Het ziet er naar uit dat we de komende Kabinetsperiode, waarvan al evenzeer ongewis is hoe lang die zal duren, zullen blijven voort hobbelen met onze in de negentiende eeuw bedachte bestuurlijke organisatie.
– COLUMN –
Op deze pagina voorspelde ik kort voor de zomer dat het
nieuwe kabinet, waarvan de samenstelling op dat mo
volstrekt ongewis was, uiteindelijk weinig werk zou maken van de modernisering
van het binnenlands bestuur. Weliswaar hadden de ambtelijke werkgroepen die
voorstellen voor bezuinigingen hadden voorbereid, aan het begin van dit jaar
vergaande en ingrijpende suggesties gedaan, maar in de loop van 2010 nam de
‘sense-of-urgency’ af. In dat licht had ik een paar maanden terug mijn verwachtingen
al sterk naar beneden bijgesteld.
Zelfs in het licht van mijn gematigde verwachtingen is het
regeerakkoord tussen CDA en VVD wat de modernisering van het binnenlands
bestuur betreft teleurstellend. De VVD toonde zich de afgelopen jaren een
voorstander van modernisering, maar dat komt alleen maar terug in mooie woorden
over het terugdringen van regeldruk en administratieve lasten.
Het CDA, nu
eenmaal de pleitbezorger van het platteland, heeft voor elkaar gekregen dat
niet gesneden wordt in het aantal bestuurslagen. Wat resteert zijn enkele
structuurmaatregelen, zoals het opheffen van de WGRplusregio’s en het
verminderen van het aantal raadsleden. En, o ja: “In een taalwet worden de
gelijke rechten van de Nederlandse taal en de Friese taal binnen de provincie
Friesland gewaarborgd.”
Het ziet er naar uit dat we de komende Kabinetsperiode,
waarvan al evenzeer ongewis is hoe lang die zal duren, zullen blijven
voort hobbelen met onze in de negentiende eeuw bedachte bestuurlijke organisatie.
Soms is daar een hulpstructuurtje aan toegevoegd, soms wordt die weer weggesneden.
Verder wordt er permanent klein onderhoud uitgevoerd.
Blijkbaar wil niemand de
consequenties doordenken van het feit dat ons gebiedsgebaseerde bestuur in de
digitale en virtuele eenentwintigste eeuw zal eroderen, dat overheden meer en
meer slechts onderdeel zijn geworden van een netwerk van maatschappelijke
organisaties en dat de samenleving om andere bestuursstijlen vraagt. Dat zou
vermoedelijk om een dusdanige fundamentele discussie vragen dat de
onderhandelaars van het nieuwe regeerakkoord daar zelfs al niet aan durfden te
beginnen.
Even dacht ik dat de financiële crisis een dusdanige
urgentie had gecreëerd dat de bestuurlijke organisatie echt op de schop kon.
Maar nee, ook dit kabinet gaat gewoon een beetje polderen, waarbij de ongetwijfeld
zompige discussies over vermindering van raadsleden, afschaffing van de
Wgrplus, herpositionering van de waterschapsbesturen en nog zo wat klein grut
zoveel energie zullen vergen, dat verder alles bij het oude blijft.
Wel, dat was wel een heel snelle reactie van een anonieme lezer. “Het stuk is niets meer dan een mening.” Dat klopt, ik verkeer immers in de veronderstelling dat een weblog bij uitstek bedoeld is voor ‘meningen’. Onderbouwde, beargumenteerde bijdragen schrijf ik elders wel, met gebruik van meer woorden.
Dat er iets moet veranderen in de organisatie van de overheidslagen zou best kunnen. Maar hier wordt niet aangegeven waarom dit zou moeten. Negentiende-eeuws betekent niet dat het niet zou werken. Digitalisering en netwerken betekent niet dat regionale overheden niet meer werken. Waarom moet dit alles gebeuren? Zonder dat antwoord is dit stuk niets meer dan een mening, onbeargumenteerd en snel vergeten.