Van een geweldloze samenleving is anno 2025 bepaald geen sprake. Met het toenemende aantal aanslagen met explosieven en online bedreigingen, is er reden tot zorg schrijft minister Van Weel van Justitie en Veiligheid in een Kamerbrief over de hoofdlijnen van het kabinetsbeleid bij de aanpak van geweld in overvallen en expressief geweld zoals intimidatie en bedreiging, haat zaaien en oproepen tot geweld.
De minister wijst op recente incidenten zoals rellen, schietpartijen en mishandelingen, en benadrukt dat geweld – of het nu uit emotie of berekening voortkomt – ernstige gevolgen heeft voor slachtoffers en de samenleving.
De politiecijfers over de geregistreerde geweldscriminaliteit vertonen al jaren een sterke daling, van 95.735 in 2012 naar 66.595 in 2023. Dit is een positieve ontwikkeling. De aangiftecijfers onder slachtoffers van geweld zijn echter met gemiddeld 20% buitengewoon laag. Voor een goed zicht op de omvang wordt de Veiligheidsmonitor als richtsnoer aangehouden. En dan blijkt dat na een jarenlange daling zich nu een stijging aftekent in het jaarlijkse slachtofferschap. Volgens de meest recente meting is ruim 6% van de Nederlanders van 15 jaar en ouder in 2023 het slachtoffer geweest van fysieke mishandeling (1%) of bedreiging met geweld (5%), een toename van één procentpunt ten opzichte van de vorige meting in 2021. In totaal gaat het om ruim één miljoen slachtoffers van geweld
Geweld in wijken
Van alle vormen van expressief geweld vinden de meeste incidenten plaats in de eigen buurt. Dit is in 2023 het geval voor 50% van de slachtoffers van bedreiging en voor 43% van de slachtoffers van mishandeling en geldt sterker voor inwoners van sterk verstedelijkte gebieden. Er zijn daarom al veel wijkgerichte maatregelen in gang gezet schrijft de minister, waaronder de aanpak van kwetsbare wijken via Preventie met Gezag, het tegengaan van wijkoverlast, vroegtijdig ingrijpen bij dreigende escalatie via buurtbemiddeling en de inzet van wijkrechtspraak.
Aanslagen met explosieven zijn fors toegenomen en worden aangepakt via het Offensief Tegen Explosies. De succesvolle Taskforce Overvallen wordt voortgezet, net als de aanpak van straatroven en plofkraken. Online geweld, dat vaak leidt tot fysieke agressie, krijgt extra aandacht via onderzoek en beleidsontwikkeling.
Naast buurten zijn het uitgaansleven, sport en openbaar vervoer belangrijke aandachtspunten. In de sport, met name het voetbal, worden maatregelen genomen om de veiligheid te vergroten. Ook in het openbaar vervoer is sprake van een toename van ernstige incidenten, waarvoor een nieuw maatregelenpakket in voorbereiding is.
In het semipublieke domein richt de aanpak zich op geweld op school en op de werkvloer. Vooral hulpverleners, onderwijspersoneel en OV-medewerkers zijn vaak slachtoffer. De taskforce Onze Hulpverleners Veilig en wetsvoorstellen zoals het taakstrafverbod moeten hier verandering in brengen.
Maatregelen
Het kabinet investeert in slachtofferhulp via onder meer Slachtofferhulp Nederland en het Schadefonds Geweldsmisdrijven. Tegelijkertijd wordt ingezet op gedragsinterventies, opvoedingsondersteuning en strengere straffen. De verhoging van het strafmaximum voor openlijke geweldpleging is in voorbereiding. De minister zal de Kamer voor het zomerreces 2025 hierover informeren.
Geef een reactie