Grootschalige toeslagenfraude is te voorkomen door beter samenwerking. Een onderzoek naar het GBA moet alvast meer uitkomst bieden.
Het gaat om nauwere informatiesamenwerking tussen gemeenten, het UWV, de SVB en de Belastingdienst, zegt vice-voorzitter Simon Rijsdijk van de Nederlandse Vereniging Voor Burgerzaken tegen Binnenlands Bestuur. Rijsdijk wijst op het project ‘Naar Betrouwbare Persoonsgegevens’ en het onderzoekrapport Kwaliteitsverbetering van de GBA in de praktijk (zie bijlage) om gemeenten op weg te helpen tijdens hun werk aan de administratie.
Uit het onderzoek blijkt dat huisbezoeken kostbaar zijn, maar vaak ook nuttig. Een praktijkvoorbeeld uit het rapport.
“Op een adres dat administratief leegstaat in Purmerend brandt licht. We treffen zes Polen aan, variërend in leeftijd van rond de twintig tot in de zestig; vijf mannen en een vrouw. We communiceren in gebrekkig Engels en Duits. De huiseigenaar wordt gebeld. en neemt aanvankelijk een agressieve houding aan.”
“De huurders zijn niet op de hoogte van de noodzaak tot inschrijven. Zij melden dat het uitzendbureau altijd de huisvesting regelt. Zij horen vaak één dag van tevoren dat ze naar een andere stad gaan. Iedereen geeft netjes zijn gegevens en zegt naar het gemeentehuis te komen om zich in te schrijven. Het lijkt handig om een instructie voor inschrijven GBA in diverse talen beschikbaar te hebben en te kunnen ophangen in huizen als deze.”
Toeslagenfraude
De fraude met toeslagen staat hoger op de agenda na het ontdekken van de zogeheten Bulgarenroute. De Oost-Europeanen maakten vrij eenvoudig misbruik van Nederlandse huur- en zorgtoeslagen na het sluiten van een vals huurcontract en het inschrijven bij verschillende gemeenten.
“We moeten met risicoprofielen gaan werken”, vindt Rijsdijk. Een GBA-inschrijving wordt daarmee niet langer routinezaak. Als er signalen zijn dat iets niet in de haak is, moet adresonderzoek worden gedaan.
Ik hoor dat samenvoegen van bestanden al vele jaren. En men blijft het zeggen, maar doet het vervolgens niet?.of niet voldoende. Tevens blijkt het niet zo makkelijk te mogen: men mag namelijk niet bestanden aan elkaar koppelen die bestemd zijn voor een bepaald doel:
Het College bescherming persoonsgegevens (CBP) stelt dat de overheid in strijd handelt met het in de wet verankerde principe van doelbinding.
CBP constateert in zijn terugblik op 2012 dat de overheid in toenemende mate persoonsgegevens verzamelt en aan elkaar koppelt. Hierdoor neemt het gevaar van een onzorgvuldige en met de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) strijdige omgang met persoonsgegevens door de overheid toe.
Zo zie je maar weer wat er van tegenstrijdige beleidsvoering (of het denken daaraan) terecht komt: groter wordende verliezen aan geld en vertrouwen?.terwijl het probleem blijft bestaan.