De Kiesraad vindt het goed dat er een proef komt om kiezers met een verstandelijke beperking te helpen in het stemhokje, en zou het experiment liefst uitbreiden naar alle gemeenten. In de huidige opzet kunnen slechts tien tot vijftien gemeenten meedoen. Ook wil de raad dat het experiment sneller wordt afgerond dan de beoogde vijf jaar.
De experimentenwet assistentie bij stemmen maakt het mogelijk de komende vijf jaar te experimenteren met assistentie in het stemhokje aan alle kiezers. Nu is dat alleen mogelijk voor kiezers met een lichamelijke beperking.
Proef in alle gemeenten
Demissionair minister Ollongren besloot deze zomer tot de proef in tien tot vijftien gemeenten. Omdat volgens haar nog niet duidelijk was hoeveel kiezers gebruik willen maken van de hulp of in welke vorm, wilde Ollongren eerst beperkt experimenteren. Per gemeente kunnen maximaal twintig stembureaus meedoen. Een stembureaulid dat hiervoor getraind is, gaat de kiezers helpen.
De Kiesraad pleit ervoor dat alle gemeenten aan het experiment kunnen meedoen: ‘Als meer gemeenten deelnemen aan het experiment wordt het verkregen beeld representatiever. Bovendien geeft dat iedere kiezer de mogelijkheid om assistentie te krijgen bij het stemmen, waar ook in Nederland,’ zo schrijft de autoriteit op het gebied van verkiezingen. Daarnaast pleit de Kiesraad ervoor dat het experiment sneller wordt afgerond.
Goed trainen belangrijk
Een assisterend stembureaulid helpt met het vouwen van het stembiljet, het aankruisen van de gewenste kandidaat en het stembiljet in de stembus doen. Daarbij moet het voor de stemhulp duidelijk zijn dat de kiesgerechtigde ‘ondubbelzinnig een lijst- en kandidaatskeuze kan maken,’ benadrukt de raad. ‘Onduidelijke aanwijzingen van de kiezer, mogen er niet toe leiden dat de bijstandsverlener zelf een interpretatie maakt. Ook al is dit ingegeven door goede bedoelingen. Het is belangrijk om bijstandsverleners hierop goed te trainen.’
Als het stembureaulid tot de conclusie komt dat de kiezer zijn of haar keuze niet ondubbelzinnig kan aangeven, dan wordt de bijstandspoging gestaakt. Het conceptwetsvoorstel bepaalt dat het stembiljet dan onbruikbaar wordt gemaakt.
Ook voor kiezers met een lichamelijke beperking zou de Kiesraad graag zien dat alleen een getraind stembureaulid bijstand kan verlenen. ‘Dat zorgt dat alle kiezers met een beperking op dezelfde manier worden behandeld, ongeacht de aard van de beperking. Ook wordt zo stigmatisering van kiezers met een (licht) verstandelijke beperking ten opzichte van kiezers met een lichamelijke beperking voorkomen.’
Geef een reactie