Aanbestedingsregels bij sociale detachering blijven vraagteken

Staatssecretaris Keijzer van Economische Zaken kan geen duidelijkheid bieden over een versoepeling van de aanbestedingsplicht voor sociale ondernemingen, zoals gemeentelijke sw-bedrijven. De status van gehandicapte en kansarme werknemers blijft onduidelijk als zij niet in dienstverband werken, maar gedetacheerd zijn.

Dat blijkt uit antwoorden op Kamervragen. ‘Het is aan de rechter of de argumentatie in een bepaald geval sluitend is en of deze werknemers meetellen voor het 30-procentcriterium,’ schrijft Keijzer. Dit criterium houdt in dat ondernemingen die minimaal 30 procent gehandicapten of kansarmen in dienst hebben en waarvoor het bieden van werk aan deze groepen het hoofddoel is, een voorkeursbehandeling bij aanbestedingen kunnen krijgen.

Makkelijker maken

Hierdoor mogen bijvoorbeeld aan sociale werkvoorziening (sw)-bedrijven op basis van de Aanbestedingswet ‘voorbehouden opdrachten’ worden gegund. Dit wil zeggen dat er geen inschrijvers worden toegelaten die niet voldoen aan het criterium. ‘De reden om opdrachten voor te behouden aan dergelijke werkplaatsen, programma’s of ondernemingen is gelegen in het feit dat dit het makkelijker voor hen maakt om opdrachten te verwerven,’ legt Keijzer uit.

Maar, wilden Kamerleden weten, tellen gedetacheerde werknemers ook mee voor dit criterium? ‘In de praktijk lijkt er wat discussie te zijn over de vraag wanneer iemand nou formeel een werknemer is. Kun je gedetacheerde mensen ook meetellen als werknemer? Dat is een knelpunt,’ zei GroenLinks-Kamerlid Tom van der Lee tijdens een debat in juni.

Aanknopingspunten

Keijzer moest toen al het antwoord schuldig blijven, en dat blijft ze na aanvullende schriftelijke vragen van ChristenUnie-Kamerlid Eppo Bruins. De rechter moet er dus maar over beslissen. Wel ziet Keijzer in de jurisprudentie ‘voldoende aanknopingspunten’ om een gedetacheerde werknemer aan te merken als werknemer ‘als sprake is van een duurzame arbeidsrelatie’. Maar: ‘Benadrukt moet worden dat de precieze uitwerking en invulling van de criteria altijd afhankelijk blijft van de concrete omstandigheden van het geval.’

De interpretatie van de op Europese richtlijnen gebaseerde Aanbestedingswet blijft daarmee onduidelijk ten opzichte van de Participatiewet. Die laatste verplicht werkgevers mensen met een arbeidsbeperking aan het werk te helpen. Gedetacheerde werknemers tellen voor deze verplichting gewoon mee.