Ruim een derde van de bestuurders en volksvertegenwoordigers in gemeenten, 35 procent, had de afgelopen 12 maanden te maken met agressie en geweld. Half 2014 ging dit nog om 23 procent. Vooral verbale agressie via sociale media komt steeds vaker voor. Politici vinden het vaak niet ernstig genoeg om aan de bel trekken hierover.
Dat komt uit de Monitor Integriteit en Veiligheid 2020 van I&O Research. Er is meer agressie richting raadsleden, wethouders en burgemeesters dan in 2018. Bij alle drie de functies is het aandeel dat te maken kreeg met agressie en geweld toegenomen. Dat was de helft van de burgemeesters en 46 procent van de wethouders, tegenover een derde van de raadsleden.
Minder ernstig
Vooral het aantal ‘minder ernstige’ incidenten, zoals ervaren door de betrokkenen zelf, neemt toe. Een kwart van alle politieke ambtsdragers had in de afgelopen 12 maanden te maken met een als ‘minder ernstig’ ervaren voorval. Een op de tien maakte een incident dat als (zeer) ernstig is ervaren mee. Slechts 2 procent van de ondervraagde is slachtoffer van fysiek geweld. Dit percentage is al zes jaar stabiel.
Bij wethouders en raadsleden is sinds 2014 sprake van een toenemende trend. Burgemeesters werden in vergelijking met twee jaar geleden vaker bedreigd, maar het percentage zit nog onder het niveau van 2016.
Sociale media
Dit jaar worden lokale politici voor het eerst vaker via sociale media bedreigd dan in het directe contact. In 2014 had 3 procent te maken met agressie via social media, nu is dat 16 procent. Bijna de helft van alle incidenten is via sociale media of internet geuit. Het aandeel face-to-face is licht gedaald, van 12 procent van alle politieke ambtsdragers naar 10.
Elk incident één te veel
Minister Ollongren van Binnenlandse Zaken reageert in een brief aan de Tweede Kamer op het onderzoek. ‘Elk incident bij burgemeesters, bestuurders en wethouders is er één te veel en heeft een grote impact op de werking van onze democratie. Deze cijfers onderstrepen voor mij het belang van het investeren in de persoonlijke veiligheid van alle decentrale bestuurders en volksvertegenwoordigers.’ De minister wil al sinds de vorige monitor in 2018 agressie en geweld tegen lokale politici beter aanpakken.
Weerbaarheid
Gemeenten geven volgens het rapport van dit jaar nog te weinig structurele aandacht aan de weerbaarheid van de organisatie als geheel. ‘Dit terwijl kwetsbare processen voor ondermijnende invloeden zich op verschillende plekken binnen de organisatie kunnen manifesteren. Ongewenste beïnvloeding van en door inwoners of bedrijven is schadelijk voor de lokale democratie.’
Daarom ziet Ollongren graag meer meld- en steunpunten voor agressie en geweld. Een beter beeld van alle incidenten helpt gemeenten volgens haar met het vormgeven van een weerbaarheidsaanpak. De bewindsvrouw gaat hierover in gesprek met gemeenten en VNG.
Ook wijst ze weer op het Netwerk Weerbaar Bestuur dat helpt politieke ambtsdragers weerbaarder te maken, bijvoorbeeld met het Veiligheidspakket voor startende burgemeesters. Een overzicht van de producten en diensten is sinds kort te vinden in de nieuwe Leidraad Veilig Bestuur.
bovenstaande kan ik onderschrijven. Ook merk ik dat er sprake kan zijn van vriendjespolitiek. Aan bevriende toekennen wat deze willen en bij anderen traineren, hooghartig gedrag en onjuistheden vermelden.
Geweld is nooit goed te praten. Echter door vaak een hooghartige houding naar de burger en (helaas komt dit steeds vaker voor) denken dat men de wijsheid in pacht heeft, zaken door drammen, en zeker niet naar de kiezer luisteren, alleen rond de verkiezingstijd, (het doen van loze beloften) geeft de burger vaak grote frustratie. Ook bedreigen is niet goed te praten, maar toont wel de frustratie en onmacht aan van deze bedreiger. Zelf heb ik al jaren lang ervaring met mijn gemeente. Hier is het vooral het niet na komen van afspraken en wanbeleid. Ik maak mij niet schuldig aan bedreigingen of geweld, maar aarzel niet om betreffende politici via sociale media publiekelijk aan de schandpaal te nagelen.