Gemeente Zaanstad organiseert, vooruitlopend op de komst van drie rijkstaken naar de gemeente, Factlabs om goed inzicht te krijgen in de mate waarin huishoudens gebruik maken van voorzieningen op het gebied van zorg, maatschappelijke ondersteuning en werk & inkomen.
Het gaat dan bijvoorbeeld over een bijstandsuitkering in het kader van WWB, AOV vervoer, voorzieningen zoals scootmobielen en hulp bij het huishouden, minimaregelingen, zoals langdurigheidstoeslag enz. Het zijn voorzieningen waar de inwoner al een indicatie voor kreeg van gemeente, provincie of in het kader van de AWBZ.
De gemeente wil graag weten hoe het zit met het gebruik van meerdere voorzieningen door huishoudens. Komt het bij een klein deel van de huishoudens voor dat ze gebruik maken van meerdere voorzieningen of bij veel huishoudens? Concentreert het zich in bepaalde wijken? Of komt het juist bij oudere bewoners voor? Inzicht in de samenloop van voorzieningen is een essentieel onderdeel om de drie decentralisaties integraal te kunnen aanpakken.
Meten is weten
Die informatie is nu niet goed voor handen. Die zit versnipperd bij maatschappelijke organisaties en overheden. Op dit moment kan de gemeente geen analyse maken van voorzieningen op huishoudniveau en dus ook geen conclusies trekken over samenloop van gebruik van voorzieningen. Die informatie is wel nodig om beleidsvoorstellen voor een integrale aanpak te kunnen doen. Omdat de gemeente nu nog niet de verantwoordelijkheid heeft over deze voorzieningen en dus ook nog niet beschikt over de gegevens, heeft de gemeente Zaanstad een zogenaamde ‘Factlab’ georganiseerd.
Met het Factlab is het mogelijk de juiste informatie boven water te krijgen. Die informatie is nodig om het beleid van de drie decentralisaties effectief vorm gegeven worden. Juist vanuit de gemeentelijke visie om maatwerk te leveren is het belangrijk te weten bij wie wat speelt. Meten is weten.
Factlab
Het principe van het factlab is simpel. Breng informatie van klanten bijeen, maak die anoniem en analyseer die. Deze aanpak is in Zaanstad toegepast. De gemeente organiseerde een bijeenkomst met 13 organisaties die in totaal 40 voorzieningen uitvoeren. Alle organisaties brachten klantgegevens in, die daarna anoniem zijn gemaakt. Een eerste analyse leverde het volgende beeld op:
- 24 % van alle huishoudens in Zaanstad maakt gebruik van een of meerdere voorzieningen;
- 59 % van de huishoudens met een voorziening heeft meer dan een voorziening;
- 33% van de huishoudens met een voorziening heeft drie of meer voorzieningen.
- Een heeft er vijftien.
De gegevens geven het vertrouwde beeld van een aantal wijken waar ook andere signalen, bijvoorbeeld rond armoede, bekend zijn en waar op onderdelen al een intensievere aanpak gerealiseerd wordt. Ook is er een eerste aanzet gemaakt om samenloop van twee voorzieningen in beeld te brengen. Maar dit vergt nog nader onderzoek. Het gaat er dan om welke samenloop van voorzieningen vaker voorkomt en is dit logisch of juist verrassend?
Ook gegevens UWV en GGZ nodig
In de eerste analyse die Zaanstad maakte, ontbreken nog de gegevens van organisaties in de geestelijke gezondheidszorg en van het UWV. Om een volledig beeld van stapeling te krijgen is het belangrijk dat ook de gegevens van organisaties in de geestelijke gezondheidszorg en UWV geanonimiseerd beschikbaar gesteld worden voor het factlab. Door toevoeging van deze gegevens zal een ander beeld ontstaan van de samenloop van voorzieningen, en dus ook wellicht in de voorlopige conclusie uit het eerste Factlab. Op basis van de informatie zullen beleidsvoorstellen worden opgesteld voor een integrale aanpak.
De wethouders Barbara Visser en Corrie Noom vragen minister Kamp voorwaarden te scheppen om ook de gegevens die nodig zijn om beleid neer te zetten, goed en tijdig te krijgen. Een verzoek hiervoor is naar de minister onderweg.
Zaanstad is de eerste gemeente in Nederland die op een dergelijke manier het gebruik van meerdere voorzieningen door huishoudens in beeld brengt. Ook voor andere gemeenten kan de Zaanse aanpak belangrijk zijn. De gemeente gaat de aanpak de komende tijd verder benutten en breder toepassen.
Geef een antwoord