Geen vrije keuze in burgerlijke staat

Minister Dekker voor Rechtsbescherming ziet geen mogelijkheid om de registratie in de burgerlijke stand meer een vrije kwestie te maken, bijvoorbeeld door een andere registratie dan ‘gescheiden’. Dit omdat iedere burgerlijke staat zijn eigen juridische consequenties heeft. Dat schrijft hij in antwoord op Kamervragen.

Tweede Kamerlid Vera Bergkamp van D66 stelde vragen over het bericht dat twintigers en dertigers minder trouwen. Naar aanleiding hiervan voelt zij minister Dekker aan de tand over de werking van de burgerlijke stand, over het doel van de registers en akten van geboorte, geregistreerd partnerschap, huwelijk, echtscheiding en overlijden.

Twee registers

Zo vroeg Bergkamp waarom er een register voor zowel het huwelijk als echtscheidingen bestaat binnen de burgerlijke stand. Die veronderstelling berust volgens Dekker op een misverstand. Er bestaat één register, namelijk het huwelijksregister waarin de huwelijksakten worden opgenomen. Als een huwelijk vervolgens wordt ontbonden door echtscheiding, wordt daarvan een aantekening gemaakt op de huwelijksakte.

Aanpassing burgerlijke stand

Bergkamp wilde daarnaast weten of er in de in de ‘veranderende maatschappij’ aanpassingen mogelijk zijn in de burgerlijke stand, ‘waarbij gekeken wordt naar een betere aansluiting bij de brede diversiteit aan leefvormen’. De vraag is met name gericht op de burgerlijke staat ‘gescheiden’. De enige manier om daar vanaf te komen is op dit moment door te hertrouwen of door het aangaan van een geregistreerd partnerschap. Volgens Bergkamp moet je kunnen kiezen voor een categorie als ongehuwd of alleenstaand, omdat gescheiden een negatieve associatie met zich mee kan brengen.

Juridische consequenties

Maar daar denkt Dekker anders over, omdat aan elke burgerlijke staat rechten en plichten zijn verbonden. ‘Het vrijelijk kunnen kiezen zou met zich mee kunnen brengen dat iemand de mogelijkheid krijgt om zich te onttrekken aan verplichtingen jegens anderen,’ aldus Dekker. Hierdoor ontstaat volgens de minister onduidelijkheid over het al dan niet bestaan van rechten en verplichtingen, bijvoorbeeld tot het betalen van partneralimentatie. ‘De burgerlijke staten “ongehuwd” en “gescheiden” hebben verschillende juridische consequenties. Daarom is het van belang om onderscheid te (blijven) maken,’ onderstreept Dekker.

Aanpassingen

Ook wijst hij op het feit dat de burgerlijke stand nog in 2016 en 2017 is aangepast, onder meer de procedure voor het aangaan van een huwelijk en van een geregistreerd partnerschap. Er is een kans dat er volgend jaar nog aanpassingen komen naar aanleiding van de Staatscommissie Herijking Ouderschap, die begin 2019 met aanbevelingen komt. ‘Bij aanpassingen in het personen- en familierecht worden uiteraard de gevolgen voor de burgerlijke stand nadrukkelijk in het oog gehouden.’