwerp wisten ze meteen wie deze kon
beantwoorden. “Dan vragen wij het wel aan Willem, zeiden ze dan.” Willem, de
plaatselijke homo.
Roze gemeentegids
Schuyf schreef De roze gemeentegids. Dit samen met college
Juul van Hoof. Een publicatie vol adviezen aan gemeenten die willen bijdragen
aan de acceptatie van homomannen, lesbische vrouwen, biseksuelen en
transgenders. Eigenlijk is homovriendelijk dus niet het goede woord. Het gaat
natuurlijk niet alleen om de mannen.
De inleiding van het boek onderstreept het nut van specifiek
beleid voor deze groepen. “Het is van belang dat het gemeentebestuur voorkomt dat
groepen burgers worden gediscrimineerd en ervoor zorgt dat grondrechten worden
gewaarborgd.”
Emancipatie
Volgens de schrijvers van de gids is een derde fase van de
homo-emancipatie aangebroken. Het gaat momenteel vooral om het bevorderen van
sociale acceptatie: “Ervoor zorgen dat wat in de wet staat over
non-discriminatie en gelijke rechten ook tot het normen- en waardensysteem van
de maatschappij en haar deelnemers gaat horen.”
Gemeenten moeten homoseksualiteit bespreekbaar maken en
zorgen voor veilige leefomgeving. Dit op straat, op school en natuurlijk ook
binnen de eigen organisatie. Geweld en discriminatie moeten bestreden worden.
Om dit te bereiken zet De roze gids de maatregelen op een rij, zowel voor
kleine als grote gemeenten.
De Lantaarnprijs voor de homovriendelijkste grote gemeente,
ging dit jaar dus naar Amsterdam. Dit vooral omdat Amsterdam een miljoen euro
heeft gereserveerd voor allerlei activiteiten om the gay capital of the world
te zijn, wat ook expliciet is opgenomen in de Wmo-nota. Hillegom won door de
speciale aandacht voor jongeren en ouderen.
Wmo
Met de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) kwam de hoop
dat er meer zou worden gedaan voor deze groep mensen. De wet uit 2007 verplicht
de lokale overheid immers dat iedereen volwaardig kan meedoen in de
samenleving. Daar hoort discriminatie en sociale uitsluiting natuurlijk niet
bij. Toch blijkt hier nog veel terrein te winnen. De prijzen zijn dan ook een
herinnering aan de mogelijkheden die nog benut kunnen worden.
Schuyf is goed te spreken over de Koplopers die benoemd zijn
door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Steeds meer gemeenten
sluiten zich aan. Zo zijn ze ook weer een voorbeeld voor anderen.
De misleiding bij dit thema is dat de begrippen “homo-acceptatie” en “discriminatie” steevast door elkaar worden gehaald. Ik ben niet verplicht om een levensstijl van iemand anders te accepteren, al helemaal niet als dat tegen normen en waarden ingaat die niet de mijne zijn. Ik hoef de levensstijl van een pedofiel, een alcoholist of drugsgebruiker niet te accepteren. Dit heeft namelijk totaal niets met discriminatie te maken. Het afkeuren van een levensstijl heeft niets van doen met het respecteren van een medeburger als mens en deze in zijn menselijke waardigheid laten. Doordat het niet-accepteren van een homosexuele levensstijl steeds als disciminatie wordt bestempeld, wordt een samenleving beetje bij beetje monddood gemaakt m.b.t. dit thema. Inderdaad, het gaat hier om een programma dat in de samenleving gefaseerd en onder druk door de overheid wordt doorgevoerd. Wat een beweging als het COC overigens voor haar achterban opeist: respect en acceptatie, geven zij zelf niet aan anders denkenden.
Een slechte ontwikkeling in een democratisch land. Laat ook tegenstanders in hun waarde en heb ook respect voor andere meningen. Respect moet verdient worden en niet afgedwongen. Leg je mening niet onder druk op. Daarin ligt juist de kracht van een democratie.