VNG denktank: eerst de burger

De publieke zaak is niet langer het monopolie van de overheid, maar steeds meer een zaak van de samenleving zelf.

Dat concludeert de Denktank van de VNG in het vandaag gepresenteerde rapport Van eerste overheid naar eerst de burger. Gemeenten moeten een nieuwe rol aannemen. Inspelen op en aansluiten bij maatschappelijke initiatieven moet voor gemeenten een kernkwaliteit worden.

De Denktank onder leiding van Rob van Gijzel (burgemeester van Eindhoven) onderzocht de drijfveren van initiatiefnemers, de drempels die zij tegenkwamen in de ontwikkeling van hun initiatieven en de betekenis van maatschappelijke initiatieven voor gemeenten. “Misschien is wel de belangrijkste ontdekking die we hebben gedaan dat wij als overheid al lang niet meer altijd als eerste aan zet zijn,” aldus Van Gijzel. “En als we het wel zijn, kunnen we dat soms maar beter laten. Best een schokkende ontdekking, want we bedoelen het zo goed, wij bestuurders, raadsleden en ambtenaren.”

Tips voor gemeenten

Gemeenten moeten dus veranderen. Klassieke reacties als “Dit past niet in het beleid” of  “Dit krijgen we nooit door de raad” passen daar niet in. Van Gijzel: “Gemeenten moeten al die mensen achter maatschappelijke initiatieven de hand reiken, zodat initiatieven ruimte krijgen om te ontstaan en te bloeien.” De Denktank geeft hiervoor een aantal tips.

1. Kies een nieuwe rolopvatting die past bij de nieuwe maatschappelijke realiteit;
2. Ontwikkel een ruimere definitie van de ‘publieke zaak’ die aansluit bij de dynamiek van maatschappelijke initiatieven;
3. Geef blijk van erkenning en waardering in contacten met mensen die zich inzetten voor een maatschappelijk initiatief;
4. Stel hoge eisen aan het optreden van de gemeente, want de gemeente heeft veel invloed;
5. Benut maatschappelijke initiatieven als experimenten voor beleid;
6. Hou rekening met de specifieke uitdagingen die zich per fase van een initiatief aandienen;
7. Grijp de kansen die voortvloeien uit maatschappelijke initiatieven ten volle aan.

Jorritsma

VNG voorzitter Annemarie Jorritsma reageert enthousiast op de bevindingen van de commissie Jaarbericht. “Ik vind het een fantastische titel: het gaat niet over ons, de gemeenten, maar over de burger. Eigenlijk is dit de onderbouwing van iets wat al langer aan de gang is. Wat mij betreft verplichte vakliteratuur voor gemeentebestuurders. De VNG gaat dit zeker benutten bij de transities in het sociaal domein.

Dit boekje geeft ons handreikingen voor een probleem waar we mee worstelen. En dat is precies waarom we de VNG-Denktank hebben opgezet: om eens een tandje dieper door te denken over maatschappelijke problemen.”

Tagged With: participatie, VNG Filed Under: Bestuur, Participatie, Werk