Tweeduizend jaar na Christus laten we ons in het publieke domein alsmaar ringeloren met tragische regels en duffe procedures. Wordt het niet eens hoog tijd om het tij te keren?
– COLUMN – Dirk-Jan de Bruijn
Deze week was minister Spies uitgebreid in het nieuws. Met de terechte steen in de vijver dat we als overheid eindelijk eens afscheid moeten nemen van dat verstikkende Lifo-principe. We hebben ’t dan voor de goede orde over het last-in-first-out principe.
Tweeduizend jaar na Christus laten we ons in het publieke domein alsmaar ringeloren met tragische regels en duffe procedures. Waarbij zij die het meeste zitvlees hebben daar ook uitbundig voor worden beloond. Niet middels mobiliteit die schaal als overheid verzilveren. En geen afspiegeling van talenten, niet van leeftijdscategorieën of nog van andere begrijpelijke krimpcriteria. Nee, gewoon diegene met het kortste dienstverband is de pineut en die zwaaien we dan dus uit. Het enige goede nieuws is dat de regeling heel simpel en daarmee ook eenvoudig uitvoerbaar is. Zonder rompslomp. Maar dat is ook wel absoluut het enige.
Wat de feiten zijn écht alarmerend! Sinds 2007 is de instroom van jongeren (onder de 30 jaar) binnen de overheid gedaald met meer dan 60%. In vijf jaar tijd is het marktaandeel van jongeren gedaald met meer dan 15%. Tegelijkertijd is dat van ouderen (boven de 55 jaar) gestegen met bijna 30%! En van de groep ambtenaren die de firma verlaat is de groep tot 35 jaar by far de grootste. Tel uit je winst! Hoezee dus. En dan te bedenken dat ons kapitaal als overheid onze mensen zijn!
En nou moet jij als verandermanager een organisatie omturnen met alleen maar oudere collega’s. Die veel zitvlees hebben. En die in de afgelopen periode ook fors zijn beloond voor het feit dat ze zijn blijven zitten. In de sfeer van ‘blijf zitten waar je zit en verroer je niet’. Dus die transformatie die jij moet gaan regisseren geschiedt met diezelfde collega’s zonder dat nieuwe verse bloed. Dat o zo noodzakelijk is voor die verfrissing. Met de opdracht dat je als publiek domein een geheel andere wijze moet gaan werken. Waarbij kreten als ‘de juiste balans tussen klantgericht en klantgezwicht’, ‘proactief inspelend op concrete behoeftes’ én ‘complementair met de markt’ business as usual moeten zijn. Domweg omdat onze maatschappij daar ook om vraagt. En volkomen terecht overigens!
Tsja. Ga daar maar aan staan. Lijkt me dus heel redelijk dat we met de vertegenwoordigers van de medezeggenschap nu eindelijk eens gaan komen tot faire spelregels. Want beste vakbondsbestuurders, is het feit dat we die jongeren alsmaar aan het lijntje houden en hun tijdelijke contracten weer eens verlengen met een half jaar, dan wel zo eerlijk … Biedt hen dat perspectief? En waar bent u over vijf jaar als we deze lijn nog verder doortrekken? Want we weten toch allemaal dat dé asset van de overheid ons human capital is? Of niet soms? En wordt het dan niet eens hoog tijd om dit tij te keren?
Er was er eens een oude ervaren timmerman.
De markt was slecht , goed eikenhout eigenlijk heel duur en het maken van een goede eikenhouten tafel kost veel tijd.
De jongeling net van school, overtuigde zijn baas. We maken de tafels van grenenhout.
Verven hem met een bepaalde verf en verkopen het als eikenhouten tafels. ?Dat mag niet?, zei de oude timmerman. ?En een eikenhouten tafel is ook kwalitatief beter, dus beter voor de burger/klant.?
?Wat een goed idee jongere. We doen het?, zei de baas en omdat ik dan teveel personeel heb bezuinig ik meteen de dure oude timmerman eruit. ?Dat scheelt weer en hij wil toch nooit vernieuwen!?
En de grenen / nep eikenhoutentafels rolden de fabriek uit.
Maar ja. Niet iedereen accepteerde deze kwaliteit. Immers, wettelijk heeft men recht op een eikenhoutentafel van goede kwaliteit. Dus mensen morden, gingen in bezwaar en beroep
En ?. Vaak zei de rechter ? Timmerfabriek/gemeente, de klant heeft recht op een eikenhouten tafel, dus gemeente /fabriek maak deze want je bent in gebreke?.
En de kosten stegen voor de fabriek.
En wat zei de fabrieksdirecteur : ?Ze moeten de wet aanpassen. Toch van de gekke dat wij geen slechte nepeikenhoutentafels mogen leveren! De mensen hebben veel te veel rechten ?.
Enne …… In Binnenlands Bestuur stond weer een vacature : Ervaren Timmerman gezocht !
Wat jammer dat polariseren zo’n trend aan het worden is.
Prima dat naar kwaliteit en effecten van regels gekeken wordt. Waar ik enige moeite mee heb is de stigmatisering in het artikel. Alsof je met elke oudere werknemer geen kant meer op kunt, en elke jongere werknemer garant staat voor verfrissing?
Dank voor al jullie reacties! Leuk. Onderwerp leeft. Begrijpelijk. En natuurlijk zegt leeftijd helemaal niets. Er zijn voorbeelden van mensen die op hun 40e als volstrekt uitgewoond zijn. Terwijl er anderzijds ook voorbeelden zijn van bijzondere energieke 65plussers. Die iedere dag kunnen inspireren en daarmee anderen meenemen. Maar waar ’t om gaat is dat we zitvlees en risicomijdend gedrag niet moeten belonen. En dat gebeurt nu nog veel te veel.
helemaal eens met oudere, bovendien zijn er ook nog wel ambtenaren die qua leeftijd bij ‘jongeren’ horen maar qua mentaliteit bij de groep ‘zitvlees’. de organisatie om een persoon heen heeft een niet geringe invloed op die persoon.
Gelukkig dat onze minister de moed heeft om deze discusie nu eindelijk eens op de agenda te zetten. Heel goed!
Het is inderdaad te gek voor woorden. Als we een compacte overheid willen die de imperfecties van de markt oplost, dan moet je die overheid wel bemensen met frisse proactieve energieke collega’s! En geen uitgebluste mensen die de rit wel uitzitten.