Trend: verwerpen financieel akkoord

Grote en kleine gemeenten. Steeds vaker laten ze weten niet blij te zijn met het akkoord tussen het kabinet en de VNG.

De inhoud krijgt de handen niet op elkaar; tegelijkertijd doet het sluiten van een deelakkoord de wenkbrauwen fronsen. Onder tijdsdruk is er geen debat in de Kamer mogelijk over een allesomvattend akkoord. Het gaat natuurlijk om zeer belangrijke afspraken.

Pijnpunt is de aantasting van de gemeentelijke autonomie. Meer beleidsvrijheid zit er niet in, zien ook de gematigd enthousiaste voorstanders. Zo krijgen gemeenten beleidsmatig wel de lasten, maar niet lusten hun werk naar eigen inzicht uit te voeren. Ook zorgt het niet voor minder bureaucratie, is de kritiek. Maar hoe zijn we hier gekomen?

Maatwerk
Het mechanisme is onderhand bekend. Er moet bezuinigd worden. Het Rijk overlegt met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) over het decentraliseren van taken en ze worden het eens met elkaar. De taken gaan vervolgens naar de lokale overheid, maar dan met een krapper budget dan waarvoor de andere overheden het deden. Gemeenten roeren zich; de VNG zegt dat er geld bij moet. Het Rijk zegt dat gemeenten efficiënter moeten werken, wat dan maatwerk wordt genoemd.

Uit onderzoek blijkt tegelijkertijd dat de ministeries boekhoudkundige aanpassingen doen en zo niet wezenlijk besparen. Provincies bezuinigen vooral op natuurbeheer.

Tegenstanders
Steeds meer gemeenten zijn het zat. Arnhem zegt nee. Ook Nijmegen, Leiden, Boxmeer, Achtkarspelen, Kampen, Beesel, Ommen en Goes verwerpen de afspraken. De G4 stemt evenwel in met dit akkoord. Punt van kritiek is nog wel het plafond van 2,5 miljoen euro op het onderling uitlenen van geld.

“Het college vindt dat de gemeente door het akkoord te veel in haar vrijheid wordt beperkt”, stelt de gemeente Achtkarspelen in haar persbericht over het afwijzen. “Bovendien kost het akkoord de gemeente ruim 750.000 euro per jaar.” Het college van Achtkarspelen is ontevreden over het resultaat en wil dat de onderhandelaars hun werk overdoen. “Burgemeester en wethouders hebben grote moeite met de wet HOF, het schatkistbankieren en de korting op het BTW compensatiefonds.”

Wet Hof
“Door de wet HOF worden gemeenten beperkt in hun mogelijkheden om grote investeringen te doen”, ziet de gemeente. “Een grote investering zou in de toekomst vrijwel onmogelijk worden.”

Gemeenten hebben tot eind deze week om te reageren op het resultaat.