Meer buitengewoon opsporingsambtenaren (boa’s) kunnen voortaan een wapenstok krijgen. De drempel hiervoor wordt omlaag gebracht, en de beslissing komt in de eerste plaats bij het lokale gezag te liggen.
Dit melden de bonden na overleg met minister Grapperhaus van Justitie. Een van de afspraken is: ‘Het lokale gezag beslist aan de hand van het veiligheidscriterium over toekenning van geweldsmiddelen. De minister toetst achteraf.’ Grapperhaus moet tot nu toe van tevoren toestemming geven, waarop veel aanvragen afketsen.
Driehoek aan zet
De huidige uitzondering wordt straks de regel, ook door de introductie van het nieuwe veiligheidscriterium, zo is de bedoeling. Grapperhaus volgt dan in principe het oordeel van de ‘lokale driehoek’ van burgemeester, politie en justitie. De minister wil de nieuwe regels nog voor de zomer aan de Tweede Kamer voorleggen. Als Tweede en Eerste Kamer akkoord zijn, kunnen de boa’s ermee aan de slag.
Boa’s dringen al lang aan op ruimere beschikbaarheid van verdedigingsmiddelen. Ze hebben naar eigen zeggen steeds vaker te maken met agressie, zeker sinds de coronamaatregelen. Diverse incidenten haalden het nieuws, maar de minister volhardde eerst in zijn weigering, wat tot acties van boa’s leidde.
Rekenschap afleggen
Boa’s die de wapenstok trekken, moeten achteraf wel rekenschap afleggen. Ook moeten de wapendragers op termijn allemaal dezelfde selectie en training ondergaan als agenten.
Bij wijze van proef worden ‘zo spoedig mogelijk’ op verschillende plekken in het land al boa’s met de wapenstok uitgerust. Grapperhaus volgt of die experimenten naar tevredenheid verlopen.
Pepperspray onderzocht
Sommige boa’s zouden zich ook graag wapenen met pepperspray, maar daaraan zitten volgens Grapperhaus meer haken en ogen. Dat mag bijvoorbeeld niet gebruikt worden tegen groepen. Daarom gaat hij eerst onderzoeken wat er mogelijk is. Voor het eind van het jaar moet er meer duidelijk zijn.
BOA Masterclass Sturen met de Wpg
Waar nog geen 1 journalist goed onderbouwd over heeft geschreven is het feit dat de Regeling Toetsing Geweldsbeheersing Buitengewoon opsporingsambtenaren (RTGB) exact hetzelfde is als voor de politie (RTGP waarbij de P staat voor Politieambtenaren). Iedere BOA die reeds beschikt over geweldsbevoegdheid en (eventueel functie afhankelijk) handboeien moet net als een politieambtenaar jaarlijks een praktijktoets afleggen die bestaat uit diverse stages/scenes. Alleen is deze voor de politieambtenaar net wat uitgebreider doordat deze ook moet aantonen hoe op een voorgeschreven en geoefende wijze om te gaan met wapenstok en pepperspray. Dus als de BOA wordt uitgerust met wapenstok naast de reeds aanwezige handboeien zal deze eerst geoefend moeten worden in een juist gebruik en de toets succesvol moeten afleggen. De snelheid waarmee de ontwikkelingen nu gaan wekken de indruk dat de verstrekking van de wapenstok zomaar wordt ‘uitgedeeld’. Dat kan dus wettelijk niet.
Feitelijk had de BOA al veel eerder moeten zijn getoetst en uitgerust met de wapenstok; als je mensen op pad stuurt om de wet te handhaven, en je verstrekt ze na toetsing wel handboeien maar geen bijkomend middel dan is dat tegenstrijdig. Je verwacht dat ze in problemen kunnen komen en dat ze dan de handboeien kunnen benutten om een aangehouden verdachte af te voeren maar een middel om geweld te beteugelen of af te wenden krijgt men niet. Dat is alsof je militairen op uitzending stuurt met een waterpistool omdat ze de vijand geen pijn mogen doen…
Alleen is de aanleiding voor deze stroomversnelling genaamd ‘corona handhaving’ in mijn optiek een foute. Want er moet door de BOA (en ook de politie) gehandhaafd worden op ongrondwettelijke en ongrondrechtelijke maatregelen. En we hoeven alleen maar in de geschiedenis te kijken als er steeds strenger gehandhaafd gaat worden op nog meer beperking van (bewegings-) vrijheid en (nog) meer overheidsdwang.
Dus BOA’s extra middelen ? Ja.
Maar niet nu. Eerst moet deze corona gekte opgelost zijn.