• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar
  • Skip to footer
Lees voor
  • Contact
  • Nieuwsbrief

Gemeente.nu

Nieuws voor gemeenten

  • Bedrijfsvoering
    • Aanbestedingen
    • AI
    • Belastingen
    • Burgerzaken
    • Communicatie
    • Digitalisering
    • Financiën
    • Ondernemersbeleid
    • Organisatie
    • Privacy
    • Vergunningen
  • Sociaal
    • Bijstand
    • Decentralisatie
    • Integratie
    • Jeugdzorg
    • Onderwijs
    • Ouderen
    • Schuldhulp
    • Sport
    • Werk
    • Wmo
  • Veiligheid
    • Boa
    • Cybersecurity
    • Evenementen
    • Handhaving
    • Ondermijning
    • Openbare orde
  • Ruimte & Milieu
    • Afval
    • Bodem
    • Bouw
    • Duurzaamheid
    • Energie
    • Infrastructuur
    • Leefomgeving
    • Omgevingswet
    • Smart city
  • Loopbaan
    • Cao
    • Integriteit
    • Leiderschap
    • Mobiliteit
    • Ontwikkeling
    • Pensioen
  • Bestuur
    • College
    • Gemeenteraad
    • Participatie
    • Samenwerking
    • Raadsledennieuws (archief)
  • Partners
    • KaFra Housing
    • KPN
    • Lefebvre Sdu
    • Segment
  • Whitepapers
  • Opleidingen

Hoe een sociaal plan vertrouwen van werknemers kan winnen

3 mei 2012 door Nico van Wijk

Gemeenten krijgen steeds meer te maken met bezuinigingen op de eigen organisatie. Twee kenners geven adviezen over de juiste uitvoering van sociale plannen bij gemeenten. “Een raamsociaalplan is te algemeen.”

Aan het woord zijn arbeidsrechtadvocaat Ralph Jan van der Ham en interim-manager Arie de Ruijter, die een boek schreven over het opstellen en vooral het uitvoeren van sociale plannen bij reorganisaties. “Met een gekopieerd sociaal plan van een andere gemeente ben je er niet. Het is altijd maatwerk. En je moet ervaring hebben met de uitvoering, anders word je geconfronteerd met  nare consequenties”, ziet De Ruijter, die vaak in de arm wordt genomen bij de onderhandelingen over een sociaal plan.

Voorbereiden

Van der Ham vult aan dat een zogenaamd “raamsociaal plan” te algemeen is, terwijl het ook volgens de arbeidsrechtadvocaat juist van groot belang is maatwerk te leveren. De sleutelwoorden: “Voorbereiden, voorbereiden, voorbereiden.” Om van de uitvoering van een sociaal plan een succes te maken, willen De Ruijter en Van der Ham dan ook juist aan het begin van het proces om tafel met alle partijen.

Ja, alle partijen, want dat is een andere voorwaarde voor succes. Vaak legt een directie het maken van een sociaal plan neer bij HR-medewerkers en gaat voorbij aan de noodzakelijke input van andere disciplines. Een multidisciplinair team van leidinggevenden, personeelszaken, de afdeling financiën en communicatie. Die moeten samenwerken tijdens de reorganisatie, wat nog te weinig gebeurt.

Meestal wordt een reorganisatie ingezet met het oog op bezuinigingen. Zonder financiële expertise komt dat niet goed. Vervolgens moeten communicatiemedewerkers het besluit binnen de organisatie en daarbuiten onder de mensen krijgen. Dan krijg je vaak het idee dat een groot aantal mensen worden ontslagen, terwijl het gaat om arbeidsplaatsen en mensen vaak door natuurlijk verloop voor de uitgang kiezen. 

Transparante en volledige communicatie helpt om mensen te laten begrijpen dat ingrepen in het personeelsbestand onontkoombaar zijn. “Je geeft meestal niets uit handen door eerlijk te zijn over de op handen zijnde reorganisatie.”

Angstcultuur

“Als je reorganiseert, moet je duidelijk maken waarom dat nodig is en dit netjes doen”, zegt de Ruijter. “Anders ontstaat een achterdochtige sfeer bij de achterblijvers.” Van der Ham vult aan dat een sociaal plan vooral ook gaat om psychologie. “Het is niet alleen juridisch. Je moet het doen op zo’n manier dat het landt. Een angstcultuur op de werkvloer na een reorganisatie komt nog te vaak voor.”

De vakbonden willen ontslagen voorkomen door medewerkers te begeleiden van werk naar werk. “Het kan zeker goedkoper zijn om mensen naar ander werk te begeleiden en sociaal gezien veel beter”, zegt Van der Ham. Een absolute werkgarantie is uit de tijd.  “Het is niet meer zo, dat je vanaf je 17de tot je pensioen bij dezelfde werkgever blijft”, stelt De Ruijter. “Ook bij gemeenten kan dit niet. Met begeleiding van werk naar werk kan je hele goede resultaten boeken en dat zien de achterblijvers ook…”

Rechtspositie ambtenaren

Dan het verschil tussen de publieke en private sector. Bestaat dat wel? “Het proces is wel anders”, verklaart Van der Ham. “Bij de overheid, als grote werkgever, komt de begeleiding van werk naar werk wel vaker voor. De toetsing over de juistheid van een besluit vindt achteraf het proces plaats, terwijl je in de private sector op voorhand naar het UWV en de kantonrechter moet.”

En het is moeilijker om een ambtenaar te ontslaan, of niet? Nee. Niet volgens De Ruijter. “In 1982 was deze discussie ook al gaande. Het ambtenarenrecht werkt wel anders dan het arbeidsrecht, maar als de overheidswerkgever aannemelijk kan maken dat hij voor een aantal medewerkers geen passend werk meer heeft en de regels netjes heeft nageleefd dan zie ik geen verschil.”

Last-in-first-out

Een andere, actuele discussie dan: het last-in-first-out principe. Minister Liesbeth Spies wil hier graag van af; het staat nog vaak in de sociale plannen voor ambtenaren. Om een jongere generatie te behouden zou het afspiegelingsprincipe een betere zijn. In het arbeidsrecht is het afspiegelingsbeginsel het uitgangspunt. Het is de vraag waarom vooral de vakbonden graag willen vasthouden aan dit principe.

Dat heeft volgens de schrijvers te maken met de achterban van de bonden: voornamelijk grijs of kaal en blank en man. De generatie van leden die ouder zijn dan 55 zouden er logischerwijs geen enkel probleem hebben dat de laatste die was aangenomen als eerste moet vertrekken bij een reorganisatie. “Veel bonden worden daarmee steeds meer een deelbelangenbehartiger in plaats van dat ze staan voor een algemeen belang. De discussie daarover is ook in de maatschappij gaande en het komt de positie van vakbonden helaas niet ten goede”, ziet Van der Ham.

“Als de oudere generatie straks met pensioen gaat, zakken ze mogelijk door een kritieke grens, maar een goed functionerende vakbeweging met een gebalanceerde leeftijdsopbouw van leeftijden is wel noodzakelijk voor een juiste balans van verhoudingen.”

Vertrouwen

Het zijn al met al geen eenvoudige tijden. Het sociaal plan is meer dan ooit nodig. Het is volgens De Ruijter wat dit betreft niet de vraag hoe je een goed sociaal plan maakt, maar hoe je een sociaal plan goed uitvoert. Het nodige maatwerk komt voort uit gesprekken.

Er zullen nog maar weinig mensen zijn die kiezen voor de kaasschaaf. Maar wat zijn de alternatieven? Van der Ham geeft voorbeelden van oplossingen op de werkvloer zonder kaasschaaf in de hand. “Mogelijk kan je iemand bewegen voor prepensioen te kiezen. En als een managementfunctie vervalt in een reorganisatie zijn er best mensen die vanwege behoud van werkgelegenheid liever weer hun oude werk gaan doen. Hoe dan ook wil ik graag herhalen dat een goede voorbereiding van het grootste belang is.”


Alternatieven voor de kaasschaaf? Die zijn er. Volgende week presenteren de auteurs wel tien alternatieven uit hun boek op Gemeente.nu.

Tagged With: bezuiniging Filed Under: Financiën

Lees 2 reacties
Vorige artikel
Gevolgen van bezuinigingen in huishoudboekje
Volgende artikel
BAG voor woningtelling uitgesteld tot 2014

Reader Interactions

GERELATEERD

tweede kamer jeugdzorg

Extra bezuiniging jeugdzorg blijft in de lucht hangen

Het begrotingsdebat over jeugdzorg in de Tweede Kamer heeft maandag voor meer verwarring dan opheldering gezorgd. Nog steeds is niet duidelijk of de extra bezuiniging van 511 miljoen euro op de jeugdzorg wordt uitgevoerd of geschrapt. Demissionair staatssecretaris Van Ooijen (Jeugd en Preventie) zette maandagochtend op verzoek van de Tweede Kamer op een rij hoe... lees verder

Na akkoord over jeugdzorg: bezuiniging moet van tafel

Gemeenten zeggen prijsstijgingen in de jeugdzorg alleen te kunnen betalen als het kabinet voorgenomen bezuinigingen op de sector van tafel haalt. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) pleit hier nogmaals voor naar aanleiding van het akkoord over een nieuwe cao voor jeugdzorgmedewerkers. Bonden en werkgevers hebben na slepende onderhandelingen en acties van het personeel onder... lees verder

‘Meer geld naar gemeenten voor kwetsbare jongeren’

Er moet meer geld naar gemeenten om kwetsbare jongeren aan werk te helpen. Dat schrijven de wethouders van Amsterdam, Utrecht, Eindhoven en Den Bosch in een brandbrief aan de Tweede Kamer. Ze vrezen dat de jongeren thuis op de bank belanden. Het gaat om jongeren die het speciaal- of praktijkonderwijs hebben afgerond en voorheen vaak... lees verder

Comments (2)

  1. J.Burema says

    3 mei 2012 at 17:03

    Gemeenten schieten veel te kort in de praktijk in hebben volledig hun vertrouwen verloren bij de belevingswereld van Burgers. Het gehele Besturendsvermogen behoudzuchtig vasthouden aan hun verworven positie en privileges. Het beste is Gemeenten volledig wegsaneren tot 20 Regio’s in Provincies tot 4 federale districten is makkelijk te doe.Nu de invoering van informatechnologie al is ingevoerd zitten we op Lokale nieveaus met veel te veel Ambtelijke Wetgeving -en Regels die niet meer passen binnen de huidige Technologische systeem. Niemand is meer verantwoordelijk bij projecten die 50 % ver boven de begroting zitten in zijn eigelijk Art: 12 die geen bestaansrecht meer hebben. De bevolking wordt hierbij de dupe van in worden veelal gestrigmatiseerd wat weer uit werkt naar Biotechnologische Virus verspreiders.

    Beantwoorden
  2. Gerben says

    3 mei 2012 at 13:57

    Vertrouwen moet je dat winnen?

    De basis is en moet toch zijn vertrouwen en dat kun je maar een keer verspelen? En dat is voor de gemeente als werkgever landsbreed allang het geval.

    Beantwoorden

Geef een reactie Reactie annuleren

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Primary Sidebar

TOPVACATURES

Senior beleidsadviseur onderwijs – Gemeente Eindhoven

Senior Beleidsmedewerker Wmo – Gemeente Eindhoven

Strategisch Financieel Adviseur – Gemeente Westland

Senior adviseur ruimtelijke ordening – Gemeente Waddinxveen

Toezichthouder (fysieke leefomgeving, bouw- en woningtoezicht) Gemeente Hoeksche Waard

Meer vacatures

LAATSTE ARTIKELEN

Nieuwe inzichten over levensloop woningen

13 juni 2025

19 juni | Bezwaar en beroep decentrale overheden

12 juni 2025

makelaar huizenprijzen

Huizenprijzen blijven komende jaren doorstijgen

12 juni 2025

25 sep | Driedaagse opleiding Ondermijning

12 juni 2025

Algoritmekader

Amsterdam gestopt met AI-pilot voor bijstandsaanvragen

12 juni 2025

GEMEENTE.NU PARTNERS

‘Met een integrale aanpak kun je de jeugd beter helpen’
  • Segment

‘Met een integrale aanpak kun je de jeugd beter helpen’

‘Alles onder de Wet open overheid is openbaar, tenzij…’
  • Segment

‘Alles onder de Wet open overheid is openbaar, tenzij…’

‘Nieuwe locatie voor een school roept vaak weerstand op’
  • Segment

‘Nieuwe locatie voor een school roept vaak weerstand op’

Crisisbeheer: voorbereiden op cyberaanvallen 
  • Segment

Crisisbeheer: voorbereiden op cyberaanvallen 

Vernieuwend opleidingsaanbod gebiedsontwikkeling
  • Segment

Vernieuwend opleidingsaanbod gebiedsontwikkeling

Leergang Ambtelijk Vakmanschap: groeien als ambtenaar
  • Segment

Leergang Ambtelijk Vakmanschap: groeien als ambtenaar

‘Het oliemannetje in de gemeentelijke machine’
  • Segment

‘Het oliemannetje in de gemeentelijke machine’

Nieuwe trainingen informatieveiligheid bij Segment
  • Segment

Nieuwe trainingen informatieveiligheid bij Segment

Eigen academie Maastricht biedt medewerkers ruime keuze
  • Segment

Eigen academie Maastricht biedt medewerkers ruime keuze

Burgerzaken gaat terug naar school: een nieuw concept
  • Segment

Burgerzaken gaat terug naar school: een nieuw concept

20 juni: Informatiebijeenkomst Diplomalijnen NLQF-6
  • Segment

20 juni: Informatiebijeenkomst Diplomalijnen NLQF-6

Vijf adviezen om je team up-to-date te houden
  • Segment

Vijf adviezen om je team up-to-date te houden

De drie p’s van Segment
  • Segment

De drie p’s van Segment

Segment: partner in gemeentelijke ontwikkeling
  • Segment

Segment: partner in gemeentelijke ontwikkeling

De Wet open overheid is voor iedereen relevant
  • Segment

De Wet open overheid is voor iedereen relevant

Het diploma Burgerzaken haal je bij Segment
  • Segment

Het diploma Burgerzaken haal je bij Segment

‘Neem je bivak en je matties mee’
  • Segment

‘Neem je bivak en je matties mee’

Warmdraaien voor de Omgevingswet: praktische kennis voor een naadloze overgang 
  • Segment

Warmdraaien voor de Omgevingswet: praktische kennis voor een naadloze overgang 

Vijf tips voor een betere dienstverlening en klantgerichtheid
  • Segment

Vijf tips voor een betere dienstverlening en klantgerichtheid

‘Een feestje van de ceremonie maken’
  • Segment

‘Een feestje van de ceremonie maken’

Van bestemmingplan naar omgevingsplan
  • Segment

Van bestemmingplan naar omgevingsplan

Bereid je voor op extra paspoort- en ID-kaartaanvragen
  • Segment

Bereid je voor op extra paspoort- en ID-kaartaanvragen

Professioneel risicomanagement steeds belangrijker
  • Segment

Professioneel risicomanagement steeds belangrijker

Aan de slag met de Wet open overheid
  • Segment

Aan de slag met de Wet open overheid

Nieuw: Leergang adviseur integrale gebiedsontwikkeling 
  • Segment

Nieuw: Leergang adviseur integrale gebiedsontwikkeling 

Zomerkorting bij Segment! 
  • Segment

Zomerkorting bij Segment! 

Nieuw personeel in een financiële functie snel inwerken 
  • Segment

Nieuw personeel in een financiële functie snel inwerken 

Vermijd de valkuil van niet integer handelen door raadsleden
  • Segment

Vermijd de valkuil van niet integer handelen door raadsleden

Modules Burgerzakendiploma’s in Noord- en Zuid-Nederland te volgen
  • Segment

Modules Burgerzakendiploma’s in Noord- en Zuid-Nederland te volgen

Beleidsadviseur onderwijs? Deze nieuwe cursus is voor jou
  • Segment

Beleidsadviseur onderwijs? Deze nieuwe cursus is voor jou

Beteugel agressie tegen publieke medewerkers – drie tips
  • Segment

Beteugel agressie tegen publieke medewerkers – drie tips

Zo kom je tot een robuuste begroting
  • Segment

Zo kom je tot een robuuste begroting

Vijf redenen om voor Segment te kiezen
  • Segment

Vijf redenen om voor Segment te kiezen

Online BRP-cursus: ‘Even wennen, maar veel geleerd’
  • Segment

Online BRP-cursus: ‘Even wennen, maar veel geleerd’

Eerste Hulp bij Verkiezingen
  • Segment

Eerste Hulp bij Verkiezingen

Juiste identiteitsvaststelling – belangrijker dan ooit
  • Segment

Juiste identiteitsvaststelling – belangrijker dan ooit

De missie van Segment
  • Segment

De missie van Segment


Footer

Snel naar

  • Aanbestedingen
  • AI
  • Financiën
  • Handhaving
  • Integriteit
  • Leefomgeving

Meer Gemeente.nu

  • Nieuwsbrief
  • Facebook
  • Twitter
  • Linkedin
  • Events

Help

  • Adverteren
  • Contact
  • Spelregels

Powered by Lefebvre Sdu

lefebvre SDU