Real-time reisinformatie kan ook mooi de weg wijzen naar beter en goedkoper openbaar vervoer, zoals berekeningen al laten zien.
– VISIE –
Niels van Oort
Over informatie heeft de hedendaagse OV-reiziger steeds minder te klagen. Thuis, op telefoon en op elektronische halteborden wordt op de minuut aangekondigd hoe laat de volgende bus of tram verschijnt. Wat vergeten wordt is dat al deze real time reisinformatie ook de weg kan wijzen naar beter en tegelijk goedkoper openbaar vervoer. En dat is goed nieuws in tijden dat de bezuinigingsnoodzaak het voortbestaan van bus- en tramlijnen bedreigt.
OV-bedrijven hebben enorm geïnvesteerd in real-time reisinformatie aan de reiziger. Daar worden reizigers blij van, want weten hoe lang je moet wachten creëert innerlijke rust, geeft ruimte en maakt het wachten dragelijk. Terecht knallen de champagnekurken bij de OV-bedrijven als er weer zo’n systeem operationeel gaat. Gelukkig weer eens een lichtpuntje in tijden van bezuinigingen, mijlpaal bereikt, complex project afgesloten, over tot de orde van de dag. Of toch niet?
Wat in de euforie van de oplevering vaak wordt vergeten is waar het óók om draait. Tevreden goedgeïnformeerde reizigers is één. Beter en goedkoper openbaar vervoer is de twee die op dit moment nog wordt verwaarloosd. Die real-time reisinformatie komt namelijk uit een enorme database met gegevens. Bussen, trams en metro’s vertellen ons – onder het mom van reisinformatie – structureel wat ze doen bij welke halte. Rijden, wachten, rijden tot op de seconde nauwkeurig.
Al na een paar dagen is er een schat aan operationele data beschikbaar die ons precies kan vertellen waar en hoe het beter moet!
Meer passagiers
Openbaar vervoer is seconden-business, net zoals het in de supermarkt draait om eurocenten. Als op een drukke buscorridor elke bus 30 seconden sneller rijdt, kan dat op jaarbasis al 2 tot 4 ton exploitatiekosten schelen. Een doorlichting van de OV-data in Den Haag liet zien dat er nog minstens 8 miljoen aan maatschappelijke baten per jaar voor het oprapen liggen door het verbeteren van de betrouwbaarheid. Door goed te kijken naar de detailprestaties van het OV wordt zichtbaar waar ze vastlopen in het verkeer of waar de dienstregeling niet goed is. We zien waar reizigers onnodig staan te wachten en waar de bus veel sneller kan.
De oplossingen zijn ook beschikbaar: het lijnennet kan nog steeds beter aansluiten bij de verplaatsingsbehoefte van de reizigers, in de dienstregeling is ruimte voor een meer reizigersgeoriënteerde aanpak en ook in de uitvoering zit nog steeds verbeterpotentieel. Prognoses geven aan dat er 5-15% meer reizigers aan te trekken zijn. Slim kijken naar operationele knelpunten loont.
Bezuinigen
Het structureel gebruik van real-time reisinformatie staat helaas nog in de kinderschoenen. Deels begrijpelijk, als het dan eenmaal draait is een periode van rustig oogsten een normale menselijke reflex. Maar in tijden van bezuinigingen, waar voor veel lijnen opheffing of verschraling dreigt, is dat niet voldoende. OV beter én tegelijk goedkoper maken, is toch een veel betere ‘bezuinigings’-strategie?
Het is de rol van gemeenten, provincies en OV-autoriteiten om juist in deze tijden de blik op de reiziger te houden en samen met OV-bedrijven scherp te blijven. Neem het initiatief, zoals Wethouder Wiebes in Amsterdam voorstelt.
U vertegenwoordigt immers de klant. Of ga samen met vervoerders aan de slag. Een grondige doorlichting maakt een echte kwaliteitssprong mogelijk mét kostenbesparing. Reisinformatie op straat: van doel, naar middel. Laten we daar voor gaan.
Niels van Oort is senior adviseur openbaar vervoer bij Goudappel Coffeng. Hij promoveerde in 2011 op betrouwbaar openbaar vervoer.
openOV ontvangt realtime informatie van GOVI (Stadsregio Amsterdam, Stadsgewest Haaglanden, Provincie Utrecht, Provincie Noord-Brabant, Provincie Zeeland). Zij stuurt deze door informatie naar serviceproviders. Met deze infrastructuur is het mogelijk om realtime reisapplicaties te voeden. De bekendste applicatie is inmiddels OVinfo, het is op dit moment de enige applicatie in de markt die alle actuele berichten en vrije teksten die op een haltepaal te zien zijn, ook weergeeft op een mobiele telefoon. Na onderzoek blijkt het ook de enige applicatie te zijn dit rituitval aan de reiziger toont.
De innovatie is daar niet gestopt. De open source multimodale routeplanner “OpenTripPlanner” is uitgebreid om realtime berichten direct te integreren in het plan algoritme. Direct, en dus niet achteraf. Hiermee is dus altijd een actuele route te plannen die gegeven de de huidige situatie correct is. Het beste alternatief bij de volgende overstap. In tegenstelling tot een statische routeplanner, waar de actuele tijden aan het eind van de planning worden toegevoegd.
Met de vrijgave van reisinformatie door GOVI, waar wethouder Wiebes ook aan heeft bijgedragen, is binnen 1 jaar meer bereikt dan op 3 september 2012 wordt gevierd bij het 20 jarige bestaan van 9292. Ik weet nog wel 5 miljoen extra te besparen: dat kost de vervoerders gazamenlijk 9292. Er zijn nu goedkopere alternatieven.