Gemeenten vinden dat ‘het verkiezingsproces niet meer uitvoerbaar is en daardoor op den duur aanleiding kan geven tot twijfel aan de betrouwbaarheid van de verkiezingsuitslag’. Er is een werkgroep gevormd om te bekijken ‘hoe het beter kan en beter moet’.
In de werkgroep bespreken de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), het ministerie van Binnenlandse Zaken, de Kiesraad en de Nederlandse Vereniging voor Burgerzaken (NVVB) wat er anders moet bij de Kamerverkiezingen, die vooralsnog gepland staan voor 2021. De VNG en NVVB hebben hiervoor samen de verkiezingsagenda 2021 gelanceerd.
Digitaal en blockchain
Op de agenda staat prominent de vervanging van het rode potlood. Digitaal stemmen, eventueel ‘plaatsonafhankelijk’ en met behulp van blockchaintechnologie, zou verder onderzocht moeten worden. Een andere mogelijkheid is ‘het realiseren van het elektronisch tellen van de stembiljetten, in combinatie met een nieuw model stembiljet’.
Kandidatenlijsten
Ook de communicatie richting burgers zou wel wat moderner mogen. ‘Agendapunten zijn het digitaal publiceren van de kandidatenlijsten in plaats van het verspreiden van een papieren versie en het digitaal aanleveren van de ondersteuningsverklaringen.’
Stembiljet herzien
Als er toch per se op papier gestemd moet blijven worden dan moet er alsnog wat veranderen, stellen de gemeenten, want ‘het huidige stembiljet is niet langer hanteerbaar. Het stemgeheim komt in het geding door de grootte van het formulier en ook het risico op verhoging van het aantal fouten in het telproces neemt toe.’ Dat heeft te maken met het toenemende aantal partijen dat deelneemt aan de verkiezingen.
In het weekend
Opvallend is ook dat gemeenten de openingstijden van de stembureaus willen verkorten. Deze wens lijkt echter samen te hangen met het huidige handmatige tellen, wat ‘het niet langer uitvoerbaar maakt om de uitslagen volledig op de dag van stemming te verwerken’. Verder willen lokale overheden de verkiezingsdag (normaliter woensdag) verplaatsen naar een dag in het weekend.
Leeftijd stembureauleden
Ook wordt aandacht gevraagd voor meer en betere toegang tot de stembureaus voor mensen met een beperking. De kwaliteit van de stembureauvoorzitters en -leden is een ander onderwerp van discussie. Daarbij wordt onder meer als punt genoemd: ‘De (oudere) leeftijd van leden onder de loep nemen.’
